Het wonder van 2018. Terugblik op Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa
Het was het grootste culturele project uit de Friese geschiedenis. Qua omvang, complexiteit en kosten: Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa (LF2018). Vanaf het lanceren van het idee in het najaar van 2006 tot de realisatie in 2018 was men twaalf jaar onderweg. Meerdere keren was het kantje boord of het project überhaupt doorgang kon vinden. Toch werd 2018 een feestjaar waarbij alle records zijn gebroken. Nooit eerder waren zoveel mensen tegelijkertijd in Leeuwarden – ook niet tijdens een Elfstedentocht – als in het weekeinde van de Reuzen van Royal de Luxe. Nooit eerder waren er zulke hoge bezoekerscijfers, bijvoorbeeld in het Fries Museum of bij theatervoorstellingen als De Stormruiter. Maar ook nooit eerder zal er zoveel zijn gepraat over een evenement, ervoor en erna. Voor dit boek zijn meer dan 120 betrokkenen geïnterviewd. Zij kijken terug op LF2018.
Geart de Vries (1956) werkte jarenlang als programmamaker en eindredacteur bij Omrop Fryslân. Vanaf 2009 tot aan 2021 was hij directeur van het Historisch Centrum Leeuwarden.
Gerelateerde boeken
-
Nooitgedagt
Het Friese stadje IJlst was wereldberoemd in heel Nederland dankzij Nooitgedagt, de fabriek in schaatsen, gereedschap en speelgoed. De opkomst, groei en ondergang van het bedrijf – gesticht en voortgezet door de gelijknamige familie – duurde van 1865 tot 2003. In deze periode waren IJlst en Nooitgedacht onlosmakelijk met elkaar verbonden. De fabriek drukte haar stempel op de stad en veel IJlster gezinnen waren afhankelijk voor hun inkomen van Nooitgedagt. De familie voelde zich verantwoordelijk voor het welbevinden van stad en personeel.
Dit boek toont het verhaal van dit icoon van de Nederlandse maakindustrie, dat staat voor schaalvergroting en dynamiek binnen succesvolle familiebedrijven uit diezelfde periode. Vijf jaar nadat de familie het bedrijf verkocht werd het opgedoekt door toedoen van meedogenloze Amerikaanse multinationals.
-
Fisk
De bokking better besjoen, in reuzesnoek út ’e Fryske Wâlden, in fabel fol ûntefreden maitsen, in oade oan ’e dôber. It binne in pear foarbylden dy’t op lichtfuottige wize yn Fisk oan ’e oarder komme. Alles yn Fisk hat te krijen mei natuer, fisk, fiskjen, wetter en Fryslân.
Nei harren earste projekt – Stabij, in boek oer in hûn – is Fisk it twadde boek fan byldzjend keunstner Tjibbe Hooghiemstra en skriuwer-ferteller Douwe Kootstra. Douwe libbe him út yn ’e ferhalen. Tjibbe makke der tekeningen by. De miks fan bylden en koarte teksten makket Fisk ta in hearlik lês- en sjochboek.
-
Zuivelfabrieken in Friesland
In Friesland zijn sinds het einde van de negentiende eeuw meer dan 160 zuivelfabrieken gebouwd. Ruim een derde van de dorpen en steden had zo’n fabriek. Net als de kerk werd de zuivelfabriek een sociaal referentiepunt, een plek die de mensen in en rondom dorp of stad verenigde in een gemeenschappelijke activiteit, namelijk het maken van boter en kaas.
Van al die oude zuivelfabrieken zijn nog slechts enkele in bedrijf, en meer dan honderd zijn er – soms gedeeltelijk – afgebroken. Zuivelfabrieken in Friesland geeft voor het eerst een compleet en rijk geïllustreerd overzicht van deze fabrieken en hun geschiedenis.
In Zuivelfabrieken in Friesland plaatst historicus Marijn Molema de komst en ontwikkeling van de Friese zuivelfabrieken in een bredere, maatschappelijke context. Architectuurkenner Peter Karstkarel behandelt in het tweede deel de zuivelfabrieken alfabetisch per plaats. Hij gaat daarbij in op ontstaan, geschiedenis en architectonische kenmerken van zowel de fabriek als de directeurswoning.
De basis voor dit standaardwerk is de collectie van Robert Visser, die al zo’n dertig jaar alles verzamelt wat ook maar enigszins te maken heeft met zuivelfabrieken en industriële processen die daarin plaatsvonden. Een unieke collectie die in dit boek is vastgelegd.
-