Filosoferen in de TBS
€ 17,90
Een van de oudste geboden van de filosofie luidt: ken jezelf. Precies dat weet geestelijk verzorger Okke Wisse zijn dierbaarste tbs-patiënt, Stefan, in een twaalftal brieven duidelijk te maken. Hij analyseert het zelfbeeld van deze en andere tbs’ers aan de hand van denkers als Heidegger, Levinas en Lacan. Daarbij contrasteert hun zelfbeeld met dat van hemzelf. Er zijn overeenkomsten – beiden kampen met hetzelfde euvel: mens-zijn – maar Stefan en de meeste andere tbs-patiënten hadden de omstandigheden die hun ‘zelf’ vormden bepaald niet mee.
Dit roept bij Okke Wisse de vraag op wat idealiter behandeld zou moeten worden: de patiënt of de omstandigheden? Wisse is hoopvol: een mens kan altijd veranderen, vooral vanwege zijn gevoeligheid voor het verlangen en het appel van de ander.
Okke Wisse studeerde theologie aan de Vrije Universiteit en werkt al dertig jaar als geestelijk verzorger in justitiële en GGZ-instellingen. Hij constateert dat hij daarbij verschillende rollen aanneemt. Soms is hij vertrouwenspersoon (met ambtsgeheim), dan weer is hij raadsman, leraar, voorganger, coach… Intussen raakt hij via zijn patiënten vertrouwd met uiteenlopende culturen, mensvisies en zingevingstradities, die ook hemzelf aan het denken zetten. Hij is daarnaast counselor en coach.
Gerelateerde boeken
-
Filosofen te koop
Lucianus, de befaamde Griekse satiricus uit de 2e eeuw, voert Zeus en Hermes op als slavenhandelaren. Vandaag hebben ze bekende filosofen in de aanbieding. Wie koopt Diogenes? Hij helpt je om te ontspullen, maar erg beleefd is hij niet. En wie neemt Socrates? Hij houdt meer van de ziel dan van het lichaam, dus zal hij je zoon heus met rust laten. Dan hebben we nog Pythagoras, die goddelijke filosoof die weigert om bonen te eten. En Chrysippus, een aanrader als je in logica verstrikt wilt raken. Of bied op Pyrrias, de filosoof die beweert dat niets werkelijk bestaat, waardoor hijzelf helaas ook tot niets in staat is. Speciale aanbieding: bij Heraclitus, de somberaar, krijgt je de altijd lachende Democritus cadeau. Een heerlijke satire waarin we de Griekse filosofen leren kennen.
-
Niet meer blaffen naar de maan
Zijn er tussen wetenschap, geloof en magie waterdichte schotten te plaatsen? Is er een verschil tussen een wonderbaarlijk mirakel en een te mijden toverkunstje? Is de rede enkel te vinden in de wetenschap of speelt die ook een rol in religie en magie? Hoe stond de kerk tegenover wetenschappelijke bevindingen?
Raoul Bauer gaat op zoek naar antwoorden op deze vragen en vindt ze onder meer in de geschriften van de grote wetenschappers uit de Middeleeuwen. We leren Isidorus van Sevilla kennen die een encyclopedie schreef die eeuwenlang gebruikt werd. Beda Venerabilis, dé wetenschapper bij uitstek van de achtste eeuw, onderzoekt mirakels, berekent de paasdatum en denkt na over het fenomeen van de getijden. Via de Karolingische renaissance komt Gerbert van Aurillac aan het woord, de paus-wiskundige van het ‘merkwaardige’ jaar 1000.
Raoul Bauer, historicus en doctor in de letteren, is emeritus hoogleraar cultuurgeschiedenis in de Associatie van de K.U.Leuven. Hij publiceerde eerder bij uitgeverij Sterck & De Vreese het boek Karel de Grote.
‘We raken nooit dichter bij het begin van alles. In die zin is in de moderne natuurkunde niet anders dan de theologie van de middeleeuwen, toen er ook heel diepzinnige vragen werden gesteld, zonder dat er antwoorden kwamen.’ – Heino Falcke, hoogleraar radioastronomie en astrodeeltjesfysica, Radboud Universiteit Nijmegen
-
De vrije wil
Kan ik doen wat ik wil? En kan ik willen wat ik wil? Wie zichzelf
kent, weet het antwoord. Natuurlijk heb ik een vrije wil en kan
ik doen wat ik wil zolang niets of niemand mij dwingt.
Toch ontkennen tal van hedendaagse wetenschappers het
bestaan van een vrije wil omdat zij menen dat de natuurwetten
het menselijk gedrag determineren. Aan die ontkenning zijn
dramatische consequenties verbonden. Welke verantwoordelijkheid
draag ik nog als mijn handelingen alleen maar de effecten
van blinde moleculaire processen zijn? Hoe zouden we de
misdadiger nog iets kunnen verwijten? Hij handelde immers
onvrijwillig. Een humane samenleving op deze basis inrichten
is onmogelijk. In het dagelijks leven blijven we hoe dan ook
kiezen en beslissen.
Over deze kwestie woedt al eeuwenlang een discussie.
Gerard Bodifee verkent de cruciale momenten die het debat
blijvend inspireerden. Zo komen onder meer de opvattingen
van Spinoza, Kant, Schopenhauer en de moderne natuurkunde
aan bod.
Ondanks al deze wijsheid en wetenschap is het wonderlijk dat
het debat nog steeds niet is beëindigd. Hebben we een vrije wil?
Het antwoord vinden we in ons dagelijks leven.Gerard Bodifee is astrofysicus, filosoof en essayist. Hij richtte het
Huis voor Filosofi e op en organiseert cursussen en lezingen in
binnen- en buitenland. -
Geschonden wereld
Midden in de Tweede Wereldoorlog schrijft historicus Johan Huizinga zijn laatste werk, een boek met een veelzeggende titel: De geschonden wereld. Door de opkomst van de massacultuur, het fascisme, en zeker het nazisme, ligt de beschaving onder vuur. De beschaving is niet alleen in de praktijk teloorgegaan, ook als idee ligt ze onder vuur. Huizinga vraagt zich af of het tij te keren is. Herstel van de beschaving is mogelijk, stelt hij, als we afstand nemen van massacultuur en materialisme. Zo scheppen we ruimte voor het individu en de geest.
Helaas weer actueel
Johan Huizinga (1872-1945) was Nederlands invloedrijkste historicus van de twintigste eeuw. Hij publiceerde onder meer het wereldberoemde Herfsttij der Middeleeuwen en het filosofisch getinte Homo Ludens.