[Nieuw] Fascisme
€ 24,90
Het fascisme leek iets uit een voorbij verleden. Maar het is terug.
Nieuwe media maken de weg vrij voor nieuwe vormen van massamanipulatie. Daarin keren elementen van de fascistische mythe terug: hypernationalisme, racisme, seksisme, fallocentrisme, homofobie, islamofobie, autoritarisme, het tot zondebok maken van minderheden, het uitbuiten van de werkende klasse, het ontmantelen van publieke diensten, agressief militarisme, religieuze discriminatie, het opwerpen van grenzen, anti-immigratiebeleid, het ondergeschikt maken van de wetenschap aan de mythe en – nieuw – het ondermijnen van milieu- en klimaatbeleid.
Kunnen we ons immuun maken voor het (nieuwe) fascisme? Nidesh Lawtoo betwijfelt het. Onze rationaliteit is simpelweg niet opgewassen tegen de besmettelijkheid van de mythe. Of we het nu willen of niet: we praten elkaar na (mimesis). En nieuwe media versterken de fascistische boodschap. Toch is er hoop. We kunnen ons bewust worden van ons mimetische gedrag. Als we onszelf doorzien, wordt het mogelijk om de mythe anders te framen en de angel eruit te trekken.
NIDESH LAWTOO is hoogleraar moderne en hedendaagse Europese literatuur en cultuur aan de Universiteit Leiden en doceerde filosofie aan de KU Leuven. Hij is gespecialiseerd in mimesis. Hij is in Amerika gepromoveerd, werkte vervolgens aan de universiteiten van Lausanne, de Johns Hopkins University, de Universiteit van Cambridge en de Universiteit van Washington.
Gerelateerde boeken
-
-
De ziel van zwart Amerika
Er zijn maar weinig boeken die geschiedenis schrijven. Dit is zo’n boek. The Souls of Black Folk, hier vertaald als De ziel van zwart Amerika, staat aan de basis van de zwarte vrijheidsstrijd in de twintigste eeuw. De literaire begaafde W.E.B. Du Bois beschrijft hoe raciale vooroordelen doorwerken in het alledaagse leven van zwarte mensen. Anders dan witte mensen, worden zij gedwongen tot een ‘dubbel bewustzijn’, waarbij ze zichzelf ook steeds door de ogen van de witte mens zien.
Met dit boek gaf Du Bois de aanzet tot een hernieuwd zwart zelfbewustzijn. Zo voedde hij de latere strijd voor toegang tot het hoger onderwijs. Inmiddels geldt het boek, waarin het ideaal van het panafrikanisme centraal staat, als een mijlpaal in de Afro-Amerikaanse literatuur.
De inleiding is van de hand van Stephan Sanders. Babah Tarawally laat in het nawoord zien dat Du Bois’ meesterwerk weinig aan actualiteit heeft ingeboet.
William Edward Burghardt Du Bois (1868–1963) promoveerde in de filosofie. Als vooraanstaand Amerikaanse mensenrechtenactivist richtte hij de National Association for the Advancement of Colored People op. Dit is, opmerkelijk genoeg, de eerste vertaling van zijn meesterwerk.
-
Existentialisme is humanisme
‘De mens is ertoe veroordeeld vrij te zijn, want hij heeft zichzelf niet geschapen. Maar eenmaal in de wereld geworpen is hij verantwoordelijk voor alles wat hij doet.’ Met die woorden kondigde Jean-Paul Sartre in 1945 een nieuwe filosofie aan die de wereld stormenderhand zou veroveren: het existentialisme. Daarin heeft de mens geen doel, geen bestaansreden, geen essentie. Hij moet zijn existentie zelf vorm geven: ‘Je bent vrij, kies maar’, zegt Sartre tegen hem. Maar je kiest niet alleen voor jezelf. Je keuze laat zien welke wereld je eigenlijk wilt. Je vrijheid is daarmee tegelijk je opdracht: ‘een wereld waarin de mens bepaalt wat hij is en wat de anderen zijn,’ aldus Sartre. Driekwart eeuw later is Sartres filosofie nog even actueel. Het kleine en beroemde werk dat tal van mensen de grondgedachten van het existentialisme bijbracht, is nu opnieuw beschikbaar in een nieuwe vertaling van Ger Groot.
-
Niet meer blaffen naar de maan
Zijn er tussen wetenschap, geloof en magie waterdichte schotten te plaatsen? Is er een verschil tussen een wonderbaarlijk mirakel en een te mijden toverkunstje? Is de rede enkel te vinden in de wetenschap of speelt die ook een rol in religie en magie? Hoe stond de kerk tegenover wetenschappelijke bevindingen?
Raoul Bauer gaat op zoek naar antwoorden op deze vragen en vindt ze onder meer in de geschriften van de grote wetenschappers uit de Middeleeuwen. We leren Isidorus van Sevilla kennen die een encyclopedie schreef die eeuwenlang gebruikt werd. Beda Venerabilis, dé wetenschapper bij uitstek van de achtste eeuw, onderzoekt mirakels, berekent de paasdatum en denkt na over het fenomeen van de getijden. Via de Karolingische renaissance komt Gerbert van Aurillac aan het woord, de paus-wiskundige van het ‘merkwaardige’ jaar 1000.
Raoul Bauer, historicus en doctor in de letteren, is emeritus hoogleraar cultuurgeschiedenis in de Associatie van de K.U.Leuven. Hij publiceerde eerder bij uitgeverij Sterck & De Vreese het boek Karel de Grote.
‘We raken nooit dichter bij het begin van alles. In die zin is in de moderne natuurkunde niet anders dan de theologie van de middeleeuwen, toen er ook heel diepzinnige vragen werden gesteld, zonder dat er antwoorden kwamen.’ – Heino Falcke, hoogleraar radioastronomie en astrodeeltjesfysica, Radboud Universiteit Nijmegen