De vrije wil
€ 24,90
Kan ik doen wat ik wil? En kan ik willen wat ik wil? Wie zichzelf
kent, weet het antwoord. Natuurlijk heb ik een vrije wil en kan
ik doen wat ik wil zolang niets of niemand mij dwingt.
Toch ontkennen tal van hedendaagse wetenschappers het
bestaan van een vrije wil omdat zij menen dat de natuurwetten
het menselijk gedrag determineren. Aan die ontkenning zijn
dramatische consequenties verbonden. Welke verantwoordelijkheid
draag ik nog als mijn handelingen alleen maar de effecten
van blinde moleculaire processen zijn? Hoe zouden we de
misdadiger nog iets kunnen verwijten? Hij handelde immers
onvrijwillig. Een humane samenleving op deze basis inrichten
is onmogelijk. In het dagelijks leven blijven we hoe dan ook
kiezen en beslissen.
Over deze kwestie woedt al eeuwenlang een discussie.
Gerard Bodifee verkent de cruciale momenten die het debat
blijvend inspireerden. Zo komen onder meer de opvattingen
van Spinoza, Kant, Schopenhauer en de moderne natuurkunde
aan bod.
Ondanks al deze wijsheid en wetenschap is het wonderlijk dat
het debat nog steeds niet is beëindigd. Hebben we een vrije wil?
Het antwoord vinden we in ons dagelijks leven.
Gerard Bodifee is astrofysicus, filosoof en essayist. Hij richtte het
Huis voor Filosofi e op en organiseert cursussen en lezingen in
binnen- en buitenland.
Gerelateerde boeken
-
Waarom we van honden houden, varkens eten en koe dragen
Een introductie in carnisme, met een voorwoord door Yuval Noah Harari
Het meest gangbare dieet in onze cultuur had tot nu toe geen naam. Dit boek brengt daar verandering in. Het heet ‘carnisme’. Het is de culturele gewoonte om vlees te eten; een gewoonte die velen van ons is aangeleerd en die ideologische trekjes vertoont. In dit spraakmakende en bekroonde boek bespreekt bestsellerauteur Melanie Joy de carnistische ideologie waarmee we geweld tegen dieren goedpraten. Als ideologie blijkt het carnisme zo sterk dat we zelfs de impact van de vee-industrie op het milieu wegwuiven.
Een uitdagend boek dat je ideeën over vlees en zuivel voor altijd zal veranderen.
——————
‘Dit boek helpt ons uit ‘de box van het ‘carnisme’ te stappen, zodat we in staat zijn kritisch naar het systeem te kijken en te zien hoe we zelf onderdeel van de oplossing kunnen zijn en kunnen bijdragen aan een duurzamere wereld met meer compassie.’ – Yuval Noah Harari in de inleiding
——————
‘Er zit genoeg informatie in dit boek, en inzicht en argumentatie. Maar de ware prestatie van Waarom we van honden houden, varkens eten en koe dragen is dat het ons herinnert aan wat we al weten. Met welsprekendheid doet Melanie Joy een beroep op de waarden die we allemaal al hebben en altijd al gehad hebben. Ze herinnert ons aan wie we zijn.’
– Jonathan Safran Foer -
Groen in alles wat we doen
Als de monumentale beuken in het Wasven, een groen domein in Eindhoven, geveld dreigen te worden, ontstaat er een actiegroep. Deze groeit met vallen en opstaan uit tot een onderneming; een symbiose van vakgerichte dagbesteding, biologische landbouw, natuurbeheer en duurzame horeca. In de gekozen aanpak, de ecologisch-liberale filosofie van John Dewey, staat gemeenschapszin centraal door als individu te participeren in de gemeenschap. Het Wasven als inspirerend voorbeeld voor duurzaam handelen in de praktijk.
-
Bekentenissen en banvloeken
‘Cioran is zwart en cynisch, maar nooit grauw. Zijn stijl is lucide, geestig, scherpzinnig. In zijn werk komt geen saaie zin voor.’ — Jan Siebelink
Na het schrijven van dit even navrante als geestige slotstuk besloot de Roemeense denker Emil Cioran (1911-1995) dat hij ‘het heelal genoeg belasterd had’. Hij schreef niet verder. Bekentenissen en banvloeken is een boek met bijtende aforismen over verveling, erfzonde, orgasme, Stalin, Keats, Heidegger, Bach, de kerkvaders, islamitische mystici, begraafplaatsen en veel meer.
De alomtegenwoordigheid van het lijden, de irrealiteit van het bestaan, de futiliteit van elk handelen en terugkerende slapeloosheid vormen de basso continuo van dit meesterwerk, want: ‘Het is terecht dat men in elk tijdperk gelooft dat men het verdwijnen van de laatste sporen van het aardse Paradijs bijwoont.’Emil Cioran was van Roemeense komaf, studeerde filosofie en schreef vanaf 1949 uitsluitend nog in het Frans. Dagenlang at hij soms niets dan aardappelen; alle arbeid noemde hij ‘hoererij’, al erkende hij ‘graden van prostitutie’. Hij las en schreef, geplaagd door slapeloosheid en depressies. Elk nieuw boek was ‘een uitgestelde zelfmoord’. De slotzin van dit boek typeert Cioran. ‘Ook ik heb mij, net als iedereen, onledig gehouden in dit abnormale universum.’
-
Openstaan voor overweldigende ervaringen
Zeven inzichten uit de filosofie, neurowetenschap, psychologie, religie en spiritualiteit€ 22,90