In ‘Vogels van de Friese Waddenkust’ wordt van bijna 200 soorten de ontwikkelingen van de afgelopen 50 jaar in beeld gebracht. Het laat de gevolgen zien van klimaatveranderingen en een breed scala aan nieuwe ontwikkelingen langs de kust, zoals dijkversterking, buitendijkse fietspaden en een nieuwe plek voor verbeterde afvaart naar Ameland.

Dit boek is een onmisbare informatiebron voor natuurliefhebbers en vogelaars, en alle inwoners en bezoekers van Noord-Nederland.

De auteurs werken en wonen in Friesland en zijn alle gepassioneerde vogelaars.

Behalve voor individueel gebruik is deze uitgave een hulpmiddel voor zorgverleners, therapeuten, coaches, mantelzorgers en natuurgidsen. Ook ouders en leerkrachten die graag met hun kinderen naar buiten gaan, kunnen er veel ideeën uit opdoen.

Mari Verstegen (1954) is bioloog en was directeur van natuurbelevingsorganisatie Het Bewaarde Land. Hij geeft trainingen voor onder andere zorginstellingen rondom het thema hoe je natuur kunt inzetten voor het persoonlijk welbevinden.

‘Gezien de wetenschappelijke kennis over de effecten van de natuur op mentaal welbevinden, is het eigenlijk wonderbaarlijk dat in de geestelijke gezondheidszorg niet veel meer gebruik wordt gemaakt van natuurinterventies. Dit boek is een schatkamer met een groot aantal ervaringsgerichte oefeningen die direct toepasbaar zijn.’ Ernst Bohleijer, hoogleraar mentale gezondheid, Universiteit Twente.

De redactie van De Scharrelaar bestaat uit Emile Brugman, Jean-Pierre Geelen, Saskia van Loenen en Alexander Reeuwijk. Zij laten de schrijvers, dichters en kunstenaars schitteren onder het motto: vogels zijn onze cultuur.

Wim Peeters is lector Boom- en groenbeheer aan de hogescholen Odisee en Vives.

Egbert Meijers (tekst) is een culturele duizendpoot, muziekkenner en niet alleen ambassadeur van Het Nationaal Park Drentsche Aa, maar van de regionale cultuur in het algemeen.

Addo van Eijk woont aan het wad, is journalist en schrijft veel over de natuur.
Rob Leemans was voorzitter van de Vereniging Wadvaarders en vaart al sinds zijn jeugd op de Waddenzee.

Jantien de Boer (1965) schrijft al ruim dertig jaar voor de Leeuwarder Courant. Eerder schreef ze het boek Landschapspijn (2019), over de tanende biodiversiteit in het boerenland en een betere toekomst voor boeren én natuur.

‘Prachtig. Ik las het in één adem uit en had de tranen in mijn ogen.
Nergens wordt de ingewikkelde waarheid geweld aangedaan, terwijl het wel heerlijk leest.
Dat gebeurt niet vaak.’
Theunis Piersma, Hoogleraar trekvogelecologie Rijksuniversiteit Groningen

Geen van hen vermoedde dat uit hun geduldige blik en slimme vragen een nieuwe studie zou ontstaan, de ethologie. Laat staan dat deze studie naar natuurlijk gedrag van dieren en mensen een Nederlandse Nobelprijswinnaar zou opleveren: Niko Tinbergen. Ethologie is een typisch Nederlands fenomeen, dat zich verspreidde over de gehele wereld en beroemde navolgers heeft voortgebracht, zoals Jane Goodall, Frans de Waal, Adriaan Kortlandt en vele anderen. Minder bekend, maar zeer relevant, is dat de manier van kijken in de ethologie gemeengoed is geworden in de psychologie.

In Scherpstellen beschrijft de auteur de wereld van Niko Tinbergen en zijn ethologische vrienden, die begon met het kijken naar een doodgewone vogel op een nevelige Nederlandse strandvlakte.

Roelke Posthumus is gedragsbioloog en auteur. Zij behoorde tot de eerste leerlingen van Niko Tinbergen. Eerder schreef zij Heibel in de Polder (2018) en Wolf (2019).

Wat doe je met ruim 400.000 dode dieren, planten en fossielen? Wat komt er allemaal kijken bij het gebruik van zo’n collectie? En hoe groeit die? Bram Langeveld, conservator van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam, vertelt schitterende verhalen over acht jaar natuurhistorisch museale praktijk. Over collectiebeleid, schadefactoren, studiehuiden, tentoonstellingen, holotypen, destructief bemonsteren en vreemde vragen van de media. Maar ook over een begraven tonijn, stadsreuzen, citizen science , twee nijlpaarden die hij over het hoofd zag en een walrusexpeditie naar België.

Bram Langeveld (1993) is bioloog. Als kind was hij al gefascineerd door de natuur en fervent verzamelaar van fossielen. Hij publiceerde verschillende boeken over natuur en fossielen.

Het duurde even voordat wetenschappers plantenseks ontdekten. Botanici ordenden aanvankelijk planten naar de hoeveelheid stampers (vrouwelijke plantendelen) die in een bloem ‘getrouwd’ waren met meeldraden (mannelijke plantendelen). Het voortplantingssysteem van planten kent evenwel eindeloze variaties. Seksuele geaardheid blijkt ook in het plantenrijk net zo divers te zijn als bij ons mensen. Er zijn ook planten die het met zichzelf doen, of die zelfs met insecten paren. Soms vindt daarbij een levendige ruilhandel plaats, waar bestuiving wordt ‘betaald’ met nectar. Bloemen blijken van alle markten thuis: er wordt geflirt, gestolen, gedrogeerd en bedrogen.

Ook mensen gebruiken planten voor hun seksleven, soms om het te verbeteren maar ook om het te onderdrukken. Een liefdesdrank is zo gebrouwen, maar of het werkt is maar de vraag.

Dr. Maarten Christenhusz is natuurhistoricus, evolutiebioloog en plantenseksuoloog en vertelt in dit boek alles over het seksuele leven van planten en over de botanici die er onderzoek naar deden. Van erotische plantennamen tot de grootste bedriegers van de plantenwereld.

Veel aandacht gaat uit naar de beschrijving van de meest karakteristieke stinzenplanten van Fryslân met prachtige namen als Haarlems klokkenspel, Italiaanse aronskelk, winterakoniet en vingerhelmbloem. Dit alles ondersteund met schitterende foto’s. Fryslân neemt een belangrijke plaats in voor wat betreft de geschiedenis van de stinzenflora. Daarom komen ook de cultuurhistorische aspecten aan de orde, zoals de tuinkunst. Daarnaast is er aandacht voor de belangrijkste floristen, zoals D.T.E. van der Ploeg, die veel studie hebben gemaakt van deze bijzondere groep planten.

REDACTIE Jan Piet de Boer, Henk Buith, Aad van der Burg, Stefien Smeding, Heilien Tonckens

STINZENPLANTEN IN FRYSLÂN is een uitgave van Vereniging It Fryske Gea | Landschapsbeheer Friesland | Stichting Martenastate | Uitgeverij Noordboek

In tien korte hoofdstukjes verkent Paul Post het pelgrimspad. Wanneer komen zulke nieuwe paden op en in welke context? Wat is de rol van de camino naar Santiago de Compostela? Hoe ‘religieus’ zijn die paden? Wie zijn de makers? En wat is het profiel van die routes, wat beweegt (letterlijk) die moderne pelgrims?

In het spoor van de camino geeft een overzicht van de nieuwe Nederlandse pelgrimspaden.