Deze atlas laat op tal van fraaie kaarten zien hoe de Homo sapiens zich over de aarde verspreidde.
Uit het hoofd
€ 24,95De werktuigen en technieken die de prehistorische mens bedacht dienden niet enkel om het werk te verlichten maar ook om onze hersenarbeid te verminderen. Het schrift ontlastte de belastingcontroleurs in het Oude Egypte van heel wat geheugenwerk. In het oude Babylon bedacht men indexeringstechnieken om tussen de massa kleitabletten informatie snel terug te kunnen vinden. We halen ook tegenwoordig letterlijk de data en het denkwerk uit het hoofd.
Welk voordeel biedt het ons evolutionair gezien om informatie te kunnen onthouden? Hoe onthouden we informatie zowel in als ‘uit het hoofd’? Waarom verzamelen grote techbedrijven zoals Google en Facebook massa’s data? Hoe komt het dat 90 procent van alle data die de mens ooit produceerde stamt uit het laatste decennium?
Intelligentie kan je niet meten in IQ. Intelligentie heeft te maken met informatieverwerking, met waarneming, maar ook met groepsgedrag. Op bepaalde momenten in de menselijke geschiedenis is de herseninhoud niet toe- maar afgenomen. Hoe komt dit? Bepaalt de grootte van de hersenen de intelligentie? Zal kunstmatige intelligentie in de toekomst – of is dat nu al zo? – ons denkvermogen overnemen?
Kris Merckx is historicus, actief als webontwikkelaar en auteur van tientallen boeken. Hij is docent multimedia en websiteontwikkeling aan de Universitaire Campus Leuven-Hasselt. Hij doet daar onder meer onderzoek naar augmented reality en brain computer interfaces.
Mens & ruimte
€ 24,90In 1963 publiceerde de Duitse natuurkundige en filosoof Otto Friedrich Bollnow dit standaardwerk over de relatie tussen mens en ruimte. We lezen over de plekken waar we wonen en werken; over schimmige ruimten, de prettige omgeving en angstaanjagende ruimten. Bollnow legt uit hoe we ruimten ervaren en waarom we op sommige plekken aarden en op andere niet. In het bijzonder bij antropologen, pedagogen en architecten behoort dit boek, dat in tal van talen is vertaald, inmiddels tot de verplichte literatuur.
‘Wat valt van Bollnow te leren? Bijvoorbeeld dat normen en waarden niet alleen een kwestie zijn van recht en orde, fatsoensregels en gezin, stadswachten en tourniquets, maar ook van joie de vivre, hoogwaardige stedenbouw en voldoende groen. Tijd om Bollnow aan de vergetelheid te ontrukken.’ – Jos Simons in Trouw
‘Bollnow zoekt in zijn filosofie naar de kenmerken van ‘de gelukkige ruimte’; de ruimte waarin mensen zich kunnen ontplooien. Hij streeft naar ruimtes waarin je je kunt settelen zonder te verstijven, waarin je wortel kunt schieten zonder jezelf te isoleren en waarin je jezelf kunt vertrouwen zonder jezelf op te geven.’ – Frankfurter Allgemeine Zeitung
Tot in de puntjes …
€ 24,90Velen vinden leestekens saai en lastig, niemand kan uitleggen waar ze precies voor dienen. Wie heeft ze trouwens ooit bedacht? Sommige leestekens zijn stokoud, enkele duizenden jaren zelfs, andere zijn wat jonger. Elk leesteken heeft in ieder geval zijn eigen unieke verhaal dat verklaart waarom en hoe we leestekens gebruiken. Want leestekens zijn broodnodig. Ze blazen zuurstof in de tekst, zorgen voor structuur, geven aan waar een zin eindigt, of de zin een mededeling bevat of een vraag. En dan zijn er nog de ‘nieuwelingen’ onder de leestekens, zoals de # en de @. Leestekens kun je ‘het hang- en sluitwerk van de taal’ noemen.
Miet Ooms vindt leestekens leuk speelgoed. Met veel humor en zelfrelativering legt ze haarfijn uit hoe je leestekens perfect naar je hand zet. De plezierige weetjes en anekdotes waarmee je iedereen, inclusief jezelf, versteld laat staan, krijg je er zomaar bij geserveerd.
Miet Ooms is vertaler, variatielinguïst en Nieuwe en taalliefhebber pur sang.
De leugens en de schaterlach
€ 17,90Toen de Russische componist Dmitri Sjostakovitsj in 1975 overleed, werd hij wereldwijd gezien als een trouwe, zij het wat weerbarstige vazal van het Sovjetregime. Maar klopte dat wel? Was hij niet eerder een geheime dissident? Een enorme controverse kwam op gang. Dit essay reconstrueert de pittigste debatten uit die Sjostakovitsj-strijd: een spetterend gevecht van leugens en (halve) waarheden, dat de muziekwetenschap meer kwaad dan goed heeft gedaan. Daarna komt de componist zelf aan het woord. Tussen alle meesterwerken door schreef hij namelijk ook een snoeiharde Stalin-satire: de Antiformalistische Rajok of De Peepshow. Vol humor rekent hij daarin genadeloos af met de cultuurpolitiek van de sovjets.
Buurtaal
€ 24,90In Nederland en Vlaanderen spreken we dezelfde taal. Althans, dat denken we. Hoewel we veel ‘Nederlands’ delen, zijn beide ‘Nederlandsen’ niet helemaal identiek. Die grote verschillen en nuances in uitspraak en woordenschat zorgen voor hilariteit, ergernis, discussies en soms misverstanden en onbegrip. Betekent ‘Wat een enerverende dag’ wel hetzelfde in
Nederland en Vlaanderen? In welke volgorde kun je de werkwoorden ‘moeten’, ‘hebben’ en ‘gedaan’ op het einde van een bijzin plaatsen? Kun je spreektalige woorden als het Vlaamse ‘goesting’ en het Nederlandse ‘optyfen’ wel in geschreven teksten gebruiken? Hoe Vlaams mag je tekst zijn voor een Nederlands publiek en omgekeerd, hoe Nederlands voor Vlaamse lezers? En bestaat een neutrale Nederlandse tekst voor het hele taalgebied wel? In dit boek staan het Belgisch- en Nederlands-Nederlands broederlijk naast elkaar. Met aandacht voor de historische achtergrond van de taalontwikkeling en
de cultuurverschillen tussen Nederland en Vlaanderen. Met vele rake voorbeelden en handige lijstjes voor onmiddellijk gebruik.Miet Ooms is vertaler, variatielinguïst en taalliefhebber pur sang. Op haar website taalverhalen.be vertelt ze met veel liefde en verwondering over taalvariatie in het Nederlands.
Hendrik Werkman
€ 15,00Museum Belvédère stelt een coherente reeks kunstwerken van Hendrik Werkman (1882-1945) centraal, één van de belangrijkste modernisten uit Noord-Nederland. Een belangrijk onderdeel van de presentatie zijn de vroege druksels Schoorstenen, Compositie met letter a, Compositie met gewichten en Compositie, een volledige reeks uitgaven The Next Call en één van Werkmans belangrijkste schilderijen Voerman uit 1923.
Met de tentoonstelling en de uitgave Hendrik Werkman – van Voerman tot Baalschem wil Museum Belvédère de aandacht vestigen op een bijzondere Werkman-collectie, maar ook op de betekenis die gepassioneerd particulier collectioneren kan hebben voor musea. Tevens vormt ze een eerbetoon aan de kunstenaar die zijn persoonlijke vrijheid vond in zijn werk en uiteindelijk vlak voor het einde van de Tweede Wereldoorlog bij Bakkeveen werd gefusilleerd.