De onuitspreekbare zonde

In 1946 monsterde Toine de Meijer als scheepsarts aan op de Klipfontein, een vrachtschip met passagiersaccommodatie. Zijn eerste reis was naar Nederlands-Indië, waar ze onder andere militairen naartoe brachten en repatrianten ophaalden. Vervolgens voer hij langs de kusten van Afrika en ten slotte naar West-Indië. Bijna dagelijks schreef hij brieven aan zijn ouders en vertelde daarin over de plaatsen die hij bezocht, het leven aan boord en over de mensen die hij ontmoette. Toine was een humoristische en vaak vileine observator. De welgestelde elite met wie hij dineerde aan de officierstafels, de bemanning, de dekpassagiers met hun levende have, de mensen aan de wal: ze komen tot leven in zijn beschrijvingen én in zijn potloodtekeningen. Ook geven de brieven een inkijk in de koloniale wereld waarin Europa destijds nog volop verkeerde, met de grote verschillen tussen de westerse passagiers en de inheemse bevolking.

Tijdens de eerste reis met de Klipfontein ontsproot de liefde tussen Toine en Steventje Ligtelijn. Ze trouwden in 1948 en uiteindelijk besloot Toine zijn varende bestaan op te geven en huisarts aan wal te worden. Hun oudste dochter, Mirjam de Meijer, kreeg pas na de dood van haar ouders de brieven in handen. Ze besloot deze brieven te bundelen in dit boek. Een uniek stuk familiegeschiedenis wordt hiermee blootgelegd, maar ook een reisverhaal dat een interessant tijdsbeeld geeft, met als rode draad het reilen en zeilen van een scheepsarts.

Wie was Louis van Heiden eigenlijk? Hoe heeft hij zo’n hoge positie verkregen in Russische dienst en hoe kwam het dat hij een levende legende werd na een zeeslag voor de Griekse kust?
Hans van Koningsbrugge wist interessante onbekende informatie op te diepen uit onder meer archieven in Rusland en Engeland en presenteert deze op smakelijke wijze: de woelige tijd van de Bataafse opstand, de moeizame start van Van Heidens carrière in Rusland, roddels en intriges in de hofkring rondom de tsaar, oorlogen en zeeslagen, Van Heidens chronische geldgebrek en het verlangen naar zijn familie in Zuidlaren. En uiteindelijk de roem, het onthaal in Nederland en zijn onvermijdelijke terugkeer naar Rusland. Het leven van Van Heiden wordt geschetst tegen de achtergrond van de wereldpolitiek aan het einde van de 18de en de eerste helft van de 19de eeuw.

In nauwe samenwerking met de auteur heeft filmmaker, Johan Zielstra vanuit Chronoscoop Film een documentaire gemaakt over Van Heiden. Als extra krijgt u bij deze uitgave online toegang tot deze bijzondere film.
Dit boek is rijk geïllustreerd, voorzien van voetnoten en een persoonsregister. Een mooi lees- én kijkboek!

Over de auteur
Prof. dr. Hans van Koningsbrugge is directeur van het Nederland-Rusland Centrum verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen.