Deze atlas laat op tal van fraaie kaarten zien hoe de Homo sapiens zich over de aarde verspreidde.
De kanoet
€ 24,90De kanoet is een reislustige vogel. In Nederland overwintert de kanoet in de Waddenzee en de Delta of hij tankt daar bij, op weg van Siberië naar West-Afrika en terug.
Door die reislust is de kanoet ook een goede verhalenverteller. De kanoet is als de kanarie in de kolenmijn, en wijst ons in dit geval genadeloos op de aantasting van het milieu. De vogel blijkt zelfs een soort thermometer te zijn: door van generatie op generatie een beetje te krimpen, waardoor hij relatief een steeds langere snavel krijgt, laat de kanoet zien dat ook het klimaat langzaam aan het veranderen is.
Al deze verhalen zijn opgetekend uit de mond van mensen die deze vogel al vele jaren onderzoeken, met schitterende foto’s van een fotograaf die deze vogels ook al bijna zijn hele leven op de hielen zit.Rob Buiter (1966) is freelance wetenschapsjournalist. Hij is verslaggever voor Trouw en Vroege Vogels en hoofdredacteur van het oudste natuurtijdschrift van Nederland, De Levende Natuur. De foto’s zijn gemaakt door Jan van de Kam.
Lichteiland
€ 24,90‘Op Skellig Michael verschijnen en verdwijnen duizenden vogels, die torens bouwen en samenkomen in vleugels van beweging die ontstaan en zich ontrafelen boven de lege zee. Vaak sta ik daar helemaal alleen op het eiland, omringd door een lege lucht en lege rotswanden. De geest dwaalt af: verbanden met het verleden worden gemakkelijk gelegd; oude zienswijzen herleven.’
Robert L. Harris werd in 1987 aangesteld als gids op Skellig Michael, County Kerry, waar hij meer dan dertig jaar het team van gidsen leidde en het eiland observeerde. Hij heeft het grootste deel van zijn leven aan zee of op eilanden gewoond en heeft een grote belangstelling voor het kloosterleven en de natuur. Hij verblijft van mei tot en met oktober op Skellig Michael, als het eiland toegankelijk is, en tijdens de wintermaanden woont hij met zijn vrouw Maigread in County Leitrim.
Friese Lenen
€ 39,90Studiebeurzen zijn van alle tijden. Tegenwoordig worden deze vooral door de overheid verstrekt, maar in Friese lenen gaat de auteur in op de particuliere studiefondsen in Friesland. Het oudste nog bestaande is van 1452, het jongste van 2015. De studiebeurs die een student van deze lenen ontvangt, is bijna altijd een gift, geen lening — maar elk leen heeft zijn eigen voorwaarden en voorkeuren. Kuiken zet niet alleen relevante bronnen en feiten van zes eeuwen geschiedenis op een rij, maar geeft er ook betekenis aan door zowel de maatschappelijke als
de culturele context te verhelderen. Hij legt ook uit waarom er juist in Friesland nog zoveel actief zijn. In het tweede deel treft de lezer een overzicht aan met alle nog bestaande Friese lenen die nog studiebeurzen uitdelen — en voor wie die bestemd zijn.
Dr. Kees Kuiken is sinoloog en historicus
Bartele Bûse
€ 15,00Bartele Bûse is in jonkje mei in protte fantasy. Yn alles wat er sjocht, sjocht en heart er in ferhaaltsje. Thús begripe se dat net sa goed. Mar Skelte wol. Skelte is keunstskilder. Bartele komt faak by him oer de flier. De prachtichste ferhalen skildert Skelte him foar: oer kening Klomsk fan Kjeldmanië, dy’t altyd sa kâld as in kikkert is; oer de piperwynske prippunêze, dy’t elkenien mar stekke wol; oer Stookstokke Styntsje en de krintekakkers fan Knyphuzen. Mar ek fan de fiif rôvers op Fiifrôvershoek wol Bartele alles witte. Hy harket mei sân pear earen …
Bartele Bûse is in klassiker yn de Fryske jeugdliteratuer. It is skreaun troch Berber van der Geest (1938-2019).
Doopsgezinden in Friesland
€ 16,90In Doopsgezinden in Friesland schetst historicus Cor Trompetter het ontstaan van de doopsgezinde beweging in Friesland, met als centrale guur de ex-katholiek geestelijke Menno Simons. Hoe kon een minderheid als de doopsgezinden in de zeventiende en achttiende eeuw toch zo’n belangrijk stempel drukken op ons geestelijk erfgoed? Doopsgezinden stonden in politieke zin aan de kant, werden vervolgd en toch speelden ze een buitengewone rol op economisch en cultureel gebied.
Verdrinking, onthoofding, ophanging en verbranding viel een doopsgezinde ten deel vanwege afwijkende standpunten en leer. Ook Menno Simons kwam al snel bij de vervolgers in het vizier en vluchtte daarom weg uit Friesland. Simons is nooit de onbetwiste leider van de doperse beweging geweest. Voortdurend was er strijd binnen die beweging. Verharding van standpunten en daarop volgende scheuringen waren het resultaat. Aan het einde van Menno’s leven waren de conicten zo hevig geworden, dat de doopsgezinde beweging in de Nederlanden feitelijk in verschillende groepen uiteen was gevallen. Ook in Friesland, bij botsingen tussen de ‘harde Friezen’ en de ‘nog hardere Friezen’. De onderlinge verdeeldheid onder doopsgezinden was niet zelden een veel groter gevaar dan welke tegenstander van buiten dan ook. Trompetter schetst een politiek-sociale ontwikkeling van deze stroming in de latere eeuwen.
Knooppunt Waddenzee
€ 17,90Miljoenen wad- en watervogels trekken ieder jaar heen en weer tussen hun broedgebieden in Groenland, Scandinavië, West-Europa of Siberië, en hun wintergronden in Europa en Afrika. Als je alle routes van die trekvogels op de wereldbol tekent, zie je halverwege die kaart een druk knooppunt: de Waddenzee!
In het project Metawad hebben onderzoekers van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee en de Rijksuniversiteit Groningen vijf compleet verschillende trekvogels van de Waddenzee onderzocht: de kanoet, de drieteenstrandloper, de rosse grutto, de rotgans en de lepelaar. Ze bekeken de vogels niet als ‘bewoners’ van die Waddenzee, maar als gebruikers van een veel groter systeem waar het wad een belangrijk onderdeel van is: het ‘metawad’.
Knooppunt Waddenzee biedt een kleurrijk pallet van portretten van de wetenschappers, die ploeterend met palen en hekwerk achterop hun ets over de kwelder trekken, of uren achtereen in weer en wind – of juist bakkend onder de Afrikaanse zon – naar vogels met kleurringen aan hun pootjes staan te zoeken. Het biedt ook portretten van de vijf onderzochte vogelsoorten. Wat weten we van deze dieren? En vooral: hoe kunnen overheden of natuurbeheerders hun voordeel doen met deze wetenschap?
