Anders kijken
€ 22,90
In de huidige tijd herzien we onze relatie met de natuur. Natuurfilosoof Matthijs Schouten ziet dat daarin in korte tijd echt iets wezenlijks verandert. In de landbouw, de kunst en in steden, overal bruist het van de groene en natuurinclusieve initiatieven. Ook klinkt op allerlei plekken vaker de stem van de natuur zélf. Tegelijk is duidelijk dat een grote groep mensen nog altijd onvoldoende gemotiveerd is om te handelen op een wijze die nodig is voor een leefbare toekomst. Wat zit ons in de weg? Hoe komen we tot partnerschap met al het andere leven? En waar kunnen jongeren hoop aan ontlenen?
We zijn niet zo machteloos als we vaak denken, benadrukt Schouten, die naast ecoloog en filosoof ook boeddhist is. Maar met alleen de rede komen we er niet. Het is cruciaal dat we andere vermogens aanspreken én oefenen.
Elke van Riel is freelance journalist voor onder andere Filosofie Magazine en Vrij Nederland
Matthijs Schouten is emeritus bijzonder hoogleraar Ecologie en Filosofie aan Wageningen University & Research en hoogleraar Natuur- en landschapsbescherming aan de University College Cork, in Ierland. Tot begin 2024 was hij als ‘huisfilosoof’ verbonden aan Staatsbosbeheer en hij is dat nu nog aan het Natuurcollege.
Gerelateerde boeken
-
Een nieuwe zin van het leven
Juist in tijden van dreigende catastrofes wijzen romans ons de weg. Ze slaan ons uit onze groef en zetten ons aan tot denken en handelen. Zo helpen ze ons op weg naar een nieuwe zin van het leven. In dit essayistische boek bespreekt filosoof Vincent Blok meer dan tachtig moderne en hedendaagse romans. Hij recenseert ze niet, maar laat zien hoe ze ons aanzetten om ons wereldbeeld te kantelen. De romans tonen ons het einde van de wereld waarvan we afscheid moeten nemen, en wijzen ons de weg naar nieuwe werelden.
-
Existentialisme is humanisme
‘De mens is ertoe veroordeeld vrij te zijn, want hij heeft zichzelf niet geschapen. Maar eenmaal in de wereld geworpen is hij verantwoordelijk voor alles wat hij doet.’ Met die woorden kondigde Jean-Paul Sartre in 1945 een nieuwe filosofie aan die de wereld stormenderhand zou veroveren: het existentialisme. Daarin heeft de mens geen doel, geen bestaansreden, geen essentie. Hij moet zijn existentie zelf vorm geven: ‘Je bent vrij, kies maar’, zegt Sartre tegen hem. Maar je kiest niet alleen voor jezelf. Je keuze laat zien welke wereld je eigenlijk wilt. Je vrijheid is daarmee tegelijk je opdracht: ‘een wereld waarin de mens bepaalt wat hij is en wat de anderen zijn,’ aldus Sartre. Driekwart eeuw later is Sartres filosofie nog even actueel. Het kleine en beroemde werk dat tal van mensen de grondgedachten van het existentialisme bijbracht, is nu opnieuw beschikbaar in een nieuwe vertaling van Ger Groot.
-
Dierenrechten en maatschappelijke vooruitgang
Wie overweegt vrouwen rechten toe te kennen, kan ze net zo goed gelijk aan dieren geven, grapt Thomas Taylor vol sarcasme in 1792. Precies een eeuw later beseft de Britse emancipatiestrijder Henry Salt, dat Taylor (onbedoeld) een punt heeft: waarom zouden dieren niet eenzelfde rechtsbescherming verdienen als ieder ander wezen met belangen? Op volstrekt originele wijze werkt hij dit idee uit in dit nog altijd actuele en bijzonder goed leesbare essay.
Henry Stephens Salt (1851-1939) was een politiek geëngageerde Britse auteur. Hij pleitte voor hervorming van het onderwijs, van het gevangeniswezen, van economische instituties en van de dierhouderij. Hij was bevriend met Gandhi en Tolstoj en oefende ook op latere schrijvers (waaronder Peter Singer) veel invloed uit.Vertaling en inleiding: Jabik Veenbaas.
~
‘De eerste titel in de nieuwe “Dierenrechtenbibliotheek” werd geschreven in 1892 en is om meerdere redenen
een interessante keuze. Het is een erudiet essay, leuk geschreven. (…) Het werkt heel verfrissend om de eerste uitgesproken en weloverwogen gedachten op dit gebied tot je te laten doordringen. Salt daagt uit tot vergelijking en verduidelijking en tot bezinning op wat “vooruitgang” betekent – voor dier en mens.’ – E. Evertsen voor NDB Biblion~
‘Een meesterwerk; het blijft een van de meest lucide en overtuigende van alle boeken geschreven ter verdediging van dieren.’ -Keith Thomas, New York Review of Books
~
‘Dierenrechten en maatschappelijke vooruitgang blijft relevant omdat het veel meer is dan een incidenteel pleidooi. Het boek is bijna honderddertig jaar oud, maar het is nog volstrekt niet verouderd. Wie het leest, begrijpt dat het iets wezenlijks toevoegt aan het denken over de morele verhouding tussen mens en dier: een voortreffelijk beargumenteerde filosofische grondslag.’ -Jabik Veenbaas in de inleiding
~
‘Dit boek vormt niet voor niets het begin van de dierenrechtenbibliotheek van Uitgeverij Noordboek. Het is het eerste boek dat het idee van dierenrechten consequent probeert te doordenken. Salt laat zien dat dieren niet tot hun recht komen als ze alleen ‘de nodige zorg’ krijgen. Hun belangen moeten op een faire wijze, volgens het gelijkheidsbeginsel, worden meegewogen in de democratie. Zolang onze democratie weigert om dit te doen, is ze gemankeerd.’
-Erno Eskens, dierfilosoof en uitgever bij Noordboek -
Filosofen te koop
Lucianus, de befaamde Griekse satiricus uit de 2e eeuw, voert Zeus en Hermes op als slavenhandelaren. Vandaag hebben ze bekende filosofen in de aanbieding. Wie koopt Diogenes? Hij helpt je om te ontspullen, maar erg beleefd is hij niet. En wie neemt Socrates? Hij houdt meer van de ziel dan van het lichaam, dus zal hij je zoon heus met rust laten. Dan hebben we nog Pythagoras, die goddelijke filosoof die weigert om bonen te eten. En Chrysippus, een aanrader als je in logica verstrikt wilt raken. Of bied op Pyrrias, de filosoof die beweert dat niets werkelijk bestaat, waardoor hijzelf helaas ook tot niets in staat is. Speciale aanbieding: bij Heraclitus, de somberaar, krijgt je de altijd lachende Democritus cadeau. Een heerlijke satire waarin we de Griekse filosofen leren kennen.