De platenkast van Paul McCartney

The Beach Boys zijn eind jaren zestig de grootste band van de VS. Maar in 1972 keert het tij. De band is zoekende: een nieuwe richting, een andere uitstraling, een betere aansluiting met de tijdgeest…

Er moet iets gebeuren, want de verkoopcijfers van hun laatste albums vallen tegen en hun concerten zijn minder vaak uitverkocht. De platenmaatschappij is ongeduldig en binnen de band zelf rommelt het. Ze moeten er een tijdje tussenuit, naar een rustige plek, ver weg van het verhitte Californië.

Nederland moet het worden. Daar is de band altijd goed ontvangen, daar kunnen ze tot zichzelf komen. “Het heeft alles wat LA niet heeft: rust, schone lucht, vriendelijke mensen.” De operatie die volgt, alles en iedereen overbrengen naar het Gooi is gecompliceerd, onoverzichtelijk en kostbaar. Maar als iedereen gesetteld is, de studio werkt en de opnames beginnen, komt er muziek los zoals we die van The Beach Boys niet eerder hoorden. Dat memorabele album gaat als eerbetoon aan het gastland ‘Holland’ heten.

Hoe een eenvoudige opnameruimte in een voormalige kippenschuur tot state of the art studio transformeert, hoe de plaatselijke bevolking kennis maakt met de band, waar Brian Wilson uithangt (en waar niet), wie er betrokken zijn, hoe en waarom, dit boek vertelt alle mooie, bizarre, uitzinnige en verdrietige verhalen over ‘Holland’. Een album dat door kenners hoog aangeschreven wordt en in de loop van vijftig jaar aan waardering gewonnen heeft.

Met de doorbraak van Spotify en het gebruik van rocksongs in commercials en Netflix-series staat de geschiedenis van de popmuziek volop in de belangstelling – óók de bombastische en ondansbare progrock van de jaren 1970.

Fred de Vries en Siebe Thissen waren jonge muziekliefhebbers in de jaren 1970. Het was de tijd waarin popmuziek zichzelf serieus begon te nemen, een kunstvorm werd. Musici koketteerden met filosofen, schrijvers, kunstenaars en goeroes. Ze verzonnen groteske namen voor hun bands, maakten artistieke klaphoezen en lapten alle conventies aan hun laars. Grenzen werden opgezocht en overschreden. Experimenteren was het parool. Virtuositeit een voorwaarde. En als je geen noten kon lezen of een gitaarsolo van dertien minuten kon spelen, dan was een dosis ongebreideld enthousiasme mooi meegenomen. Met of zonder drugs.

Ook jonge platenkopers en concertbezoekers werden meegesleept in dat uitdijende universum. Ze maakten kennis met nieuwe ideeën, beelden, boeken, kunstwerken en vooral die weergaloze muziek die nooit eerder was gehoord. Aan de hand van achtentwintig platen die een belangrijke rol in hun jeugd hebben gespeeld, brengen de auteurs een intrigerend landschap in kaart: radioshows en televisieprogramma’s, kantines en schoolpleinen, jongerencentra en platenwinkels, tijdschriften en platenhoezen creëerden een pre-digitaal informatieplatform voor nerds en muziekgeeks. Dat platform kreeg vorm in de stad én in de provincie, zoals de auteurs aan de hand van jeugdherinneringen laten zien.

De lezer krijgt een caleidoscopisch beeld van een interessante, maar nog weinig gedocumenteerde periode uit de popgeschiedenis: de jaren 1970, waarin niet alleen de Angelsaksische wereld maar ook het Europese continent een hoofdrol opeiste. Uiteraard, iconen als Yes, Pink Floyd, King Crimson en Genesis passeren de revue. Maar er is ook aandacht voor Nederlandse, Duitse, Franse, Italiaanse en Zuid-Afrikaanse muziek. Tevens rekenen de auteurs af met de mythe dat punk een einde maakte aan progressieve rock. Het genre blijkt vitaal, innovatief en neemt steeds weer nieuwe gedaantes aan – van avantprog tot postrock, van postpunk tot neoprog. Ten slotte is er aandacht voor zwarte rockbands en voor vrouwen in dit door mannen gedomineerde popdomein.