Opa en oma pluus in ‘t sallands
€ 7,95In opa en oma pluus in ’t Sallands gaat nijntje op ‘bezuuk’ bij opa en oma. ‘opa heb ’n step emäk veur nijn’ en nijntje ‘hef ’n umslagdoek veur oma pluus ebreid’ Bij een ‘köppie’ thee eten ze een ‘botterkukies’, ‘nijntje hef t’r twee egettn’
Nijntje is al meer dan 65 jaar onverminderd populair onder peuters en kleuters. Uitgeverij Bornmeer verzorgde al tientallen vertalingen van nijntje in streektalen. Na het succes van nijntje op de fietse in ’t Sallands is het nu de beurt aan opa en oma pluus in ’t Sallands. De vertaling is gemaakt door Gerard Oosterlaar, een van de leden van cabaretgroep Höllenboer. Hij werd bijgestaan door streektaaldeskundige Herman Koerhuis en Annet Ellenbroek, eigenaar van Bruna Ellenbroek Raalte en initiatiefneemster van de Sallandse vertaling van nijntje.
Sis my wa’t ik bin
€ 7,90It is 1956, nei de simmerfakânsje. Loek sit yn de twadde klasse fan de ULO. In nije learaar lêst alle nammen fan de learlingen op, behalve Loek sines. Hy lêst ek in namme op dy’t gjinien wat seit. Mar wa’t dat is, wit er net. De learaar tinkt dat Loek him foar de gek hâldt en sleept him mei nei de direkteur. Dy stjoert Loek nei hûs mei it boadskip dat it tiid wurdt dat syn heit en mem alles fertelle.
Noch hieltyd hat er gjin idee. Syn mem jout him in deiboekje dat se byholden hat. It begjint yn 1944, as it oarloch is. Foar Loek begjint de syktocht nei wa oft hy no eins is.Troch hiel Europa lizze stroffelstiennen (struikelstenen of, de oarspronklike namme, Stolpersteine). Al dy stiennen meiinoar binne ien grut monumint foar de slachtoffers fan de Twadde Wrâldoarloch: de Joaden, Roma en Sinti, homo’s, handikapten en Jehova’s tsjûgen. Dy stiennen lizze foar de huzen fan minsken dy’t yn ‘e oarloch út harren huzen helle binne, nei kampen brocht en fermoarde. Foar de âlden fan Louis lizze twa stiennen foar it hûs dêr’t se eartiids wennen en dêr’t se weihelle waarden.
Uit het hoofd
€ 24,95De werktuigen en technieken die de prehistorische mens bedacht dienden niet enkel om het werk te verlichten maar ook om onze hersenarbeid te verminderen. Het schrift ontlastte de belastingcontroleurs in het Oude Egypte van heel wat geheugenwerk. In het oude Babylon bedacht men indexeringstechnieken om tussen de massa kleitabletten informatie snel terug te kunnen vinden. We halen ook tegenwoordig letterlijk de data en het denkwerk uit het hoofd.
Welk voordeel biedt het ons evolutionair gezien om informatie te kunnen onthouden? Hoe onthouden we informatie zowel in als ‘uit het hoofd’? Waarom verzamelen grote techbedrijven zoals Google en Facebook massa’s data? Hoe komt het dat 90 procent van alle data die de mens ooit produceerde stamt uit het laatste decennium?
Intelligentie kan je niet meten in IQ. Intelligentie heeft te maken met informatieverwerking, met waarneming, maar ook met groepsgedrag. Op bepaalde momenten in de menselijke geschiedenis is de herseninhoud niet toe- maar afgenomen. Hoe komt dit? Bepaalt de grootte van de hersenen de intelligentie? Zal kunstmatige intelligentie in de toekomst – of is dat nu al zo? – ons denkvermogen overnemen?
Kris Merckx is historicus, actief als webontwikkelaar en auteur van tientallen boeken. Hij is docent multimedia en websiteontwikkeling aan de Universitaire Campus Leuven-Hasselt. Hij doet daar onder meer onderzoek naar augmented reality en brain computer interfaces.
Wat het hele dorp wist
€ 14,90Lion woont in Israël. Voor zijn zestiende verjaardag mag hij met zijn moeder en opa op vakantie naar Nederland. Daar groeide opa op in Friesland. Lion heeft vaak gevraagd naar opa’s leven van toen, maar antwoord kreeg hij nooit. De geschiedenis van zijn grootvader heeft iets te maken met de Tweede Wereldoorlog. Hij was toen een peuter, dus hoe zit dat precies?
Misschien kan hij dat vertellen als hij terug is in zijn oude dorp. Maar als Lion ziet hoe moeilijk opa het heeft met dat verleden, vraagt hij zich af of deze reis wel zo’n goed idee was.Leeftijd 14+
het feest van nijntje Oud Grieks
€ 7,95ἡμέρᾳ τινὶ μίφα κυνίκλου
ἤδη ἅμα ὄρθῳ ἀνέστη
ἐλούσατο ἐκ κεφαλῆς εἰς πόδας
καλῶς τοῦτ᾽ ἐπέπρακτο
nijntje den parke di bestia na Papiamentu
€ 7,95Nijntje, tata di rib’un dia
mi a pensa un kos
nos ta ban parke di bestia
ami ku bo, nos dos
Eene quaestie van vraag en aanbod
€ 19,50Het is eene quaestie van vraag en aanbod, antwoordde veenbaas Van der Sluis tegenover een parlementaire commissie op de vraag hoe in zijn Appelschaster veenderij de hoogte van de arbeiderslonen werd bepaald. Dat de machtspositie van de veenbaas bij dit overleg veel sterker was dan die van de arbeider liet hij wijselijk in het midden. Maar hoe verhield de winst van de baas zich eigenlijk tot het loon van de arbeider? Dat wordt duidelijk door de boekhouding over de jaren 1866-1897 van Alle Wytzes van der Sluis, die met zijn neven en zonen de belangrijkste verveendersfamilie in Zuidoost Friesland vormde, onder de loep te nemen. Zijn uitgaafboeken van de veenderijen in Appelscha en onder Haulerwijk geven inzicht in de uitgaven aan kapitaal en arbeid. Erfenissen en boedelbeschrijvingen tonen de omvang van de vergaarde rijkdom en dagboeken brengen de uitgekiende werkwijze van de familie aan het licht. Ook de andere kant van de medaille komt in beeld: de verdiensten van de gravers en kruiers en hun vrouwen en kinderen. Zij treden in dit boek uit de anonimiteit. Aan de hand van het cijfermateriaal kan zelfs een ‘Quote 30’ van Appelschaster veengravers worden opgesteld. Waren de veelbesproken slechte levensomstandigheden van de veenwerkers nu Mythe of Werkelijkheid? Waren de veenbazen Weldoeners of Uitbuiters? Met een aanbod van nieuw cijfermateriaal en persoonlijke verhalen van betrokkenen kan dit boek licht werpen op de discussies in onze tijd over de sociale omstandigheden van die tijd.
Reitze Jonkman ( Wijnjeterp 1950) was werkzaam als docent wiskunde en conrector aan het Drachtster Lyceum. De combinatie van interesse in familiegeschiedenis, regionale historie en een cijfermatige aanpak daarvan leidde tot deze publicatie.
Het fees van nijntje in ut utregs
€ 7,95sei soch un heul moai jurkie uit
ut moaiste uit de kâs
en weet je wervoar nijn da dee
omdât sei jarig wâs