Hoe gehandicapten hun thuis verloren   

Een paar decennia geleden begon de uitplaatsing van verstandelijk gehandicapten. Ze konden, zo was de gedachte, net zo goed in de wijken wonen. Hun beschermde woonplekken werden opgeheven en er werd bezuinigd op zorg en begeleiding. De gehandicapten zelf hadden er weinig over te zeggen. Bij hun gedwongen verhuizing verloren ze vaak het contact met hun eerdere leefgemeenschap. Hun families constateerden een achteruitgang van de zorg en vereenzaming.

Ook wetenschappers uitten hun aarzelingen over het nieuwe beleid. Maar de ‘uitplaatsingen’ gingen door. Intussen maakten bestuurders vastgoedplannen voor de ontruimde instellingsterreinen. Tegenwoordig worden gehandicapten weer teruggehaald naar beschermde terreinen. Maar het mislukken van het beleid van ‘community care’ wordt niet toegegeven.

Een ontluisterend verslag van het neoliberalisme in de gehandicaptenzorg en psychiatrie.

Prof. Marijke Malsch is hoogleraar aan de Open Universiteit en onderzoeker bij het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR). Zij heeft een broer die in gehandicapteninstelling Sherpa woont en ze publiceert regelmatig over maatschappelijk relevante onderwerpen, waaronder de langdurige zorg. Ze werkte eerder als plaatsvervangend rechter en gezondheidsjurist.

Rust en ruimte, loeiende koeien en noaberschap. Over clichés heeft het platteland niet te klagen. De stad zou staan voor moderniteit, dynamiek en vertier, het platteland voor natuur, landbouw en tradities. Maar klopt dat beeld nog wel? Dit boek laat zien dat de verschillen tussen stad en land minder groot zijn dan vaak wordt beweerd. Het platteland is steeds meer verstedelijkt. Zelfs in de meest afgelegen dorpen zijn inwoners verbonden met de ‘global village’. En in de dorpshoreca kun je naast schnitzels gewoon sushi en street food krijgen. Op sommige terreinen loopt het platteland zelfs voor op de stad. Zo zijn er maar weinig sectoren waarin technologie zo’n grote rol speelt als in de landbouw. Met hun robots, drones en agro-apps zijn boeren ware hightechondernemers geworden. Voor vernieuwing op het gebied van mobiliteit, energie en ouderenzorg moet je ook op het platteland zijn. Dorpelingen maken gebruik van deelauto’s, verenigen zich in energiecoöperaties of zetten zorgvoorzieningen nieuwe stijl op. Het zijn ‘slimme streken’ waarvan stadsbewoners nog wat kunnen leren. Wordt het niet eens tijd voor de verlandelijking van de stad?

‘Slimme streken: de kracht van het platteland’ is verplichte kost voor opiniemakers, adviseurs en mensen die werkzaam zijn bij rijk, provincie en gemeenten. Daarnaast is het boek een aanrader voor verstokte stedelingen die het platteland alleen maar kennen van vakantie.

Prof.dr. Gert-Jan Hospers (Enschede, 1974) is bijzonder hoogleraar Transitie in Stad en Regio aan de Radboud Universiteit en economisch geograaf aan de Universiteit Twente. Verder is hij directeur van Stichting Stad en Regio, een stichting die zich inzet voor stedelijke en regionale ontwikkeling op menselijke maat. Hij heeft diverse boeken geschreven, onder meer over gevoelsgeografie, citymarketing, demografische krimp en kustregio’s.