Van roots en folk naar folkrock en singer-songwriters

De hoogtijdagen van de folkrevivals waren in de jaren ‘60 en ’70 in Amerika en Engeland. Geïnspireerd door de vroege folkpioniers Lead Belly en Woody Guthrie kregen in de V.S. singer-songwriters Bob Dylan, Joan Baez en Joni Mitchell grote populariteit.
Ook in het Verenigd Koninkrijk veroorzaakte de folkrevival een golf van folkgroepen die experimenteerden met folkrock zoals Fairport Convention en Steeleye Span. Jonge folkzangers groeiden uit tot de iconische singer-songwriters Richard Thompson, Sandy Denny en Nick Drake. De Nederlandse folkrevival volgde met groepen als Fungus, Wargaren, Irolt en Flairck.

Folkpioniers schetst de ontwikkeling van roots en folk naar folkrock en singer-songwriters. Rijk geïllustreerd met meer dan 300 afbeeldingen is Folkpioniers meer dan alleen een overzicht van een periode. Het boek is een ode aan de prachtige folkmuziek en de legendarische artiesten uit de jaren ’60 en ’70 die een voorbeeld zijn voor de huidige generatie singer-songwriters.

Tom Steenbergen was ooggetuige van de opkomst van de folk, folkrock en singer-songwriters als organisator van concerten, festivals en tournees en als programmeur van poppodium De Toverbal in Maassluis en theater De Lantaren in Rotterdam. Ook was hij manager van folkgroepen Fungus en Deirdre en later platenbaas bij Polydor en Polygram International in Londen, nu Universal Music. Van zijn hand verschenen ook de boeken ‘Poppioniers’ (2017), ‘Popparadijs Nederland’ (2020) en ‘50 jaar Toppop’ (2020). Ook werkte hij mee aan de Oor Pop-Encyclopedie.

The Beach Boys zijn eind jaren zestig de grootste band van de VS. Maar in 1972 keert het tij. De band is zoekende: een nieuwe richting, een andere uitstraling, een betere aansluiting met de tijdgeest…

Er moet iets gebeuren, want de verkoopcijfers van hun laatste albums vallen tegen en hun concerten zijn minder vaak uitverkocht. De platenmaatschappij is ongeduldig en binnen de band zelf rommelt het. Ze moeten er een tijdje tussenuit, naar een rustige plek, ver weg van het verhitte Californië.

Nederland moet het worden. Daar is de band altijd goed ontvangen, daar kunnen ze tot zichzelf komen. “Het heeft alles wat LA niet heeft: rust, schone lucht, vriendelijke mensen.” De operatie die volgt, alles en iedereen overbrengen naar het Gooi is gecompliceerd, onoverzichtelijk en kostbaar. Maar als iedereen gesetteld is, de studio werkt en de opnames beginnen, komt er muziek los zoals we die van The Beach Boys niet eerder hoorden. Dat memorabele album gaat als eerbetoon aan het gastland ‘Holland’ heten.

Hoe een eenvoudige opnameruimte in een voormalige kippenschuur tot state of the art studio transformeert, hoe de plaatselijke bevolking kennis maakt met de band, waar Brian Wilson uithangt (en waar niet), wie er betrokken zijn, hoe en waarom, dit boek vertelt alle mooie, bizarre, uitzinnige en verdrietige verhalen over ‘Holland’. Een album dat door kenners hoog aangeschreven wordt en in de loop van vijftig jaar aan waardering gewonnen heeft.

Mariska Veres, zangeres van Shocking Blue. Een schitterende verschijning die, in de vorige eeuw, menig jongens- en mannenhart op hol deed slaan. Zwoel en uitdagend. Gezegend met een prachtige stem. Dat is de eendimensionale buitenkant die we kennen. Van binnen was Mariska Veres echter een onschuldig meisje dat het liefst bij haar ouders op de bank kroop met een kop thee. Aan wie de aandacht voor haar en de band voor een flink deel voorbijging en die weinig moest hebben van de bijvangst van de rock ‘n’ roll: de seks, de drugs en de alcohol.
In ‘And Venus was her name’ laat schrijver Leo Oldenburger zien hoe Mariska Veres als zangeres van Shocking Blue de hele wereld veroverde en meerdere malen de aardkloot rondvloog om op te treden en successen te vieren.

Naast de successen die Mariska Veres en Shocking Blue boekten, bleken zij tevens voor velen een inspiratiebron. Voor de wereldvermaarde band Nirvana bijvoorbeeld, wiens allereerste single ‘Love Buzz’ een nummer van Shocking Blue is. Een nummer dat zij live vaker speelden dan hun eigen grote doorbraakhit ‘Smells Like Teen Spirit.’ Het zegt iets over de internationale invloed van Shocking Blue.

Ook Mariska Veres zelf blijkt een inspiratie voor velen. Toen zij eind jaren 60 gevraagd werd voor Shocking Blue was het allesbehalve gemeengoed dat een vrouw de vocalen verzorgde bij pop-, beat- of rockgroepen. Veres’ positie zorgde voor navolging en emancipatie op het podium en in geluidsstudio’s. In dit boek komen diverse zangeressen aan het woord die hun bewondering voor Mariska Veres uit de doeken doen. Mariska Veres is een té belangrijk onderdeel van de Nederlandse pophistorie. Een geschiedenis waar zij dient te worden opgenomen in de eregalerij.

Mariska Veres zou op 1 oktober 2022 75 jaar zijn geworden, ware het niet dat ze in 2006 is gestorven aan de gevolgen van galblaaskanker. Maar wie was deze vrouw? Wie was ze écht. Dit is het verhaal van een goddess in a mountain top. De allereerste zanggodin van Nederland.

Leo Oldenburger (1965) is bekend als sportcommentator en -presentator op TV. Daarnaast schreef hij een zevental boeken over sport. Zijn liefde voor muziek is echter minstens zo groot. Van jongs af aan speelde hij in bands en momenteel is hij discjockey bij Radio Veronica. Na enkele verhalen die werden gepubliceerd door vooraanstaande muziekbladen, is ‘And Venus was her name’ zijn eerste boek over muziek.

Wat de Rolling Stones voor de blues deden in Engeland, deden Cuby and the Blizzards in Nederland: de van oorsprong zwarte muziek populair maken. Beide bands ontstonden in 1962.
Harry Muskee en Eelco Gelling waren de kern van de groep uit Drenthe die heel het land op zijn kop ging zetten. Hun eerste LP Desolation kreeg in 1968 een Edison. Hij werd gevolgd door legendarische platen als Groeten uit Grollo en Appleknockers Flophouse. De bezetting van de band wisselde nogal eens, met fenomenen als Hans Waterman, Hans La Faille, Herman Deinum, Helmig van der Vegt en Herman Brood.

C + B gaf in 1974 een afscheidsconcert. Harry Muskee ging door met andere bands. In 1995 kreeg Muskees oude vriend Johan Derksen het idee om Cuby and the Blizzards nieuw leven in te blazen. Toen kwam er een nieuwe stergitarist bij: Erwin Java. Het werd weer een fascinerende tijd, vol ups en downs. In juni 2011 ging het C + B Museum open, in de voormalige boerderij van Harry Muskee in Grolloo. Het was vlak voor zijn 70-ste verjaardag. Op 26 september 2011 overleed Harry.

In 2003 verscheen zijn biografie De Missie. Het boek werd bekroond in 2006. In 2008 kwam er een aangevulde heruitgave. Tien jaar na Harry’s dood besloot Jeroen Wielaert om de biografie af te ronden door het boek aan te vullen met alles wat er sinds 2008 rondom Harry Muskee gebeurd is.. Het werd Final Blues.

Final Blues beschrijft het erfgoed van Harry en de band. Die legacy blijft springlevend. Dat bleek ook uit de rondgang langs voormalige bandleden, vrienden en nabestaanden van Harry Muskee waaronder Daniël Lohues, Willy Middel, Hans La Faille, Herman Deinum, Helmig van der Vegt, Erwin Java, Eelco Gelling, Johan Derksen en Douwien Oosterhof-Muskee. Alles bij elkaar geeft dat dieper inzicht in zijn en hun leven en werken. Het boek is daarmee uitgegroeid tot popgeschiedenis tegen de achtergrond van veel grote maatschappelijke ontwikkelingen.

Huub ‘Huby’ van der Lubbe: ‘Hij had dat underdoggevoel en daarom ook een hart voor andere underdogs.’
Kaz Lux: ‘Een charismatische figuur.’
Ralph de Jongh: ‘Hij noemde zich ‘my angry uncle’.
Ben Jolink (Normaal): ‘ Hij was toch niet altijd somber en in wezen een goed en vriendelijk mens.’
Tineke Schoemaker (Barrelhouse): ‘Cuby was de held, by far de grootste.’