Waarom de tijd (niet) stroomt
€ 22,90
Sterrenkundige en zenleraar Jos Stollman gaat langs verschillende wegen op zoek naar de essentie van het verschijnsel tijd.
Hij start met het natuurkundige perspectief: tijdruimte in de relativiteitstheorie, tijd op grote schaal in de kosmologie en op kleine schaal in de kwantumtheorie, de pijl van de tijd in de statistische fysica. In de natuurkunde wordt onze intuïtie van tijd ondergraven. Vervolgens neemt Stollman ons mee naar de neuropsychologie, waarin met name de rol van het geheugen bij het ervaren van het stromen van de tijd centraal staat. Dan volgt de stap van weten naar denken en komen de belangrijkste filosofische inzichten over tijd aan de orde. Tot slot verschuift de aandacht naar het domein van de spiritualiteit, waar het denken terugtreedt en ruimte maakt voor nóg een nieuw perspectief op tijd.
De verschillende benaderingen vullen elkaar aan en ontmoeten elkaar in ons bewustzijn. Wie tijd beter begrijpt, komt daardoor ook tot nieuwe, verrassende inzichten in het eigen bewustzijn.
‘Ik ben onder de indruk van de grote eruditie van de schrijver en zijn grote talent om ingewikkelde dingen helder uit te leggen. Veel mensen zullen het graag willen lezen.’ – Paul van Tongeren, voormalig Denker des Vaderlands.
‘Een uitdagend perspectief op het fenomeen “tijd”. De gecombineerde visie vanuit natuurkunde, psychologie, filosofie en spiritualiteit leidt tot verrassende inzichten.’ – Willem B. Drees, natuurkundige, theoloog en emeritus-hoogleraar filosofie van de geesteswetenschappen.
Gerelateerde boeken
-
Vrije staatkundige stellingen
Vrijheid, gelijkheid en broederschap. Die termen associëren we met de Franse Revolutie. Toch zijn deze begrippen ouder. Ze komen al op deze wijze voor in de Vrije Politieke Stellingen van de Nederlandse filosoof Franciscus van den Enden, de leraar van Spinoza. Het betreft een radicaal Verlichtingsgeschrift uit 1665 waarin de auteur pleit voor ‘evengelijkheid’, zowel in het recht en de economie als in de politiek.
Van den Enden beschrijft de ideale republikeinse democratie, waarin zo veel mogelijk burgers onderwijs krijgen en stemrecht hebben. Ook pleit hij voor vrijheid van seksualiteit. Voor het eerst wordt deze opmerkelijk vlot geschreven tekst hier in modern Nederlands gepresenteerd, met een inleiding door de Britse Verlichtingsexpert Jonathan Israel.Franciscus van den Enden runde de Latijnse school in Amsterdam. Toen hij een lesverbod kreeg, nam zijn leven een spannende wending. Hij raakte betrokken bij een complot tegen Lodewijk XIV. Zijn moordplan lekte uit en hij eindigde aan de galg in Parijs. Zijn geschriften zijn lang zoek geweest. Pas enkele decennia geleden werd duidelijk dat hij de auteur was van de Vrije Politieke Stellingen.
Hertaling: Corinna Vermeulen -
De romantische leugen en de romaneske waarheid
Hét standaardwerk over de mimetisch begeerte in een herziene vertaling.
‘Je kunt zelf bepalen wie je wilt zijn!’ Nou, nee dus. Het idee van authentieke zelfbepaling is een romantische leugen. De waarheid is namelijk dat we in relaties leven en grotendeels onbewust maar diepgaand beïnvloed worden door de ander (mimesis). Tot in onze begeertes aan toe. We begeren wat de ander begeert.
Alle grote romanciers lijken deze waarheid te hebben onderkend. Cervantes, Stendhal, Flaubert, Proust, Dostojewski, allemaal beschrijven ze driehoeksverhoudingen en de daaruit voortkomende gevoelens van afgunst, jaloezie en impotente haat. Hoe pijnlijker deze gevoelens worden, hoe meer we geneigd zijn ons aan de romantische illusie vast te klampen. Is er ontsnapping mogelijk aan de romaneske leugen? In dit meesterwerk uit de mens- en literatuurwetenschappen houdt de Franse cultuurfilosoof René Girard die optie open. Misschien wel. De grote romanciers wijzen een weg.René Girard (1923-2015) wordt beschouwd als een van de grootste vernieuwers in de hedendaagse menswetenschappen. Als Frans filosoof, historicus en literatuurwetenschapper doceerde hij onder meer aan Stanford University en was hij lid van de prestigieuze Académie française.
-
Verhandeling over de aanleg van vrouwen voor de wetenschap
De begaafde Anna Maria van Schurman kreeg als eerste vrouw in Nederland toestemming om colleges te volgen. De Universiteit van Utrecht bouwde voor de gelegenheid een hokje met een gordijntje voor haar. Van Schurman kon van daaruit de colleges van theoloog Voetius bijwonen, zonder daarbij de mannelijke studenten af te leiden.
In dit korte essay uit 1641 legt Van Schurman uit waarom het logisch is om meer vrouwen toegang tot de
universiteit te verlenen. Het argumentatieve geschrift inspireerde Margaret Cavendish en Mary Wollstonecraft en gaf de aanzet tot de eerste feministische beweging. Het zeer invloedrijke essay verschijnt in een geactualiseerde vertaling van Renée Ter Haar, met een voorwoord van Angela Roothaan. Jacob Bouwman zorgde voor de selectie van relevante brieven.“Wat een genot om zo’n erudiet pleidooi te lezen van een moedige vrouw. In zijn opdracht noemt tijdgenoot Johan van Beverwijck haar ‘onsterfelijk sieraad onder de vrouwen’. Met recht.” – Trouw
-