De tastbare wereld van Johannes Vermeer
€ 29,90
De befaamde Delftse schilder Johannes Vermeer (1632-1675) beeldde uiteenlopende huiselijke gebruiksvoorwerpen af in zijn schilderijen: van een eenvoudig wilgentenen broodmandje tot een kostbaar Indo-Portugees juwelenkistje gemaakt van teak- en ebbenhout. Nooit eerder zijn overgeleverde voorbeelden van zeventiende-eeuws huisraad, zoals het uiterst realistisch en bijna tastbaar in Vermeers werk figureert, in één publicatie bijeengebracht. Nauwkeurige identificatie van zowel functioneel als decoratief huisraad, zoals kooken keukengerei, schenk- en drinkgerei (glaswerk, bestek), meubilair (stoelen, tafels), en specifieke door Vermeer uitgebeelde objecten zoals een koperen kroonluchter, zilveren inktstel, muntgewichtdoos, toiletgerei, sieraden en oosterse tapijten, biedt een verrassend perspectief op de ontstaansgeschiedenis van zijn oeuvre.
Recent onderzoek door kunsthistorica Alexandra van Dongen richt onze blik zo op de materiële objecten in Vermeers voorstellingen, die ze verbindt met voorbeelden van overgeleverde huisraad uit de tijd van Vermeer. Haar onderzoek is onderdeel van een langlopend project genaamd ALMA: Art Linked to Material Artefacts bij Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam.
Alexandra van Dongen (Leiden 1961) is conservator historische vormgeving van Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam. In 2022 publiceerde ze haar boek Dichter bij Vincent. Alledaagse voorwerpen in het werk van Vincent van Gogh, waarmee ze in 2024 de Mr. J.W. Frederiksprijs won.
Gerelateerde boeken
-
Vergeten ijzer
Jan Willem van Vliet fotografeerde vervallen fabrieken en machines die ooit de sociaaleconomische ruggengraat van Groningen vormden. De foto’s herinneren aan de oude glorietijd van de scheepvaart- en steenbakindustrie, de strokartonfabrieken en kalkovens. Een aantal panden, zoals de Glasfabriek in Groningen en de Philips beeldbuizenfabriek in Stadskanaal, is inmiddels voorgoed verloren. Maar dankzij de iconische foto’s van Van Vliet toch niet helemaal.
Alle foto’s zijn verrijkt met verhalen en portretten van ooggetuigen: Frank von Hebel sprak met de arbeiders die de stenen stapelden, klinknagels in scheepswanden drilden en vertrouwd waren met de fluit die aankondigde dat het schafttijd was.
Vergeten IJzer is een eerbetoon aan het oud industrieel erfgoed van Groningen en een pleidooi voor het hergebruik ervan.
Jan Willem van Vliet (1959) is sinds 1981 werkzaam als zelfstandig fotograaf in Noord-Nederland. Zijn hart ligt bij de (regionale) journalistiek.
Frank von Hebel (1974) werkt als journalist voor het Dagblad van het Noorden. Daarnaast is hij auteur van een breed scala aan boeken, zowel fictie als non-fictie.
-
Verzameldrift
Nanne Ottema was als bestuurder, conservator, notaris, publicist en spreker actief in het Friese culturele leven. Hij stelde een wereldberoemde keramiekcollectie samen die in 1917 resulteerde in het Keramiekmuseum Princessehof in Leeuwarden. Het vermogen dat hij vergaarde, leidde tot de Ottema-Kingma Stichting, de grootste mecenas voor de kunst- en cultuurhistorie in Friesland. Zijn roem is zo langzamerhand verzonken in zijn onmetelijke verzamelingen, maar in zijn tijd was hij een vermaard, berucht en dominant persoon. In deze biografie wordt duidelijk hoe briljant Ottema was en hoe tegelijkertijd zijn leven intens dramatisch verliep. Nooit eerder werd beschreven wat de verborgen drijfveren waren van deze in zijn tijd alom bekende figuur.
Antoon Ott (1972), kunsthistoricus en jurist, is werkzaam als adviseur op het gebied van kunst, cultuur en recht.
-
De vogel en de componist
Beethoven en zijn vriend Schindler stopten tijdens een wandeling bij een kabbelend beekje en Beethoven zei: ‘Hoor je de zang van de merel en de koekoek? … Hier heb ik twintig jaar geleden mijn Pastorale ontworpen. De vogels speelden en zongen in de takken. Ze hebben samen met mij gecomponeerd.’ Componisten uit alle eeuwen en streken lieten zich door
vogelzang inspireren. Sommigen waren echte vogelaars of natuurliefhebbers, anderen hoorden dan weer een puttertje of een zanglijster in een volière zingen. Ze observeerden, luisterden en lieten daarna het gefluit van de vogels in de muziek weerklinken. De vogel en de componist introduceert de lezer eerst in de vogelzang: Waarom zingt een vogel? Waar kan je de vogel het best waarnemen? 40 verschillende vogels klinken in 160 composities van meer dan 60 componisten. Van Händel tot Vivaldi en Prokovjef, van Ravel tot André Rieu en Alban Berg. Elke zang van de vogel en elk muziekstuk waarin de vogel figureert, kan worden afgespeeld via een QR-code.