Filosoof Maarten van Doorn was 17 juli 2023 te gast in het Radio-programma De nacht van… Het werd een mooi gesprek over waarheid, ons moderne mensbeeld, complottheorieën en natuurlijk over zijn boek: Waarom we beter denken dan we denken. Veel mensen denken dat we ten diepste irrationeel zijn, vertelde Van Doorn. Ze denken dat wij de feiten nooit op orde krijgen en slechts speelbal zijn van emoties en van allerlei informatie die ons wordt opgedrongen. Maar deze gedachte blijkt gewoon niet juist. Uit allerlei onderzoek blijkt het tegendeel. We zijn over het algemeen wel degelijk rationeel. We houden ons verstand er doorgaans wel bij en zo nodig corrigeren we elkaar bij vergissingen.
Dat mensen vasthouden aan het idee dat ze ten diepste irrationeel zijn, is potentieel gevaarlijk, stelt Van Doorn. Wie het idee van waarheid en rationaliteit opgeeft, komt namelijk in een post-truth-wereld terecht waarin we overgeleverd zijn aan macht en complottheorieën. ‘Het is schadelijk voor de maatschappij als wij zo over onszelf denken’. Tijd dus om ons mensbeeld bij te stellen.
Van Doorn is hoopvol: we zijn wel degelijk in staat om ons te verzetten tegen onzin, vooroordelen en complottheorieën. ‘Ik ontken niet dat het soms misgaat, maar het zijn uitzonderingen. Je stelt in praktijk je standpunt vaak bij. Dat is hoopvol.’