Taal - Uitgeverij Noordboek | Sterck & DeVreese | HL Books | Bornmeer | Noordboek-Van Gorcum https://noordboek.nl/boeken/taal/ Thu, 30 Oct 2025 17:00:39 +0000 nl-NL hourly 1 Builder of Heavens https://noordboek.nl/boek/builder-of-heavens/ Tue, 17 Jun 2025 02:37:52 +0000 https://noordboek.nl/boek/builder-of-heavens/ ]]> In the late eighteenth century, Eise Eisinga, living in the small university town of Franeker, built a magnificent model of the solar system. When it was finished, news of his Planetarium spread rapidly all over the world. In this book, Arjen Dijkstra tells a delightful new story about Eisinga’s life and the creation of the Franeker Planetarium. He draws upon dozens of previously unknown sources to put together a remarkable picture of the Builder of Heavens, placing Eisinga in the context of major economic, political and scientific change.
The Planetarium was awarded the UNESCO World Heritage status in 2023.

Arjen Dijkstra, PhD (b. 1979) is the director of Tresoar, Museum, Archive and Library Fryslân in Leeuwarden. He specialises in the history of science.

‘Rigorous, thoughtful and gently myth-busting’ – David Mitchell
‘Beautifully, colorfully, even lovingly’ – Dava Sobel
‘Read this book!’ – Ben Feringa

]]>
Metaforen die ons het bos in sturen https://noordboek.nl/boek/metaforen-die-ons-het-bos-in-sturen/ Tue, 11 Mar 2025 03:36:34 +0000 https://noordboek.nl/boek/metaforen-die-ons-het-bos-in-sturen/ ]]> Als iets de mens uniek maakt, dan is dat niet het denken, maar het gebruik van metaforen. De mens is het enige wezen dat in metaforen spreekt. Vreemd eigenlijk. Waarom gebruiken we zo vaak metaforen? Wat leveren die metaforen ons op?

In dit boek bespreken de wetenschapsfilosofen Herman de Regt en Hans Dooremalen hoe metaforen werken, hoe we onszelf, als mens, op metaforische wijze beschrijven, en wanneer metaforen ons tot last worden. Tot slot waarschuwen ze voor misbruik van metaforen. Wie in argumentaties en conclusies metaforen gebruikt, zit per definitie fout. Metaforen zijn immers onwaar.

Herman de Regt en Hans Dooremalen zijn als wetenschapsfilosofen verbonden aan Tilburg University. Ze schreven onder meer het wetenschapsfilosofisch handboek Exploring Humans en Het snapgevoel. Hoe de illusie van begrip ons denken gijzelt, dat een vervolg is op Wat een onzin!

]]>
Humanity is Not a Plague https://noordboek.nl/boek/humanity-is-not-a-plague-2/ Fri, 17 Jan 2025 05:20:58 +0000 https://noordboek.nl/boek/humanity-is-not-a-plague-2/
In this essay, Buisman sharply analyzes some of the problems facing mankind, such as fresh water shortages, whilst overturning several clichés and offering unexpected, positive solutions. Overpopulation is not the problem; the effects of our actions on the rest of the world have a much greater impact. ‘Back to nature’ is not the solution, nor is an overreliance on science and innovation. Large-scale technologies could even increase our problems. It seems that the growth of humanity will depend on the growth of our consciousness.

Cees Buisman studied water purification engineering, in addition to business administration, communication theory and applied integral psychology. Throughout his life he has worked on new environmental technologies, which are used in industry all over the world. His scientific work is highly cited. Buisman is the Director of Wetsus – European Center for Sustainable Water Technology, and Professor at Wageningen University, in the Netherlands.

]]>
In ‘Humanity is Not a Plague’, Cees Buisman argues that it is possible for 10 billion people to exist together on this Earth – as predicted for the year 2100 – provided that the richer part of the world no longer merely focuses on its own health, prosperity and happiness, and instead starts working seriously on developing a higher consciousness.

In this essay, Buisman sharply analyzes some of the problems facing mankind, such as fresh water shortages, whilst overturning several clichés and offering unexpected, positive solutions. Overpopulation is not the problem; the effects of our actions on the rest of the world have a much greater impact. ‘Back to nature’ is not the solution, nor is an overreliance on science and innovation. Large-scale technologies could even increase our problems. It seems that the growth of humanity will depend on the growth of our consciousness.

Cees Buisman studied water purification engineering, in addition to business administration, communication theory and applied integral psychology. Throughout his life he has worked on new environmental technologies, which are used in industry all over the world. His scientific work is highly cited. Buisman is the Director of Wetsus – European Center for Sustainable Water Technology, and Professor at Wageningen University, in the Netherlands.

]]>
Grenze(n)loze taal https://noordboek.nl/boek/grenzenloze-taal/ Wed, 06 Nov 2024 05:29:55 +0000 https://noordboek.nl/boek/grenzenloze-taal/ ]]> Iedereen gebruikt taal, maar iedereen doet dat op zijn eigen manier. Wat is taal, eigenlijk?

Wetenschappers denken al decennialang over na. Kun je een nieuwe taal maken? Is taal typisch voor mensen? Zijn de uitdrukkingsmogelijkheden in taal eindeloos of zijn er beperkingen op wat je kunt zeggen? En is non-verbale communicatie ook taal?

De auteurs van Grenze(n)loze taal nemen je mee op een reis langs deze en vele andere vragen en denken na over hoe taalgebruik vorm krijgt door geografische, sociale, culturele, fysieke en historische grenzen. Dit boek geeft daarmee een veelzijdige inkijk in actueel, interdisciplinair onderzoek van het Meertens Instituut rond de Nederlandse taal en cultuur in Nederland en de wereld.

]]>
Taal van het Friese landschap https://noordboek.nl/boek/taal/ Wed, 12 Jun 2024 02:04:47 +0000 https://noordboek.nl/boek/taal/ ]]> Het Friese landschap is een boeiend geheel van gevarieerde gebieden. Het merengebied, de kleistreken van Westergo en Oostergo, de woudstreken, het Waddengebied of Gaasterlân, steeds zijn er veel bijzondere plekken als je erdoorheen rijdt, fietst, vaart of loopt.

Dat landschap is in de afgelopen eeuwen sterk veranderd. Er is veel verdwenen en begrippen die erbij hoorden zijn vergeten. In dit boek is veel van deze vaak vergeten Friese landschapstaal bewaard. Het vertelt over het gebruik en de beleving van het landschap zoals de mensen het vooral in de negentiende en vroeg twintigste eeuw zagen en voelden. Een Friese landschapsbiografie zoals die is vastgelegd in taal.

Karel F. Gildemacher (1946) verzamelde vele jaren uit tal van bronnen woorden, begrippen en namen die iets vertellen over het landschap en de geschiedenis van de mensen in de verschillende streken. Het werd een biografie van het Friese landschap in taal. Eerder (1993) promoveerde hij op historische waternamen en publiceerde onder andere over schipperstaal (2003), Friese plaatsnamen (2007), terpen en terpnamen (2008). In 2015 verscheen Het Friese water, een standaardwerk over de plek en de functie van al dat water in de provincie.

]]>
Voorjaarstradities in Drenthe https://noordboek.nl/boek/voorjaarstradities-in-drenthe/ Sun, 02 Jun 2024 01:00:49 +0000 https://noordboek.nl/boek/voorjaarstradities-in-drenthe/ Het zonlicht glijdt over een kaal landschap. De dagen worden langzaam langer, de zon warmer en de natuur weer groen: de winter maakt plaats voor de lente. Een periode die sinds oudsher wordt geassocieerd met vruchtbaarheid, wedergeboorte en een nieuw begin. Een periode die rijk is aan gebruiken en tradities om dit te vieren.

Drenthe heeft een groot aantal tradities voor het toejuichen en verwelkomen van de lente. Sommige daarvan kennen we nu nog, zoals het Paasvuur, anderen zijn in vergetelheid geraakt; wie weet tegenwoordig bijvoorbeeld nog wat een Pinksterbroed is of kan nog een hupholt fluitje maken?

In Voorjaarstradities in Drenthe maak je kennis met oude en nieuwe gebruiken in de periode van Sint-Pieter (22 februari) tot en met Pinksteren. Het boek geeft een gevarieerd beeld van hoe men vroeger en nu het voorjaar beleeft, op een informatieve en toegankelijke manier, rijk aangevuld met beeldmateriaal. Het laat zien hoe tradities zijn veranderd, verdwenen en nieuwe zijn ontstaan.

Ook is er ruim aandacht voor de Drentse taal. Er wordt ingezoomd op Drentse woorden die specifiek zijn voor deze periode en de informatieve onderwerpen worden afgewisseld met Drentstalige gedichten en verhalen. Ook geschikt voor lezers die de Drentse taal niet bijzonder machtig zijn.

]]>
Introduction to Dutch Low Saxon Language and Literature https://noordboek.nl/boek/introduction-to-dutch-low-saxon-language-and-literature/ Sun, 02 Jun 2024 00:58:50 +0000 https://noordboek.nl/boek/introduction-to-dutch-low-saxon-language-and-literature/ In 2018, Dutch Low Saxon received national recognition as a full-fledged language in its own right.

In “Introduction to Dutch Low Saxon”, five experts offer a concise yet multifaceted description of Gronings, Drents, Stellingwerfs, Sallands, Twents, Achterhoeks, and Veluws.

The authors cover the sounds, word forms, syntactic characteristics, as well as large-scale dictionary projects. In addition, ample attention is paid to the position the language occupies in society, and to the command and usage of Dutch Low Saxon.

The development of knowledge about Dutch Low Saxon, encouragement to use it, and also preservation of the language are matters that mainly take place in the various regions. This book offers plenty of information on these aspects, and also on the institutes and organisations that deal with Dutch Low Saxon.
Dutch Low Saxon literature is clearly presented on the basis of periods and regions, and the list of sources invites the reader to further delve into the wonders of this centuries-old language.

“Introduction to Dutch Low Saxon” is aimed at people with a general interest in regional languages. This book allows students of Dutch, German and Frisian to raise their knowledge to a higher level. This book may also serve to supplement the knowledge of Dutch Low Saxon of people who work at (regional) language institutes.

]]>
Nedersaksisch in een notendop https://noordboek.nl/boek/nedersaksisch-in-een-notendop/ Sun, 02 Jun 2024 00:57:49 +0000 https://noordboek.nl/boek/nedersaksisch-in-een-notendop/ Het Nedersaksisch kreeg in 2018 nationale erkenning als volwaardige en zelfstandige taal.
In Nedersaksisch in een notendop beschrijven vijf kenners het Gronings, Drents, Stellingwerfs, Sallands, Twents, Achterhoeks en Veluws. Beknopt, maar wel in al hun facetten.
Aan de orde komen: de klanken, woordvormen, zinsbouwkenmerken en de grote woordenboekprojecten. Daarnaast is er veel aandacht voor de maatschappelijke positie, de beheersing en het gebruik van het Nedersaksisch.

Kennisontwikkeling, aanmoediging tot gebruik en ook de zorg voor de taal zijn zaken die vooral in de verschillende regio’s plaatsvinden. Daarover biedt dit boek eveneens de nodige informatie, evenals over instituten en organisaties die zich met het Nedersaksisch bezighouden.
De Nedersaksische literatuur is overzichtelijk gepresenteerd naar periode en regio en de bronnenlijst nodigt de lezer uit zich verder in deze mooie, eeuwenoude taal te verdiepen.

Nedersaksisch in een notendop is bedoeld voor mensen met een brede interesse in streektalen. Studenten Nederlands, Duits en Fries kunnen met dit boek hun kennis over het Nedersaksisch naar een hoger niveau tillen. Ook voor medewerkers van (regionale) taalinstituten kan dit boek een welkome aanvulling zijn op hun kennis over het Nedersaksisch.

]]>
Het geheime leven van taalfouten https://noordboek.nl/boek/het-geheime-leven-van-taalfouten/ Thu, 09 Nov 2023 03:29:32 +0000 https://noordboek.nl/boek/het-geheime-leven-van-taalfouten/ ]]> Waar komen taalfouten vandaan, en blijft fout altijd fout? Kunnen fouten in de vergetelheid raken? Komen er ook nieuwe bij? Gebruikmakend van de nieuwste wetenschappelijke inzichten beantwoordt Het geheime leven van taalfouten deze en vele andere vragen.

Marten van der Meulen wil laten zien dat je taalfouten niet alleen moet misprijzen. Je kunt ze ook met verwondering bekijken. Als je dat doet, zul je zien dat ze eigenlijk een van de fascinerendste onderdelen van taal vormen. Daarmee is dit een boek voor iedereen die Nederlands spreekt en schrijft. Want juist door beter te begrijpen waarom we taalfouten maken, kunnen we ze in de toekomst misschien wel helpen vermijden.

Marten van der Meulen promoveerde aan de Radboud Universiteit op een onderzoek naar de relatie tussen taalfouten en taalgebruik. Hij is deeltijds werkzaam als beleidsadviseur bij de Nederlandse Taalunie. Daarnaast geeft hij cursussen over wetenschapscommunicatie en schrijft en praat hij zo veel mogelijk over taal.

]]>
Halfhaantje en de Hardrijder https://noordboek.nl/boek/halfhaantje-en-de-hardrijder/ Thu, 09 Nov 2023 03:29:30 +0000 https://noordboek.nl/boek/halfhaantje-en-de-hardrijder/ ]]> Halfhaantje en de Hardrijder verzamelt de mooiste, grappigste en griezeligste volksverhalen uit Nederland en Vlaanderen. Met in de hoofdrol gevreesde draken, lieve meerminnen, wraakzuchtige witte wieven, irritante heksen, behulpzame kabouters en onbetrouwbare weerwolven. In de sprookjes gaan de helden en heldinnen prangende problemen oplossen, een levenspartner vinden of een goudschat zoeken.

Dit erfgoed komt uit alle windstreken, van Groningen tot Antwerpen en van Amsterdam tot Brussel. Sommige volksverhalen dateren al uit de middeleeuwen of de renaissance, maar de nadruk ligt op de verteltraditie van de negentiende en twintigste eeuw, vaak vergeten en dus onbekend. Ontdek nieuwe oude verhalen over absurde avonturen, sprekende dieren, wellustige monniken, doorgewinterde oplichters, hilarische sukkels en fortuinlijke pummels

Alle verhalen worden aan het eind van het boek voorzien van een verantwoording door onderzoekers en studenten van het
Meertens Instituut en de Rijksuniversiteit Groningen.

]]>
Hoe werkt dagelijkse communicatie? https://noordboek.nl/boek/onder-de-motorkap-van-gesprekken/ Wed, 07 Jun 2023 06:23:52 +0000 https://noordboek.nl/boek/onder-de-motorkap-van-gesprekken/ ]]> Dagelijks voeren we honderden gesprekken, maar we hebben geen idee hoe we dat precies doen. Waarom voel ik de noodzaak antwoord te geven als me een vraag wordt gesteld? Waarom beginnen we een gesprek vaak met een groet? Hoe kan ik iemand
sturen met een ja/nee-vraag? Waarom praten we door elkaar heen en hoe vangen we toch de juiste informatie op? Aan de hand van vele voorbeelden geeft dit boek antwoord op bovenstaande vragen en nog veel meer. Van alledaagse gesprekken tussen familieleden tot een professioneel uitgevoerd interview, een verhoor van een politierechercheur en een getuige, of een oproep van iemand in nood en een 112-centralist. Opvallend is dat we ons houden aan gespreksregels die we in de loop van ons leven aanleren en dat we die kennis ook gebruiken om te voorspellen wat de ander gaat zeggen.

Het awia-collectief groepeert onderzoekers die van de studie van gesprekken hun beroep hebben gemaakt. Guusje Jol, Iris van der Scheer, Joyce Lamerichs, Lotte van Burgsteden, Marije van Braak, Mario Veen, Mieke Breukelman, Mike Huiskes, Myrte Gosen, Roel van Veen, Tessa van Charldorp, Tom Koole en Wyke Stommel zijn gefascineerd door de finesse en de geraffineerdheid van de regels van het gesprek.

]]>
De Viking vanbinnen https://noordboek.nl/boek/de-viking-vanbinnen/ Wed, 07 Jun 2023 06:22:47 +0000 https://noordboek.nl/boek/de-viking-vanbinnen/ ]]> Voor een onherbergzaam eiland vlak onder de poolcirkel, met nog geen 400.000 inwoners, heeft IJsland een onvoorstelbare invloed uitgeoefend op de westerse cultuur. Wagners opera’s, Tolkiens Lord of the Rings, Hollywood-kaskrakers over de dondergod Thor … ze zijn allemaal schatplichtig aan de literaire cultuur van deze piepkleine samenleving. In dit magische land zijn eeuwenoude verhalen over elfen en trollen nog altijd springlevend en vormen middeleeuwse saga’s de ruggengraat van het eigentijdse zelfbeeld.

In De Viking vanbinnen brengt IJslandkenner Simon Halink dit unieke verhalen-universum in kaart en laat hij zien hoe het verre verleden nog steeds van vitaal belang is voor het heden. Wat heeft geloof in elfen te maken met moderne stadsplanning? Waarom ervaren veel buitenlandse bezoekers iets van hun eigen oorsprong op deze lavarots? En hoe hebben de oude Vikinggoden het nationale bewustzijn van de moderne IJslander gevormd?

Dit boek is een ode aan de kracht van de verhalen die zo bepalend zijn voor de IJslandse cultuur.

Simon Halink (1983) studeerde geschiedenis en germanistiek en promoveerde op het IJslands nationalisme. Hij publiceerde over de link tussen landschap en identiteit, voorstellingen van IJsland in nazi-Duitsland en de rol van saga’s en mythologie in het nationale denken. Simon woont in Reykjavík en is werkzaam als onderzoeker aan de Fryske Akademy in Leeuwarden.

]]>