Natuur - Uitgeverij Noordboek | Sterck & DeVreese | HL Books | Bornmeer | Noordboek-Van Gorcum https://noordboek.nl/boeken/natuur/ Fri, 05 Sep 2025 00:56:32 +0000 nl-NL hourly 1 Natuur en economie in Nederland https://noordboek.nl/boek/natuur-en-economie-in-nederland/ Fri, 06 Jun 2025 03:11:39 +0000 https://noordboek.nl/boek/natuur-en-economie-in-nederland/ Natuurbescherming door de overheid wordt vooral gedreven vanuit het motief van de schoonheid. Natuur is mooi en waardevol. Maar de laatste decennia is er iets veranderd: de natuur wordt steeds vaker bekeken door een economische bril, de economisering van de natuur. Jan Veenstra onderzoekt in Natuur en economie in Nederland wat dat inhoudt en wat er gebeurt met de natuur als economische belangen steeds belangrijker worden.

In zijn analyse onderscheidt hij twee belangrijke vormen van economisering, geeft hij een historisch overzicht van de betrokkenheid van de overheid bij natuurbescherming en de dilemma’s waarmee natuurorganisaties als Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten mee worstelen. Het pleidooi van Veenstra? Natuurbehoud op lange termijn kan niet zonder economisch draagvlak. Daarom is het belangrijk de economische waarde van de natuur beter te kennen, moet de overheid blijvend investeren in natuur, en zal de economie zo ingericht moeten worden dat deze met de natuur meewerkt, niet ertegen.

Jan Veenstra is econoom en heeft 28 jaar bij Staatsbosbeheer gewerkt waarvan de laatste jaren als senior beleidsmedewerker Ecosysteemdiensten. Na zijn pensioen was hij voorzitter van de Eurosite groep ‘on Economics and Ecosystem Services’.

]]>
De ecologische samenleving https://noordboek.nl/boek/de-ecologische-samenleving/ Fri, 06 Jun 2025 03:11:24 +0000 https://noordboek.nl/boek/de-ecologische-samenleving/ Nu we geconfronteerd worden met een ecologische catastrofe en een existentiële crisis in de vorm van de drie-eenheid klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en milieuvervuiling blijkt de economische samenleving een heilloze, doodlopende weg. We zullen ons als mensheid opnieuw moeten uitvinden als goede aardebewoners.

Dit boek beschrijft de contouren van een ecologische samenleving waarin de mens een constructief onderdeel van het verweven leven op aarde wordt en de natuurlijke principes en patronen in acht neemt. Kees Klomp laat 25 gerenommeerde essayisten vanuit hun expertise een aspect van de ecologie belichten; van wetenschap tot spiritualiteit, van onderwijs tot organisatie, en van gebiedsontwikkeling tot cultuur. Tezamen vormen deze essays een betekenisvolle bloemlezing van een florerende toekomst voor al het leven op aarde.

Met bijdragen van Matthijs Schouten, Jessica den Outer, Willem Ferwerda, Leen Gorissen, Pim Martens & Carijn Beumer, Gert Biesta, Koos Biesmeijer, Tim van Hattum, Bram Büscher & Esther Turnhout, Nynke Laverman, Noelle Aarts & Anne Vanderveen, Hans Stegeman & Danijela Piljic, Ann Sterckx, Anne van Leeuwen, Ellen Weerman & Hanneke van Leur, Ewelina Schraven, Felix van Hoften, Klaas Kuitenbrouwer, Marian Stuiver & Lizzy Peerenboom, Nadine Maarhuis, Patrick Nullens, Rik van der Linden, An Kramer en Chris Julien.

]]>
Planeet Poes https://noordboek.nl/boek/planeet-poes/ Fri, 06 Jun 2025 03:11:07 +0000 https://noordboek.nl/boek/planeet-poes/ Onder invloed van de mens evolueerde de wilde sabeltandkat tot een tamme huiskat. In het oude Egypte werd de kat aanbeden, maar in de middeleeuwen zag men het dier als incarnatie van de duivel. Inmiddels zijn katten geliefd en worden ze gezien als volwaardige familieleden, hoewel vogelliefhebbers daar anders over denken.

Dit boek beschrijft hoe wij katten zien, hoe katten ons zien, hoe wilde en tamme katten leven, hoe katten verschijnen in films en boeken en hoe ze de wereld ervaren. De kat heeft een mensbeeld, de mens heeft een katbeeld. Of je de kat daarbij ziet als een onverzadigbare rover of als een spinnende internetcutie hangt uiteindelijk af van de vraag of je een ‘kattenmens’ bent.

Maarten Reesink is ‘kattenmens’. Hij doceert Human-Animal Studies aan de Universiteit van Amsterdam. Hij publiceerde eerder Dier en mens: De band tussen ons en andere dieren en is co-auteur van Dierzaamheid: Duurzaam samenleven met dieren. Hij is een van de oprichters van het Centrum voor DierMens Studies Nederland.

]]>
De Scharrelaar 13 https://noordboek.nl/boek/de-scharrelaar-13/ Fri, 06 Jun 2025 02:40:49 +0000 https://noordboek.nl/boek/de-scharrelaar-13/ De dynamiek in de vogelwereld is groot. De voorjaars- en najaarstrek, de eerste waarnemingen ooit (brileider!), en de voor eerst waargenomen broedparen in een gebied zijn reden tot groot plezier, maar het verdwijnen van een ooit gewone soort reden tot treurnis. In Scharrelaar 13 staan juwelen van verhalen over het komen en gaan van vogels. Bioloog en wetenschapsjournalist Nienke Beintema schrijft over de laatste inzichten uit vogelonderzoek, met de vraag: is het aangeboren of aangeleerd? Andere vogelsoorten komen en doen vervolgens hun uiterste best om te blijven, zoals een kleine kolonie bruinkopdiksnavelmezen bij het Limburgse Weert. Redacteur Jean-Pierre Geelen ging op zoek naar deze bijzondere mezensoort, waarvan sinds 1997 zo’n dertig broedparen standhouden. Uiteraard zijn er ook soorten die voorgoed verdwijnen. Wetenschapsjournalist en schrijver Paul Q. de Vries duikt in het verhaal achter de dunbekwulp en de mensen die naar deze uitgestorven vogel op zoek waren.

Verder zijn in dit themanummer verhalen opgenomen over de gieren en zwarte wouwen in Mumbai, over de wijze waarop het veranderende broedgedrag de lepelaar redde, over de krakeend en de wilde eend in de Nederlandse meren en plassen en over de eenzame brileider die voor de kust van Texel dobberde. Uiteraard zijn er ook bijdragen van de vaste auteurs Marja Vuijsje en Remco Daalder en redacteur Saskia van Loenen start met een nieuwe rubriek: wandelen door Nederlands mooiste vogelgebieden.

De redactie bestaat uit uitgever Emile Brugman, Volkskrant-journalist Jean- Pierre Geelen, NRC-journalist Saskia van Loenen en schrijver Alexander Reeuwijk. Zij laten de schrijvers, dichters en kunstenaars schitteren onder het motto: vogels zijn onze cultuur. Het beeldmateriaal in deze editie bestaat uit een selectie uit de spreeuwenwolkenfoto’s van fotograaf Erik Hijweege.

]]>
Wat zwammen ervan zeggen https://noordboek.nl/boek/wat-zwammen-ervan-zeggen/ Fri, 06 Jun 2025 02:40:46 +0000 https://noordboek.nl/boek/wat-zwammen-ervan-zeggen/ Welkom in het duistere zwammenrijk, voor veel mensen een onbekend terrein! We moeten de rol van de duizenden soorten zwammen echter niet onderschatten, want ze doen van alles in de natuur. En ook voor mensen zijn ze belangrijk. Maar wat doen mensen voor zwammen? Stel dat ze kunnen denken, en dat is niet uit te sluiten, wat vinden zwammen dan van ons? In Wat zwammen ervan zeggen leidt een vliegenzwam de lezer rond door het zwammenrijk en vertelt honderduit over wat daar gaande is. Schokkend en interessant! Dit boek, met tekeningen van de auteur, verruimt de geest.

Arthur Oosterbaan is een bioloog met een groot observatievermogen én een rasverteller. Hij schreef meerdere boeken en was tot voor kort conservator bij Ecomare op Texel.

]]>
Miniatuurwereld https://noordboek.nl/boek/miniatuurwereld/ Fri, 06 Jun 2025 02:40:13 +0000 https://noordboek.nl/boek/voorbij-de-fantasie/ Miniatuurwereld, de kracht en pracht van korstmossen is een introductie op de korstmossenwereld die Nederland rijk is. Korstmossen zijn ware recordbrekers van het leven. Ze overleven het vacuüm van de ruimte en maken hun eigen zonnebrand; het zijn in vele opzichten biologische curiositeiten. En hoewel ze op elke stoeptegel, tak en dakpan leven, weet de wetenschap nog steeds niet wat een korstmos precies is. In Nederland komen honderden soorten voor, elk met een uniek uiterlijk en leefwijze. Sommigen vormen spectaculaire micro-skylines, terwijl anderen bruikbaar zijn als een indicatie van de luchtkwaliteit.

Henk-Jan van der Kolk en Harold Timans zijn biologen met speciale aandacht voor korstmossen.

Ron Poot is veldbioloog en begenadigd (macro)natuurfotograaf

]]>
De kloof https://noordboek.nl/boek/de-kloof/ Wed, 04 Jun 2025 20:03:49 +0000 https://noordboek.nl/boek/de-kloof/ In een tijd waarin klimaatverandering, verstedelijking en sociale fragmentatie ons dagelijks leven beïnvloeden, stelt Rob van Aerschot in zijn boek De Kloof een fundamentele vraag: Wat betekent onze leefomgeving voor ons? En omgekeerd: Wat zegt onze manier van bouwen, ontwerpen en inrichten over ons?

In De kloof onderzoekt Rob van Aerschot de wisselwerking tussen mens en landschap én komt hij voor het eerst tot een onderbouwde theorie voor deze relatie. Esthetiek speelt hierin een sleutelrol. Wat je mooi vindt, bevestigt je in het bestaan. Een landschap dat je raakt, een gebouw dat ontroert, een tuin waarin je tot rust komt – het zijn uitingen van een verlangen naar harmonie tussen mens en wereld. In het tweede deel gebruikt hij de theoretische basis voor een analyse van de beleving van het landschap in tribale culturen en in de Chinese, Japanse, islamitische en westerse wereld. Van Aerschot pleit voor een herwaardering van de relatie tussen mens en landschap. Niet alleen functioneel of economisch, maar ook cultureel, esthetisch en spiritueel. Zijn boodschap is helder: we hebben een omgeving nodig waarin we ons thuis voelen. En dat vraagt om ontwerpers, beleidsmakers en burgers die zich bewust zijn van de diepere lagen van betekenis in onze leefwereld.

De kloof is een standaardwerk voor iedereen met interesse in de beleving van het landschap.

Rob van Aerschot heeft veel ervaring als projectmanager in de ruimtelijke ordening. Daarbij speelt voor hem steeds de vraag welke boodschap professionals met hun werk creëren en welke concrete gevolgen dat heeft voor mensen.

]]>
Hoogtelijnen https://noordboek.nl/boek/hoogtelijnen/ Wed, 04 Jun 2025 19:31:36 +0000 https://noordboek.nl/boek/hoogtelijnen/ Landschapsarchitect Samuel Voorhoeve was voorvechter van het behoud van het ‘natuurlijk landschapsschoon’. Deze visie kwam tot uiting in al zijn ontwerpen voor landgoederen, parken en tuinen, maar ook in de aankleding van villaparken, lanen en pleinen. Hij beschouwde het als zijn taak om in zijn werk de cultuurlijnen in te passen in het natuurlandschap dat er al was.

Voorhoeve maakte door heel Nederland ontwerpen, maar het zwaartepunt van zijn werk lag op de zuidelijke Veluwe, waar de steile rand van de stuwwal met de vele doorkijkjes naar de Rijnvallei een voor Nederland unieke natuurlijke omgeving vormt. Vooral uit zijn woonomgeving Oosterbeek putte hij hartstochtelijk inspiratie voor de ontwerpen van parken en landgoederen die hier tegen de flanken van de Veluwe leunen. De hoogtekaart was daarbij zijn uitgangspunt.

Veel door Voorhoeve ontworpen landschappen zijn nog altijd te beleven in de staat zoals de landschapsarchitect het ooit bedoeld heeft. Zijn ontwerpen groeiden en bloeiden, maar hijzelf raakte in de vergetelheid. Met deze biografie en een overzicht van zijn belangrijkste ontwerpen geeft auteur Ruud Schaafsma hem de waardering die hij verdient.

Ruud Schaafsma is natuur- en wandelliefhebber en schreef meerdere cultuurhistorische boeken over de zuidelijke Veluwe en over IJsland.

]]>
Tuinen van verwondering https://noordboek.nl/boek/tuinen-van-verwondering/ Wed, 04 Jun 2025 19:31:17 +0000 https://noordboek.nl/boek/tuinen-van-verwondering/ Een tuin kan veel betekenen voor degene die erin werkt of voor wie erin rondwandelt. Sommige mensen komen er tot rust, anderen krijgen energie, worden geraakt of vinden er troost. In De Tuinen in Demen kan het allemaal. Vele duizenden liefhebbers weten – van het voorjaar tot het najaar – de twintig siertuinen te vinden. De bezoekers verwonderen zich over de veelzijdigheid van de tuinen en genieten van de bijzondere combinaties van planten, vormen en kleuren.

In Tuinen van verwondering vertelt tuinvrouw Martje van den Bosch waar ze bij het combineren van planten op let. Ze beschrijft haar keuze voor bomen, heesters, vaste planten, bollen en eenjarige planten en inspireert tuiniers er zo toe om hun eigen keuzes te maken. Honderden prachtige tuinfoto’s illustreren haar verhaal en geven de lezer het gevoel zelf in de tuin rond te dwalen.

Deze tuinvrouw zit vol persoonlijke verhalen over ervaringen met mensen en planten in de tuin. Deze leiden soms tot overdenkingen, en er kunnen ook vele vragen worden gesteld. Wanneer is een tuin op zijn mooist? Wat heeft een tuin te maken met geluk, als je dat aan Aristoteles zou vragen? Hoe ziet de ideale tuin volgens Plato eruit?

Martje van den Bosch studeerde Filosofie en was een aantal jaren docente aan Avans Hogeschool. Zij gaf deze baan op om zich geheel toe te leggen op bezoekerstuin De Tuinen in Demen, die zij samen met haar man heeft ontworpen en aangelegd.

]]>
Plinius de Oudere https://noordboek.nl/boek/plinius-de-oudere/ Wed, 04 Jun 2025 19:11:23 +0000 https://noordboek.nl/boek/plinius-de-oudere/ Plinius de Oudere (ca. 23/24 – 79 na Chr.) was een Romeins officier, geschiedwetenschapper en letterkundige. Na zijn legercarrière trok hij zich terug tussen de vier muren van zijn studeerkamer om zijn titanenwerk aan te vatten: De naturalis historia, een werkstuk van maar liefst 37 delen met 2.493 hoofstukken die verschenen vanaf het jaar 77.

Deze eerste wetenschappelijke encyclopedie ooit probeerde alle belangrijke kennis van zijn tijd samen te vatten. Plinius beperkte zich niet tot de feiten, maar leverde ook commentaar en verwees naar zijn bronnen.

Marcel De Cleene, die al jaren zeer vertrouwd is met Plinius’ werk, grasduinde voor ons door de vele lemma’s en plukte degene eruit die over planten en dieren gaan. Plinius wisselt verrassende kennis af met vreemde ideeën die vandaag de wenkbrauwen doen fronsen of een glimlach op het gezicht toveren. Maar toch zijn diens opvattingen uit de eerste eeuw na Christus soms verkwikkend fris en modern.

Plantenfysioloog Marcel De Cleene is emeritus hoogleraar aan de Universiteit Gent. Bij uitgeverij Sterck & De Vreese verschenen veelgeprezen boeken als De historia naturalis. De geschiedenis van de kruidengeneeskunde in de Lage Landen, De naturalis historia. Vergeten toepassingen van planten en Compendium van rituele planten in Europa.

]]>
Van korhoen tot kraanvogel https://noordboek.nl/boek/van-korhoen-tot-kraanvogel/ Wed, 04 Jun 2025 19:11:20 +0000 https://noordboek.nl/boek/van-korhoen-tot-kraanvogel/ Zuidwest-Drenthe is op vogelgebied een van de best onderzochte gebieden in Nederland. Al in het voorjaar van 1967 begon Arend van Dijk, later gevolgd door veel andere vogelaars, met onderzoek naar de broedvogels in dit natuurrijke gebied: dunbevolkt, met een grote afwisseling van bossen, heidevelden en veel boerenland. In Van korhoen tot kraanvogel is zestig jaar onderzoek vastgelegd. Het geeft daarmee een uniek inzicht in de langetermijnontwikkelingen van de broedvogels in het steeds veranderende Drentse landschap.

De opkomst van de boomklever en de appelvink zijn nauwkeurig vastgelegd. Maar ook de totale teloorgang van de grutto. Heidevelden verloren de iconische korhoen, maar kregen er de kraanvogel voor terug. Voor draaihals, paapje en grauwe klauwier is Zuidwest-Drenthe inmiddels een topgebied. Veel aandacht geeft de auteur aan de landschapsontwikkelingen, zoals de omvorming van naaldbossen naar meer gemengde bossen, de vernatting van grote heidevelden en het creëren van duizenden hectares nieuwe natuur, waardoor veel veranderingen in de vogelwereld kunnen worden verklaard.

Arend J. van Dijk (1948) is de nestor van de broedvogelmonitoring in Nederland en was jarenlang coördinator broedvogelonderzoek bij Sovon Vogelonderzoek Nederland. Hij is auteur van Drentse vogelboeken en talrijke artikelen over vogels.

]]>
Verzinnen doen wij niets https://noordboek.nl/boek/verzinnen-doen-wij-niets/ Fri, 14 Mar 2025 03:59:13 +0000 https://noordboek.nl/boek/verzinnen-doen-wij-niets/ ‘Verzinnen doen wij niets,’ schreef Eli Heimans begin vorige eeuw in een van zijn natuurcolumns in De Groene Amsterdammer. In diezelfde tijd trok Jac.P. Thijsse de aandacht met zijn stukjes in het Algemeen Handelsblad en andere bladen. Heimans en Thijsse maakten het genre natuurcolumns populair.

In Verzinnen doen wij niets belicht Marga Coesèl de natuurcolumns van 100 jaar geleden tot nu, van Geertruida Carelsen tot Koos van Zomeren en Jean-Pierre Geelen. Aan de hand van goedgekozen citaten laat zij zien hoe columnisten elk op hun eigen wijze invulling gaven aan het genre en hoe dit in de loop der jaren veranderde.

Marga Coesèl (1942) is ‘la grande dame’ van de geschiedschrijving van de natuurbescherming in Nederland en de wereld van Heimans en Thijsse. Met verschillende titels haalde ze de shortlist van de Jan Wolkers Prijs.

]]>