Vrije staatkundige stellingen
€ 19,90
Directe democratie. Hervorming van onderwijs en zorg. Gelijke vrijheid voor iedereen, dus niet alleen bemiddelde witte mannen. Geen georganiseerde godsdienst, wel een vrije huwelijksmoraal. Een staat is alleen een staat als iedereen erop vooruitgaat. Zelf leren denken is belangrijker dan wetten.
Franciscus van den Enden was zijn tijd ver vooruit en zet ons nog steeds aan het denken. Hij kende Spinoza goed, maar wie beïnvloedde nu wie?
De Vrije staatkundige stellingen, anoniem verschenen in 1665, vormen een belangrijke Nederlandse bijdrage aan de Radicale Verlichting. Deze opmerkelijke tekst verschijnt nu voor het eerst in modern Nederlands, met een inleiding en verklarende noten van vertaler C.L. Vermeulen.
Franciscus van den Enden (1602–1674) had zich tevreden kunnen stellen met zijn succesvolle Latijnse school in de grachtengordel, maar hij kon zijn mond niet houden. Zelfs voor het tolerante Amsterdam gingen zijn ideeën te ver en op hoge leeftijd vertrok hij naar Parijs, waar hij een centrale rol speelde in een complot tegen Lodewijk XIV. Maar hij was een eeuw te vroeg en eindigde aan de galg op de Place de la Bastille.
Gerelateerde boeken
-
God, de staat en andere vormen van dictatuur
€ 22,50Schud jezelf wakker uit je religieuze en kapitalistische sluimer!
« Als God bestond, zou men hem moeten afschaffen,» schrijft de Russische filosoof Michail Bakoenin in zijn essay ‘God en de Staat’. Bakoenin pleit voor een samenleving zonder God, zonder meester, zonder dictator, zonder wetenschappelijke genootschappen die ons van alles voorschrijven, zelfs zonder staat. Zijn belangrijkste teksten over vrijheid en dictatuur zijn hier opgenomen met een inleiding door Paul van Dijk.
Michail Bakoenin (1814–1876) was een Russische anarchistische filosoof. Tegenover het communistische ideaal van een sterke staat plaatste hij het idee van federale gemeenschappen met zelfbestuur. In 1848 was hij betrokken bij de opstanden in Parijs en Praag.
-
Verhandeling over de aanleg van vrouwen voor de wetenschap
€ 17,90De begaafde Anna Maria van Schurman kreeg als eerste vrouw in Nederland toestemming om colleges te volgen. De Universiteit van Utrecht bouwde voor de gelegenheid een hokje met een gordijntje voor haar. Van Schurman kon van daaruit de colleges van theoloog Voetius bijwonen, zonder daarbij de mannelijke studenten af te leiden.
In dit korte essay uit 1641 legt Van Schurman uit waarom het logisch is om meer vrouwen toegang tot de
universiteit te verlenen. Het argumentatieve geschrift inspireerde Margaret Cavendish en Mary Wollstonecraft en gaf de aanzet tot de eerste feministische beweging. Het zeer invloedrijke essay verschijnt in een geactualiseerde vertaling van Renée Ter Haar, met een voorwoord van Angela Roothaan. Jacob Bouwman zorgde voor de selectie van relevante brieven.“Wat een genot om zo’n erudiet pleidooi te lezen van een moedige vrouw. In zijn opdracht noemt tijdgenoot Johan van Beverwijck haar ‘onsterfelijk sieraad onder de vrouwen’. Met recht.” – Trouw
-
Vrije staatkundige stellingen
€ 19,90Vrijheid, gelijkheid en broederschap. Die termen associëren we met de Franse Revolutie. Toch zijn deze begrippen ouder. Ze komen al op deze wijze voor in de Vrije Politieke Stellingen van de Nederlandse filosoof Franciscus van den Enden, de leraar van Spinoza. Het betreft een radicaal Verlichtingsgeschrift uit 1665 waarin de auteur pleit voor ‘evengelijkheid’, zowel in het recht en de economie als in de politiek.
Van den Enden beschrijft de ideale republikeinse democratie, waarin zo veel mogelijk burgers onderwijs krijgen en stemrecht hebben. Ook pleit hij voor vrijheid van seksualiteit. Voor het eerst wordt deze opmerkelijk vlot geschreven tekst hier in modern Nederlands gepresenteerd, met een inleiding door de Britse Verlichtingsexpert Jonathan Israel.Franciscus van den Enden runde de Latijnse school in Amsterdam. Toen hij een lesverbod kreeg, nam zijn leven een spannende wending. Hij raakte betrokken bij een complot tegen Lodewijk XIV. Zijn moordplan lekte uit en hij eindigde aan de galg in Parijs. Zijn geschriften zijn lang zoek geweest. Pas enkele decennia geleden werd duidelijk dat hij de auteur was van de Vrije Politieke Stellingen.
Hertaling: Corinna Vermeulen -
Mens & ruimte
€ 24,90In 1963 publiceerde de Duitse natuurkundige en filosoof Otto Friedrich Bollnow dit standaardwerk over de relatie tussen mens en ruimte. We lezen over de plekken waar we wonen en werken; over schimmige ruimten, de prettige omgeving en angstaanjagende ruimten. Bollnow legt uit hoe we ruimten ervaren en waarom we op sommige plekken aarden en op andere niet. In het bijzonder bij antropologen, pedagogen en architecten behoort dit boek, dat in tal van talen is vertaald, inmiddels tot de verplichte literatuur.
‘Wat valt van Bollnow te leren? Bijvoorbeeld dat normen en waarden niet alleen een kwestie zijn van recht en orde, fatsoensregels en gezin, stadswachten en tourniquets, maar ook van joie de vivre, hoogwaardige stedenbouw en voldoende groen. Tijd om Bollnow aan de vergetelheid te ontrukken.’ – Jos Simons in Trouw
‘Bollnow zoekt in zijn filosofie naar de kenmerken van ‘de gelukkige ruimte’; de ruimte waarin mensen zich kunnen ontplooien. Hij streeft naar ruimtes waarin je je kunt settelen zonder te verstijven, waarin je wortel kunt schieten zonder jezelf te isoleren en waarin je jezelf kunt vertrouwen zonder jezelf op te geven.’ – Frankfurter Allgemeine Zeitung