De vrije wil
€ 24,90
Kan ik doen wat ik wil? En kan ik willen wat ik wil? Wie zichzelf
kent, weet het antwoord. Natuurlijk heb ik een vrije wil en kan
ik doen wat ik wil zolang niets of niemand mij dwingt.
Toch ontkennen tal van hedendaagse wetenschappers het
bestaan van een vrije wil omdat zij menen dat de natuurwetten
het menselijk gedrag determineren. Aan die ontkenning zijn
dramatische consequenties verbonden. Welke verantwoordelijkheid
draag ik nog als mijn handelingen alleen maar de effecten
van blinde moleculaire processen zijn? Hoe zouden we de
misdadiger nog iets kunnen verwijten? Hij handelde immers
onvrijwillig. Een humane samenleving op deze basis inrichten
is onmogelijk. In het dagelijks leven blijven we hoe dan ook
kiezen en beslissen.
Over deze kwestie woedt al eeuwenlang een discussie.
Gerard Bodifee verkent de cruciale momenten die het debat
blijvend inspireerden. Zo komen onder meer de opvattingen
van Spinoza, Kant, Schopenhauer en de moderne natuurkunde
aan bod.
Ondanks al deze wijsheid en wetenschap is het wonderlijk dat
het debat nog steeds niet is beëindigd. Hebben we een vrije wil?
Het antwoord vinden we in ons dagelijks leven.
Gerard Bodifee is astrofysicus, filosoof en essayist. Hij richtte het
Huis voor Filosofi e op en organiseert cursussen en lezingen in
binnen- en buitenland.
Gerelateerde boeken
-
De open samenleving en haar dieren
De wetenschap is helder: dieren hebben gevoel en bewustzijn. Ze hebben, net als menselijke dieren, bepaalde elementaire belangen. Om deze belangen mee te wegen, klinkt de roep om dieren tot rechtssubject te maken en hun een stem te geven in het recht en in de politiek.
Janneke Vink laat zien hoe verschillende landen omgaan met de veranderende status van het dier. Sommige landen, zoals Nederland, bungelen achteraan in de ontwikkeling, terwijl Zwitserland zo voorop wil lopen dat het over zijn eigen idealen struikelt. Verwijzend naar Karl Poppers ideaal van een staat waarin iedereen wordt gehoord, roept Vink op om dierenrechten stap voor stap in te voeren.
‘Een heldere en inzichtrijke verkenning van de diepgravende politieke en juridische onderwerpen die door de dierenbeweging op de kaart zijn gezet.’ – Peter Singer – Auteur van Animal Liberation en hoogleraar filosofie in Princeton
‘In dit innovatieve moreel-politieke en rechtsfilosofische boek toont Vink overtuigend aan dat niet-menselijke dieren een plek verdienen in ons rechtssysteem en dat hun belangen serieus horen mee te wegen. De liberaal-democratische beginselen vereisen het!’ – Robert Garner – hoogleraar politieke filosofie in Leicester
-
God, de staat en andere vormen van dictatuur
Schud jezelf wakker uit je religieuze en kapitalistische sluimer!
« Als God bestond, zou men hem moeten afschaffen,» schrijft de Russische filosoof Michail Bakoenin in zijn essay ‘God en de Staat’. Bakoenin pleit voor een samenleving zonder God, zonder meester, zonder dictator, zonder wetenschappelijke genootschappen die ons van alles voorschrijven, zelfs zonder staat. Zijn belangrijkste teksten over vrijheid en dictatuur zijn hier opgenomen met een inleiding door Paul van Dijk.
Michail Bakoenin (1814–1876) was een Russische anarchistische filosoof. Tegenover het communistische ideaal van een sterke staat plaatste hij het idee van federale gemeenschappen met zelfbestuur. In 1848 was hij betrokken bij de opstanden in Parijs en Praag.
-
-
Het falen van de Hoge Raad
Over strategieën van de Hoge Raad om herzieningsverzoeken niet toe te wijzen
Als je onterecht wordt veroordeeld voor een moord of andere zwaar misdrijf, kun je altijd nog terecht bij de Hoge Raad. Althans, op papier. De praktijk is anders, constateert wetenschapsfilosoof Ton Derksen. De Hoge Raad herziet een oordeel zelden. De bereidheid daartoe is simpelweg afwezig. Om dit te rechtvaardigen verlaat de Raad zich op strategieën die regelrecht in strijd zijn met objectieve waarheidsvinding, met het recht en met rechtvaardigheid.
Derksen trekt deze verregaande conclusie na grondige bestudering van elf herzieningsaanvragen in vijf grote moordzaken – de Butlermoord, de zaak Baybasin, de zaak Olaf Hamers, de zaak Hagemann en de Arnhemse villamoord. In alle zaken blijkt sprake van willekeur, onbegrip en kennelijke onwil. Omdat de Hoge Raad geen eerlijk oordeel over herzieningsaanvragen lijkt te willen vellen, is het volgens Derksen beter om een onafhankelijke Herzieningsraad op te tuigen, die de taak van de Hoge Raad overneemt.
Een schokkend boek over het falen van ons hoogste rechtsorgaan.
Het Financieele Dagblad
Recensie‘Willekeur, onbegrip en kennelijke onwil.
Na bestudering van elf herzieningsaanvragen in vijf grote moordzaken stelt Ton Derksen in Het falen van de Hoge Raad vast dat een onafhankelijke Herzieningsraad de taak van het huidige hoogste rechtscollege moet overnemen.’