Deze atlas laat op tal van fraaie kaarten zien hoe de Homo sapiens zich over de aarde verspreidde.
Fries vlas
€ 34,90Friesland is rond 1880 de grootste producent van vlas in Nederland. De teelt gaat in die jaren niet zozeer om het gewas zelf, maar is voornamelijk bedoeld als werkverschaffing. Het eindproduct linnen wordt veelal thuis en in spinhuizen gesponnen en door regionale wevers verwerkt. Voor veel burgerlijke- en kerkelijke gemeenten in de provincie is het dé manier om arbeiders en hun gezinnen de winter door te helpen. De arbeidsomstandigheden in de zogenoemde braakhokken zijn echter vaak ten hemel schreiend.
Vanaf het begin van de twintigste eeuw verschijnen er in Friesland zo’n twintig fabrieken waarin vlas gemechaniseerd wordt verwerkt. Een van de vele vlasproducten – het lijnzaad – gaat dan een grote rol spelen bij de opkomst van de veevoerindustrie en de intensivering van de landbouw.In deze rijk geïllustreerde uitgave beschrijven Henk Dijkstra en Gerrit Herrema de Friese vlasgeschiedenis. Hoe en waar werd in Friesland vlas verbouwd, hoe werd het verwerkt, welke producten leverde het op en hoe was de afzet geregeld. Dit boek bevat een overzicht van veel gebruikte vlasserstermen in zowel het Fries als in het Nederlands. De auteurs sluiten af met de recente ontwikkelingen binnen de vlasteelt en de toekomstmogelijkheden voor Fries vlas.
Soa het ut weest
€ 19,90Leeuwarden heeft een historische stadskern om zuinig op te zijn. In de eerste naoorlogse jaren leefde dat besef nog niet zo: het motto was ‘bouwen, bouwen, bouwen’ om de woningnood te lenigen. Vervolgens werd de auto als heilige koe omarmd en dreigden grachten gedempt en terpen geslecht te worden: rijden, rijden, rijden… Tot de babyboomers in opstand kwamen: niet alles hoeft plat.
Babyboomer en oud-redacteur van de Leeuwarder Courant Pieter de Groot (1946) besloot in 1997 deze en andere gebeurtenissen uit het stadsverleden in herinnering te roepen in de zaterdagkrant, met als kapstok vaak een actueel onderwerp. Van de inmiddels meer dan duizend columns liet hij er voor zijn 75ste verjaardag 75 uitzoeken. Na ruim 25 jaar blijkt niets zo vluchtig als de actualiteit en niets zo moeilijk als het voorspellen van de toekomst.
Vrije staatkundige stellingen
€ 19,90Vrijheid, gelijkheid en broederschap. Die termen associëren we met de Franse Revolutie. Toch zijn deze begrippen ouder. Ze komen al op deze wijze voor in de Vrije Politieke Stellingen van de Nederlandse filosoof Franciscus van den Enden, de leraar van Spinoza. Het betreft een radicaal Verlichtingsgeschrift uit 1665 waarin de auteur pleit voor ‘evengelijkheid’, zowel in het recht en de economie als in de politiek.
Van den Enden beschrijft de ideale republikeinse democratie, waarin zo veel mogelijk burgers onderwijs krijgen en stemrecht hebben. Ook pleit hij voor vrijheid van seksualiteit. Voor het eerst wordt deze opmerkelijk vlot geschreven tekst hier in modern Nederlands gepresenteerd, met een inleiding door de Britse Verlichtingsexpert Jonathan Israel.Franciscus van den Enden runde de Latijnse school in Amsterdam. Toen hij een lesverbod kreeg, nam zijn leven een spannende wending. Hij raakte betrokken bij een complot tegen Lodewijk XIV. Zijn moordplan lekte uit en hij eindigde aan de galg in Parijs. Zijn geschriften zijn lang zoek geweest. Pas enkele decennia geleden werd duidelijk dat hij de auteur was van de Vrije Politieke Stellingen.
Hertaling: Corinna Vermeulen
Een filosofie voor het onderweg-zijn
€ 20,90Twee Rotterdamse filosofiestudenten besluiten tot iets nutteloos: liften naar Hong Kong. Waarom ook niet? Om er te komen, moeten ze dwars door Siberië en dan rechtsaf de eindeloze Gobiwoestijn in. Op de kaart ziet het er eenvoudig uit. Maar als ze door dronken Russen worden ondervraagd over MH17, spookrijden over de niet-belijnde snelwegen, in een achterbak Mongolië binnenkomen, en door een argwanende politieagent uit Wuhan worden aangezien voor drugssmokkelaars, blijkt de praktijk weerbarstig. Onderweg naar het Oosten filosoferen de twee over vriendschap, Lada’s, vooruitgaan, onderweg zijn en hun uiteindelijke bestemming. Natuurlijk moeten ze wel eerst een lift krijgen.
Dirk-Jan Laan is langeafstandsloper, programmeur en promovendus in de filosofie. Dennis Prooi werkt in Hong Kong aan een proefschrift over Japanse filosofie.
IJzer
€ 39,90IJzer wordt al minstens drieduizend jaar door de mens bewerkt. In de twintigste eeuw is het klassieke handwerk steeds meer vervangen door industriële productie. In dit boek worden 21 bedrijven geportretteerd waar ijzer nog klassiek wordt bewerkt, het handwerk nog zichtbaar is en het gereedschap wordt gekoesterd. De fascinatie voor ijzer en vuur vormde de aanleiding voor dit boek.
Reyer Boxem (Hollandse Hoogte) fotografeerde de smederijen, gieterijen, slijperijen én de vakmensen. Journalist Pieter de Groot interviewde de smeden over de liefde voor hun vak.
IJZER is een hommage aan het ambacht, de mensen en het materiaal.
