Existentialisme is humanisme
€ 17,90
« De mens is ertoe gedoemd vrij te zijn. Gedoemd want hij heeft zichzelf niet geschapen, en toch is hij vrij, want eenmaal in de wereld geworpen is hij verantwoordelijk voor alles wat hij doet. »
Met die woorden kondigde Jean-Paul Sartre in 1945 een nieuwe filosofie aan die de wereld stormenderhand zou veroveren: het existentialisme. Daarin heeft de mens geen doel, geen bestaansreden, geen essentie. Hij moet zijn existentie zelf vormgeven: « Je bent vrij, je moet kiezen », zegt Sartre tegen hem. Maar je kiest niet alleen voor jezelf. Je keuze laat zien welke wereld je eigenlijk wilt. Je vrijheid is daarmee volgens Sartre tegelijk je opdracht: « Een wereld waarin de mens beslist over zijn eigen zijn en over dat van de anderen. »
Driekwart eeuw later is Sartres filosofie nog even actueel. Het kleine en beroemde werk dat tal van mensen de grondgedachten van het existentialisme bijbracht, is nu opnieuw beschikbaar, in een nieuwe vertaling van Ger Groot.
Jean-Paul Sartre (1905–1980) was de bekendste filosoof van het existentialisme. Hij schreef tal van romans, toneelstukken en wijsgerige studies. Dit boek betekende zijn filosofische doorbraak bij het grote publiek en geldt als een filosofische klassieker.
Gerelateerde boeken
-
De romantische leugen en de romaneske waarheid
Hét standaardwerk over de mimetisch begeerte in een herziene vertaling.
‘Je kunt zelf bepalen wie je wilt zijn!’ Nou, nee dus. Het idee van authentieke zelfbepaling is een romantische leugen. De waarheid is namelijk dat we in relaties leven en grotendeels onbewust maar diepgaand beïnvloed worden door de ander (mimesis). Tot in onze begeertes aan toe. We begeren wat de ander begeert.
Alle grote romanciers lijken deze waarheid te hebben onderkend. Cervantes, Stendhal, Flaubert, Proust, Dostojewski, allemaal beschrijven ze driehoeksverhoudingen en de daaruit voortkomende gevoelens van afgunst, jaloezie en impotente haat. Hoe pijnlijker deze gevoelens worden, hoe meer we geneigd zijn ons aan de romantische illusie vast te klampen. Is er ontsnapping mogelijk aan de romaneske leugen? In dit meesterwerk uit de mens- en literatuurwetenschappen houdt de Franse cultuurfilosoof René Girard die optie open. Misschien wel. De grote romanciers wijzen een weg.René Girard (1923-2015) wordt beschouwd als een van de grootste vernieuwers in de hedendaagse menswetenschappen. Als Frans filosoof, historicus en literatuurwetenschapper doceerde hij onder meer aan Stanford University en was hij lid van de prestigieuze Académie française.
-
Grenzen van de gemeenschap
Standaardwerk over politiek filosofie
Wie radicaal is, heeft idealen die in steen zijn gebeiteld. Maar de mens zelf is niet van steen. We vallen nooit helemaal met onszelf samen, en dus ook niet met onze idealen. Neem geweldloosheid. Zeker iets om naar te streven, maar kun je echt altijd geweldloos zijn? Vanuit deze gedachte – streef idealen op een open manier na – ontwikkelde de Duits-Nederlandse denker Helmuth Plessner (1892-1985) een politieke filosofie.
Helmuth Plessner ontvluchtte Duitsland in 1933 en accepteerde een hoogleraarschap in Groningen. Tijdens de oorlog dook hij onder in Amsterdam om na de oorlog in Groningen terug te keren. Intussen steeg zijn roem – mede door zijn bekende boek Lachen en wenen. Na 1945 keerde hij terug naar Duitsland, waar hij als vooraanstaand denker zijn stempel op de Duitse cultuur drukte.
Jan Vorstenbosch verzorgde deze eerste vertaling van Grenzen van de gemeenschap.
-
De filosoof van de liefde
De Zwitserse filosoof en psychiater Ludwig Binswanger (1881-1966) beschrijft liefde en vriendschap op een manier die zijn gelijke niet kent in het huidige filosofische landschap. Zo beschrijft hij de liefdesgroet als beginpunt van een nieuwe wijze van in de wereld zijn.
Binswanger ontwikkelt zijn ideeën in dialoog met de Duitse denker Martin Heidegger, maar heeft ook grote kritiek op diens fundamentele individualisme. Aan de hand van de twee Duitse denkers verheldert Joeri Schrijvers wat liefde is. Binswanger blijkt een voorloper van veel trends in de hedendaagse continentale filosofie. Hij loopt vooruit op het werk van mensen als Jean-Luc Nancy, Jacques Derrida en Emmanuel Levinas.