Existentialisme is humanisme
€ 17,90
« De mens is ertoe gedoemd vrij te zijn. Gedoemd want hij heeft zichzelf niet geschapen, en toch is hij vrij, want eenmaal in de wereld geworpen is hij verantwoordelijk voor alles wat hij doet. »
Met die woorden kondigde Jean-Paul Sartre in 1945 een nieuwe filosofie aan die de wereld stormenderhand zou veroveren: het existentialisme. Daarin heeft de mens geen doel, geen bestaansreden, geen essentie. Hij moet zijn existentie zelf vormgeven: « Je bent vrij, je moet kiezen », zegt Sartre tegen hem. Maar je kiest niet alleen voor jezelf. Je keuze laat zien welke wereld je eigenlijk wilt. Je vrijheid is daarmee volgens Sartre tegelijk je opdracht: « Een wereld waarin de mens beslist over zijn eigen zijn en over dat van de anderen. »
Driekwart eeuw later is Sartres filosofie nog even actueel. Het kleine en beroemde werk dat tal van mensen de grondgedachten van het existentialisme bijbracht, is nu opnieuw beschikbaar, in een nieuwe vertaling van Ger Groot.
Jean-Paul Sartre (1905–1980) was de bekendste filosoof van het existentialisme. Hij schreef tal van romans, toneelstukken en wijsgerige studies. Dit boek betekende zijn filosofische doorbraak bij het grote publiek en geldt als een filosofische klassieker.
Gerelateerde boeken
-
Een alomvattende filosofie
Abraham Johannes Cuffeler (1637-1694) was nauw bevriend met Spinoza en raakte in de ban van diens ideeën. In zijn driedelig boek Principia Pantosophiae (Beginselen van alwijsheid) poogt Cuffeler alle beschikbare kennis van zijn tijd samen te brengen. Daarmee is zijn boek een voorloper van de latere Encyclopedie. Cuffelers verlangen naar wiskundig samenhangende, universele en allesomvattende kennis, maakt zijn Principia Pantosophiae tot een wetenschappelijke utopie. Het eerste deel, hier integraal vertaald, behandelt de logica. De andere delen – over mathematica (inclusief astronomie) en fysica – behandelen onder meer de ‘conatus’ van Hobbes en Spinoza. Dit betreft de kracht die beweging veroorzaakt. Cuffelers boek, hier voor het eerst in vertaling, biedt ons een uniek inkijkje in het denken van de Radicale Verlichting.
-
Bekentenissen en banvloeken
‘Cioran is zwart en cynisch, maar nooit grauw. Zijn stijl is lucide, geestig, scherpzinnig. In zijn werk komt geen saaie zin voor.’ — Jan Siebelink
Na het schrijven van dit even navrante als geestige slotstuk besloot de Roemeense denker Emil Cioran (1911-1995) dat hij ‘het heelal genoeg belasterd had’. Hij schreef niet verder. Bekentenissen en banvloeken is een boek met bijtende aforismen over verveling, erfzonde, orgasme, Stalin, Keats, Heidegger, Bach, de kerkvaders, islamitische mystici, begraafplaatsen en veel meer.
De alomtegenwoordigheid van het lijden, de irrealiteit van het bestaan, de futiliteit van elk handelen en terugkerende slapeloosheid vormen de basso continuo van dit meesterwerk, want: ‘Het is terecht dat men in elk tijdperk gelooft dat men het verdwijnen van de laatste sporen van het aardse Paradijs bijwoont.’Emil Cioran was van Roemeense komaf, studeerde filosofie en schreef vanaf 1949 uitsluitend nog in het Frans. Dagenlang at hij soms niets dan aardappelen; alle arbeid noemde hij ‘hoererij’, al erkende hij ‘graden van prostitutie’. Hij las en schreef, geplaagd door slapeloosheid en depressies. Elk nieuw boek was ‘een uitgestelde zelfmoord’. De slotzin van dit boek typeert Cioran. ‘Ook ik heb mij, net als iedereen, onledig gehouden in dit abnormale universum.’
-
Filosofen te koop
Lucianus, de befaamde Griekse satiricus uit de 2e eeuw, voert Zeus en Hermes op als slavenhandelaren. Vandaag hebben ze bekende filosofen in de aanbieding. Wie koopt Diogenes? Hij helpt je om te ontspullen, maar erg beleefd is hij niet. En wie neemt Socrates? Hij houdt meer van de ziel dan van het lichaam, dus zal hij je zoon heus met rust laten. Dan hebben we nog Pythagoras, die goddelijke filosoof die weigert om bonen te eten. En Chrysippus, een aanrader als je in logica verstrikt wilt raken. Of bied op Pyrrias, de filosoof die beweert dat niets werkelijk bestaat, waardoor hijzelf helaas ook tot niets in staat is. Speciale aanbieding: bij Heraclitus, de somberaar, krijgt je de altijd lachende Democritus cadeau. Een heerlijke satire waarin we de Griekse filosofen leren kennen.