De beklagrechter van het gevangeniswezen geeft de Koerdische politieke activist Hüseyin Baybasin die in Nederland gevangen wordt gehouden, alsnog toestemming om te praten over een biografie die over hem verscheen bij Noordboek. De vrijheid van meningsuiting geldt namelijk ook voor gevangenen. De pers krijgt hiermee alsnog de kans om de Koerdische leider te spreken.

Uitgeverij Noordboek publiceerde de biografie, getiteld Een politiek gevangene in Nederland, van de hand van Rein Gerritsen, enkele maanden geleden. De uitgeverij wilde bij de lancering het boek in Pakhuis de Zwijger een vooraf opgenomen video-interview met Baybasin laten zien. Voor het maken van die video kwam aanvankelijk toestemming van de gevangenis (PI Lelystad) waar Baybasin verblijft, maar deze toestemming werd vervolgens op het laatste moment ingetrokken. Dit gebeurde, naar nu blijkt, op advies van het Openbaar Ministerie.

Baybasins advocaten tekenden bezwaar aan tegen de gang van zaken. Het verbaasde hun dat het Openbaar Ministerie (OM) zich met de zaak bemoeide. Een gevangene valt namelijk onder het ministerie van Justitie, niet onder het OM. De beklagcommissie, die zich over de zaak boog, stelt dat een gevangenisdirecteur wel degelijk aan het OM advies mocht vragen – hoe ongebruikelijk ook –, maar wijst tegelijkertijd op het grote belang van de vrijheid van meningsuiting. Een interview mag alleen in uitzonderlijke situaties worden geweigerd, bijvoorbeeld als dit de openbare orde schaadt of slachtoffers van misdaden zou schaden. Van deze omstandigheden is volgens de beklagcommissie niets gebleken. ‘De beklagcommissie is van oordeel dat de directeur het verzoek van klager om hem te laten spreken over zijn strafzaak onvoldoende gemotiveerd heeft afgewezen. Voor de beklagcommissie is onvoldoende onderbouwd dat de belangen van artikel 40 Pbw in het gedrang komen door het vrijelijk toestaan van klagers interviews. Alles in samenhang gezien acht de beklagcommissie de beslissing in dit geval onredelijk en onbillijk. Het beklag zal daarom gegrond worden verklaard.’ Als compensatie het gemiste interview in Pakhuis de Zwijger veroordeelt de beklagcommissie de gevangenis tot de betaling van 10 euro aan Baybasin.

Hüseyin Baybasin zit sinds 1998 gevangen in Nederland. Hij is veroordeeld voor pogingen tot moord en drugshandel. De bewijslast tegen hem is al jaren onderwerp van discussie. Een aantal wetenschappers waaronder de inmiddels overleden tapkamerdeskundige Hans van de Ven en wetenschapsfilosoof Ton Derksen toonden aan dat er met de telefoontaps die de basis vormen van Baybasins veroordeling, gerommeld is. De inbeltonen kloppen niet, de gesprekken zijn onlogisch en de achtergrondgeluiden wisselen soms per woord. De taps lijken ook doelbewust slecht vertaald. Zo is ‘make him call’ vertaald als ‘maak hem koud’. Het manuscript van de biografie van Rein Gerritsen, waarin deze zaken opnieuw werden aangestipt en werden voorzien van een politieke context, is tot twee keer aan toe door een Haags interventieteam ‘opgehaald’ uit de cel van Baybasin, terwijl het daar onderdeel uitmaakte van de wettelijk geheime advocatenpost. Uitgever Erno Eskens deed hiervan aangifte. Baybasin werd aan de Nederlandse grens opgepakt nadat hij de oprichting van het Koerdisch Parlement in Ballingschap, tot woede van de Turkse overheid opgericht in Den Haag, had gefinancierd.

NOOT VOOR DE PERS: interviewverzoeken kunt u indienen via advocaat Adèle van der Plas vanderPlas@bsvdp.nl. Een recensie-exemplaar van het boek kunt u opvragen via info@noordboek.nl. Nadere informatie verkrijgbaar bij uitgever Erno Eskens (eeskens@noordboek.nl).
De uitspraak van de rechter vindt u hier
_

Zie hier het videoverslag van de boekpresentatie in Pakhuis de Zwijger op 13 september 2022, zonder bijdrage van Baybasin, maar wel met hoogleraar wetenschapsfilosofie Ton Derksen, met advocaat Adèle van der Plas, met auteur Rein Gerritsen en met gevangenisdirecteur Frans Douw.