Monumentale kerken in Achtkarspelen
€ 10,00
De gemeente Achtkarspelen is rijk aan monumentale kerken met een grote schakering aan bouwkunst en inrichting. Markante objecten zijn bijvoorbeeeld de romaanse torenruimten in Buitenpost, de stenen torenspits in Surhuizum en de opschriftstenen in Surhuisterveen. De inrichting van de kerk in Buitenpost met een middeleeuws doopvont, zes herenbanken, tien rouwborden en uniek koperwerk behoort tot de mooiste in Friesland.
De vele fraaie foto’s in dit boek vertellen het verhaal van deze kerkenpracht. Regnerus Steensma publiceerde verschillende boeken en artikelen over kerkbouw en kerkinrichting en legt zich de laatste jaren in het bijzonder toe op het fotograferen van kerken. In 1970 was hij medeoprichter van de Stichting Alde Fryske Tsjerken.
Gerelateerde boeken
-
Leeuwarden
Het vertrek van Geart de Vries als directeur van het Historisch Centrum Leeuwarden is een passend moment hem een erebundel aan te bieden. Ruim twintig auteurs die met hem te maken hadden in functies die hij vervulde, leverden daarvoor een bijdrage. Ieder essay heeft betrekking op aspecten van de Leeuwarder cultuur en geschiedenis of daarmee verbonden personen. In deze eeuw beleefde de stad een opmerkelijke culturele revival, bekroond in 2018 met de aanwijzing tot culturele hoofdstad van Europa. In hoeverre kunnen lijnen naar een verder verleden worden getrokken?
Alexander Tuinhout, Annelies van der Goot, Bert Looper, Dirk van Ginkel, Gert Elzinga, Goff e Jensma, Hans Mol, Henk Oly, Hotso Spanninga, Jacques Kuiper, Jan Faber, Kees ’t Hart, Klaas Zandberg, Leo van der Laan, Meindert Schroor, Meindert Se nga, Mineke Bosch, Peter de Haan, Philippus Breuker, Pieter de Groot, René Kunst, Steven Sterk, Willem Otterspeer, Yme Kuiper.
-
De blui van ‘t leeven is maor zo kört van tied
De Drentse schrijver, dichter en taalonderzoeker Jan Naarding (1903-1963) heeft veel bijgedragen aan de Drentse taal. Zijn streven was de Drentse taal, en dus ook het Nedersaksisch, levend te houden. Hij maakte snel carrière; begon als onderwijzer en leraar en na zijn promotie aan de Rijksuniversiteit Groningen in 1947 werd hij wetenschappelijk medewerker aan deze universiteit. Zijn hoofdwerk, het samenstellen van een Drens woordenboek, heeft hij door zijn vroegtijdig overlijden niet kunnen afronden. Naarding groeide uit tot een belangrijke cultuurdrager die de Drentse taal, geschiedenis en volkskunde nationaal en internationaal op de kaart zette. Zijn naam en invloed waren na 1945 niet weg te denken uit het literaire leven van Drenthe. Hij was alomtegenwoordig in boeken, openbare optredens, organisaties, symposia en commissies.
Toen in december 1987, als eerbetoon aan deze voorvechter van de Drentse taal, voor het project voor streektaal en culturele educatie de naam Jan Naardinginstituut werd gekozen, kwam er protest vanwege Naardings houding tijdens de oorlog. Ook werden er bressen geslagen in zijn wetenschappelijke verdiensten. Verder onderzoek bracht naar voren dat Naarding niet ‘fout’ was geweest, maar wel een vergaande vorm van Drenthomanie had gemanifesteerd. Zo werd hij uiteindelijk Drenthes omstreden heilige.
Literatuurhistoricus dr. Henk Nijkeuter (1956) deed onderzoek naar leven werk van Jan Naarding. Het eerste deel van deze studie is een biografie waarin Naarding midden in zijn tijd geplaatst wordt, in de samenleving en in de beweging waarvan hij deel uit maakte. Nijkeuter beschrijft de wordingsgang van Naarding, schetst de ware drijfveren van Naardings publicatiedrift en licht de achtergronden van de vergruising van deze taalemancipator toe. Uniek in dit boek is ook dat in het tweede deel voor het eerst alle in tijdschriften en boeken gepubliceerde gedichten van Naarding bijeengebracht zijn. Daartoe behoort ook een Drentse vertaling van het Middelnederlandse Reinaert-verhaal. Nijkeuter analyseert en verklaart in dit boek Naardings poëzie; hij vertaalde bovendien diens gedichten in de standaardtaal, zodat ook het archaïsche Drents van Naarding nu voor een breed toegankelijk is.
-
Onderweg naar 1832
Onderweg naar 1832 vertelt het verhaal van zes jonge mensen uit eenvoudige milieus, met ieder een bijzondere geschiedenis. Twee vrouwen en vier mannen, van wie één met Joodse migrantenwortels. Het speelt tegen de achtergrond van de schoolwereld uit de vroege negentiende eeuw en loopt vanaf hun kindertijd tot 1832. In dat jaar waren ze als dertigers aanwezig op een legendarisch jubileumfeest ter ere van hun onderwijsinspecteur. Ze hadden toen, gegeven hun afkomst en sekse, binnen het onderwijs opvallend carrière gemaakt. Op basis van historische bronnen laat het boek zien hoe dit kwam en wat ze onderweg naar 1832 meemaakten.
Samen geven de zes biografische verhalen een beeld van vroege ontwikkelingen binnen het lerarenberoep. Onderwijsvernieuwing was in deze periode het sleutelwoord. Geleidelijk nam daardoor de vakbekwaamheid toe, verbeterden de arbeidsomstandigheden en steeg het sociale aanzien van de beroepsgroep – maar alleen voor de mannen. Het boek maakt ook de onontkoombare man-vrouw verschillen van deze periode zichtbaar.
De jonge levens van de zes speelden zich grotendeels af in de stad Groningen, toen een belangrijk centrum van onderwijsvernieuwing. Ze stonden in de voorhoede van de nieuwe Nederlandse school. Het boek vertelt de nauw met elkaar verweven verhalen over deze bijzondere pioniers: een idealistische dovenonderwijzer, de ontwerper van de pabo, Nederlands eerste kleuterpedagoge, een talenvirtuoos die botste op de grenzen van de tolerantie, een heel vroege carrièrevrouw, en de wegbereider van de Algemene Onderwijsbond (AOb). Ingekleurde momentopnamen van opvallende gebeurtenissen in hun bestaan – een dramatische vergadering, een liefde, een stedentripje naar Amsterdam, een onvergetelijke les – brengen de personen tot leven. Een bijzondere combinatie van feiten en fictie.
Mineke van Essen is historisch pedagoog en emeritus hoogleraar van de Rijksuniversiteit Groningen.