Deze atlas laat op tal van fraaie kaarten zien hoe de Homo sapiens zich over de aarde verspreidde.
Soa het ut weest
€ 19,90Leeuwarden heeft een historische stadskern om zuinig op te zijn. In de eerste naoorlogse jaren leefde dat besef nog niet zo: het motto was ‘bouwen, bouwen, bouwen’ om de woningnood te lenigen. Vervolgens werd de auto als heilige koe omarmd en dreigden grachten gedempt en terpen geslecht te worden: rijden, rijden, rijden… Tot de babyboomers in opstand kwamen: niet alles hoeft plat.
Babyboomer en oud-redacteur van de Leeuwarder Courant Pieter de Groot (1946) besloot in 1997 deze en andere gebeurtenissen uit het stadsverleden in herinnering te roepen in de zaterdagkrant, met als kapstok vaak een actueel onderwerp. Van de inmiddels meer dan duizend columns liet hij er voor zijn 75ste verjaardag 75 uitzoeken. Na ruim 25 jaar blijkt niets zo vluchtig als de actualiteit en niets zo moeilijk als het voorspellen van de toekomst.
Dichter bij Vincent
€ 29,95Zijn hele carrière beeldde Vincent van Gogh alledaagse objecten uit in zijn tekeningen en schilderijen. Enkele van zijn materiële attributen zijn dankzij Vincents schoonzus Jo van Gogh-Bonger (1862-1925) bewaard gebleven, zoals een Franse aardewerken bloemenvaas, een Normandische koperen melkkruik en een Franse rieten stoel waarin een aantal van zijn Franse modellen poseerden. Veel van zijn befaamde bloemstillevens tonen ‘vazen’ die dit eigenlijk niet zijn. Vincent plaatste zijn boeketten in uiteenlopende objecten, zoals majolica apothekerspotten en aardewerken voorraadpotten. Sommige objecten bieden soms verrassende inzichten in de ontstaansgeschiedenis van zijn werk. Uit recent onderzoek van kunsthistorica Alexandra van Dongen blijkt dat een precieze identificatie van alledaagse objecten soms nieuw licht kan werpen op de mogelijke plaats van vervaardiging en de datering van zijn werk. Zo blijkt een doodeenvoudige aardewerken steelpan, afgebeeld op zijn Stilleven met aardappels, afkomstig te zijn uit het Zuid-Franse pottenbakkerscentrum Vallauris. Alexandra van Dongen richt onze ogen op kleine details, op voorwerpen waar we gewoonlijk geen acht op slaan, maar die wel bijzonder betekenisvol zijn om het werk van Van Gogh nog beter te doorgronden
Mevrouw Sapiens
€ 22,50In de prehistorie hielden mannen zich bezig met jagen. Vrouwen verzamelden bessen, kookten en zorgden voor de kinderen. Zo staat het in de lesboekjes. Maar klopt dit beeld? Een internationaal team van meer dan dertig wetenschappers twijfelt er ernstig aan. Uit allerlei vondsten blijkt dat mevrouw sapiens, de prehistorische vrouw, veel machtiger en krachtiger was dan lang is gedacht.
Thomas Cirotteau is auteur en regisseur. Hij maakte de documentaire Lady Sapiens en de internationaal bekroonde film Qui a tué Néandertal?
Dr. Jennifer Kerner is docent prehistorie aan de Université Paris-Nanterre. Ze is tevens verbonden aan het CNRS (Centre National de la Recherche Scientifique) en aan verschillende musea.
Eric Pincas is historicus en journalist. Hij is hoofdredacteur van Historia.
De verstandige kock
€ 35,00De verstandige kock, of sorghvuldige huyshoudster was een kleine honderd jaar lang dé culinaire bestseller van Nederlandse bodem. Het is het enige gedrukte Nederlandstalige kookboek uit de zeventiende eeuw in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De Amsterdamse druk uit 1669 werd als sluitstuk opgenomen in het driedelige Het Vermakelijck landtleven, een handleiding voor buitenplaatsbezitters om zelfvoorzienend te zijn. Een kookboek om lekker te koken met wat de grond schaft.
MARLEEN WILLEBRANDS, ALEXANDRA VAN DONGEN EN MANON HENZEN
De verstandige kok Lekker koken met wat de grond schaft Marleen Willebrands, neerlandica en culinair-historisch deskundige, hertaalde 194 recepten in modern-Nederlands en geeft uitgebreide achtergrondinformatie bij dit bijzondere kookboek. Alexandra van Dongen, kunsthistorica en conservator van Museum Boijmans Van Beuningen, beschrijft het keuken- en tafelgerei dat voorkomt in De verstandige kok aan de hand van eigentijdse schilderijen en voorwerpen, en koppelt dit aan de recepten. Manon Henzen, culinair historica en eigenaar van historisch kookatelier eet!verleden, bewerkte twintig tongstrelende recepten voor de moderne keuken. Zo kan iedereen de smaak van de zeventiende eeuw ontdekken.
Verhandeling over de aanleg van vrouwen voor de wetenschap
€ 17,90De begaafde Anna Maria van Schurman kreeg als eerste vrouw in Nederland toestemming om colleges te volgen. De Universiteit van Utrecht bouwde voor de gelegenheid een hokje met een gordijntje voor haar. Van Schurman kon van daaruit de colleges van theoloog Voetius bijwonen, zonder daarbij de mannelijke studenten af te leiden.
In dit korte essay uit 1641 legt Van Schurman uit waarom het logisch is om meer vrouwen toegang tot de
universiteit te verlenen. Het argumentatieve geschrift inspireerde Margaret Cavendish en Mary Wollstonecraft en gaf de aanzet tot de eerste feministische beweging. Het zeer invloedrijke essay verschijnt in een geactualiseerde vertaling van Renée Ter Haar, met een voorwoord van Angela Roothaan. Jacob Bouwman zorgde voor de selectie van relevante brieven.“Wat een genot om zo’n erudiet pleidooi te lezen van een moedige vrouw. In zijn opdracht noemt tijdgenoot Johan van Beverwijck haar ‘onsterfelijk sieraad onder de vrouwen’. Met recht.” – Trouw
Uit balans
€ 14,90‘Kunnen we de natuur écht herstellen in balans met landbouw, woningbouw en de energietransitie? En moet dat natuurbeheer erop gericht zijn om zoveel mogelijk planten en dieren te beschermen, of leidt dat alleen maar tot geknutsel en wensnatuur?’
Het Nederlandse landgebruik is ongekend intensief, de politiek wispelturig en het maatschappelijk debat in toenemende mate oververhit. Marc van den Tweel en Bjørn van den Boom beschrijven van binnenuit hoe Natuurmonumenten, de grootste natuurvereniging van Nederland, voor dilemma’s gesteld wordt en koers bepaalt in lastige en regelmatig terugkerende discussies; bijvoorbeeld over bomenkap, faunabeheer, windmolen en de relatie tussen natuur en landbouw.
IJzer
€ 39,90IJzer wordt al minstens drieduizend jaar door de mens bewerkt. In de twintigste eeuw is het klassieke handwerk steeds meer vervangen door industriële productie. In dit boek worden 21 bedrijven geportretteerd waar ijzer nog klassiek wordt bewerkt, het handwerk nog zichtbaar is en het gereedschap wordt gekoesterd. De fascinatie voor ijzer en vuur vormde de aanleiding voor dit boek.
Reyer Boxem (Hollandse Hoogte) fotografeerde de smederijen, gieterijen, slijperijen én de vakmensen. Journalist Pieter de Groot interviewde de smeden over de liefde voor hun vak.
IJZER is een hommage aan het ambacht, de mensen en het materiaal.