Margriet Eshuijs

Met de doorbraak van Spotify en het gebruik van rocksongs in commercials en Netflix-series staat de geschiedenis van de popmuziek volop in de belangstelling – óók de bombastische en ondansbare progrock van de jaren 1970.

Fred de Vries en Siebe Thissen waren jonge muziekliefhebbers in de jaren 1970. Het was de tijd waarin popmuziek zichzelf serieus begon te nemen, een kunstvorm werd. Musici koketteerden met filosofen, schrijvers, kunstenaars en goeroes. Ze verzonnen groteske namen voor hun bands, maakten artistieke klaphoezen en lapten alle conventies aan hun laars. Grenzen werden opgezocht en overschreden. Experimenteren was het parool. Virtuositeit een voorwaarde. En als je geen noten kon lezen of een gitaarsolo van dertien minuten kon spelen, dan was een dosis ongebreideld enthousiasme mooi meegenomen. Met of zonder drugs.

Ook jonge platenkopers en concertbezoekers werden meegesleept in dat uitdijende universum. Ze maakten kennis met nieuwe ideeën, beelden, boeken, kunstwerken en vooral die weergaloze muziek die nooit eerder was gehoord. Aan de hand van achtentwintig platen die een belangrijke rol in hun jeugd hebben gespeeld, brengen de auteurs een intrigerend landschap in kaart: radioshows en televisieprogramma’s, kantines en schoolpleinen, jongerencentra en platenwinkels, tijdschriften en platenhoezen creëerden een pre-digitaal informatieplatform voor nerds en muziekgeeks. Dat platform kreeg vorm in de stad én in de provincie, zoals de auteurs aan de hand van jeugdherinneringen laten zien.

De lezer krijgt een caleidoscopisch beeld van een interessante, maar nog weinig gedocumenteerde periode uit de popgeschiedenis: de jaren 1970, waarin niet alleen de Angelsaksische wereld maar ook het Europese continent een hoofdrol opeiste. Uiteraard, iconen als Yes, Pink Floyd, King Crimson en Genesis passeren de revue. Maar er is ook aandacht voor Nederlandse, Duitse, Franse, Italiaanse en Zuid-Afrikaanse muziek. Tevens rekenen de auteurs af met de mythe dat punk een einde maakte aan progressieve rock. Het genre blijkt vitaal, innovatief en neemt steeds weer nieuwe gedaantes aan – van avantprog tot postrock, van postpunk tot neoprog. Ten slotte is er aandacht voor zwarte rockbands en voor vrouwen in dit door mannen gedomineerde popdomein.

Feesten als Wilde Beesten is een uniek concert- en fotoboek over de betekenis en invloed van de Achterhoekse boerenrockband Normaal. Het vuistdikke bewaarexemplaar legt de bewogen geschiedenis vast vanuit het perspectief van de fans. Geen interviews en lange verhalen, maar een prachtige en overzichtelijke impressie van de Vijftigjarige Veldtocht door Nederland met meer dan 3000 optredens en meer dan vijf miljoen bezoekers in zalen en feesttenten. Normaal (doen) is een levenswijze, die in het dagelijks leven van generatie op generatie wordt doorgegeven.

“Een Normaal-concert is een merkwaardig festijn. Bij de entree van de zaal viel me al op dat er geen sprake was van een ‘normaal’ optreden. Drie generaties gingen naar binnen. Vaders en moeders die zich nog één keer in spijkerdracht gestoken hadden, namen hun kinderen op de schouders en in het gedrang bevonden zich zelfs een opa en oma die hun invalide kleinzoon in zijn wagentje over de drempel rolden. Een waar familie-uitstapje”, aldus Tom ter Bogt, emeritus hoogleraar populaire muziek- en jeugdcultuur.

Dolf Ruesink heeft (bijna) alle concerten die Normaal gaf op een rij gezet en een overzicht gemaakt per provincie. Dit geeft een uniek beeld waar de band het meeste optrad, van de veengronden in Drenthe tot het Limburgse Heuvelland. Wat duidelijk wordt, is dat Normaal juist in de plattelandsgebieden die zich vaak achtergesteld voelen door de Randstad en landelijke politiek immens populair is.

Elke provincie heeft eigen Normaal-tradities die in het boek uitgebreid in beeld en tekst aan bod komen. Zoals het gooien met bier, natte T-shirts en lingerie, varkensraces, moddergevechten, kermisruzies, bruiloftsgeschenken, fanclubdagen en het vervoer van publiek naar concerten per trekker en veewagens.
Feesten als wilde beesten kan daarom ook gezien worden als een rijk geïllustreerde culturele atlas van Nederland en is een feest van herkenning voor de Normaal-fan en de muziekliefhebber van (Nederlandse) rockmuziek.

Dolf Ruesink (Winterswijk, 1952) is professioneel journalist en auteur. Voor de Geassocieerde Pers Dienst interviewde hij in zijn lange loopbaan vele (inter)nationale popartiesten. Vanaf de oprichting in 1975 volgt hij Normaal, schreef met drummer Jan Manschot het boek ‘Wat is Normaal?’ en was jarenlang hoofdredacteur van het fanclubblad Anhangerschapbode.

Ruesink is samensteller van de door Normaal uitgegeven Høkbiebel en bedenker van de albumtitels ‘Kriebel in de Konte’, ‘De Wilde Joaren’ en ‘De Bokse Vol’. Als scherp observator kent hij de achtergronden, taal en gewoonten van de band en de fanatieke aanhang. In zijn nieuwste boek ‘Feesten als Wilde Beesten’ staan de høkers centraal in de boeiende geschiedenis van 50 jaar Normaal.