Net ten oosten van Workum ligt verscholen in het landschap de ‘boerebuorren Nijhúzum’. In dit eeuwenoude dorpje dat omringd is door water en landerijen staat Frieslands kleinste kerk. In het Godshuis uit 1721, omringd door het oude kerkhof, lijkt de tijd te hebben stilgestaan. Het eenvoudige en intieme interieur zonder elektriciteit, verwarming of stromend water is bijzonder sfeervol en puur. Toch blijkt uit bouwhistorisch onderzoek in deze publicatie dat ook dit kerkinterieur geheimen kent, en meer ontwikkelingen heeft doorgemaakt dan bij de eerste aanblik gedacht.

Onder de voorwaarde dat het een plaats van bezinning zou blijven werd het gebouw bij het opheffen van de kerkgemeente halverwege de jaren zeventig van de twintigste eeuw overgedragen aan Stichting de Nijhúzumer Tsjerke. Hoe er na ruim 700 jaar een einde kwam aan het kerkelijk leven van een kleine dorpsgemeenschap, en welke pastoors en predikanten, kosters en klokkenluiders, voorzangers, boeren en arbeiders er in de loop der tijd hun steentje bijdroegen en hun geloof beleden, wordt beschreven in dit boek.

Dr. Hidde Feenstra is freelance historicus met specialisatie (cultuur-)geschiedenis van Noord-Nederland en Noordwest-Duitsland.

Drs. Albert Reinstra, afkomstig uit Oudega (SWF), is als bouwhistoricus en specialist kerkelijke bouwkunst werkzaam bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed te Amersfoort.

Als hovenier werd Johann Hermann Knoop door Maria Louise van Hessen-Kassel (Marijke Meu) naar Friesland gehaald. Maar hij ontpopte zich al snel tot een veelzijdig publicist. Zijn baanbrekende boeken over tuinen (bijvoorbeeld zijn Pomologia) zijn nog altijd populair bij tuinmensen in binnen- en buitenland. In zijn Tegenwoordige Staat of Historische Beschryvinge van Friesland uit 1763 geeft hij een interessante beschrijving van de provincie in de achttiende eeuw. Knoop behandelt een breed scala aan onderwerpen. Je kunt het zo gek niet bedenken of de grote allesweter schrijft erover. In deze uitvoerige selectie zien we hoe de aardappel werd geïntroduceerd, dat er – ook toen al – langs de elf steden werd geschaatst, maar ook dat de Friezen wel raad wisten met het nuttigen van zelfgestookte brandewijn. Daardoor is dit boekje een uniek en prachtig tijdsdocument.