Wat zouden dieren zeggen als we ze de juiste vragen stelden?
€ 22,50Een must voor iedereen die met dieren werkt en een genot voor iedereen die al grinnikend wil begrijpen hoe dieren denken.
Staan koeien de hele dag te niksen? Maken vogels kunst? Kunnen apen werkelijk na-apen? Zien dieren zichzelf zoals wij hen zien? Kunnen ze in opstand komen? En — misschien een vreemde vraag — is het wel gepast om in hun bijzijn te plassen?
In dit boek beantwoordt de Belgische filosofe Vinciane Despret zesentwintig verrassende vragen die vastgeroeste ideeën over dieren op de proef stellen. Ze laat onderzoekers, filosofen en dierverzorgers aan het woord en laat zien hoe we anders over dieren kunnen denken.
Met een voorwoord van Bruno Latour en een nawoord van Michel Vandenbosch
Vinciane Despret is filosoof aan de Universiteit van Luik. Ze schreef meerdere boeken over dieren, waaronder Bêtes et hommes (Gallimard, 2007) en Penser comme un rat (Quae, 2009).
Mens & ruimte
€ 24,90In 1963 publiceerde de Duitse natuurkundige en filosoof Otto Friedrich Bollnow dit standaardwerk over de relatie tussen mens en ruimte. We lezen over de plekken waar we wonen en werken; over schimmige ruimten, de prettige omgeving en angstaanjagende ruimten. Bollnow legt uit hoe we ruimten ervaren en waarom we op sommige plekken aarden en op andere niet. In het bijzonder bij antropologen, pedagogen en architecten behoort dit boek, dat in tal van talen is vertaald, inmiddels tot de verplichte literatuur.
‘Wat valt van Bollnow te leren? Bijvoorbeeld dat normen en waarden niet alleen een kwestie zijn van recht en orde, fatsoensregels en gezin, stadswachten en tourniquets, maar ook van joie de vivre, hoogwaardige stedenbouw en voldoende groen. Tijd om Bollnow aan de vergetelheid te ontrukken.’ – Jos Simons in Trouw
‘Bollnow zoekt in zijn filosofie naar de kenmerken van ‘de gelukkige ruimte’; de ruimte waarin mensen zich kunnen ontplooien. Hij streeft naar ruimtes waarin je je kunt settelen zonder te verstijven, waarin je wortel kunt schieten zonder jezelf te isoleren en waarin je jezelf kunt vertrouwen zonder jezelf op te geven.’ – Frankfurter Allgemeine Zeitung
De ontmoeting
€ 22,50Ontmoetingen – in liefde, vriendschap of beroepsmatig – zijn geen ‘extraatje’ in ons leven. Ze vormen de kern van ons bestaan. Hoewel ze nooit zonder risico’s zijn, smaakt een goede ontmoeting altijd naar het ‘echte leven’. In dit toegankelijke boek laat de Franse filosoof Charles Pépin zien wat een goede ontmoeting is en hoe je je ervoor openstelt. Hij onderzoekt de filosofie van de ontmoeting aan de hand van voorbeelden uit romans en films en uit het leven van beroemde kunstenaars. Een goede ontmoeting, betoogt hij, berust vaak op toeval. Maar je kunt het toeval wel een handje helpen.
Charles Pépin is schrijver en filosoof. Zijn boeken zijn in meer dan twintig talen verschenen. Hij heeft een maandelijkse rubriek in het Philosophie Magazine, maakt podcasts en is geregeld als opiniemaker in de media te vinden.
Geschonden wereld
€ 22,50Midden in de Tweede Wereldoorlog schrijft historicus Johan Huizinga zijn laatste werk, een boek met een veelzeggende titel: De geschonden wereld. Door de opkomst van de massacultuur, het fascisme, en zeker het nazisme, ligt de beschaving onder vuur. De beschaving is niet alleen in de praktijk teloorgegaan, ook als idee ligt ze onder vuur. Huizinga vraagt zich af of het tij te keren is. Herstel van de beschaving is mogelijk, stelt hij, als we afstand nemen van massacultuur en materialisme. Zo scheppen we ruimte voor het individu en de geest.
Helaas weer actueel
Johan Huizinga (1872-1945) was Nederlands invloedrijkste historicus van de twintigste eeuw. Hij publiceerde onder meer het wereldberoemde Herfsttij der Middeleeuwen en het filosofisch getinte Homo Ludens.
Lentz
€ 32,50‘Wij menen dat er geen politieman, geen V-Mann, zelfs geen provocateur is geweest die de Nederlandse zaak zo een onmetelijke schade heeft berokkend als de schepper van het persoonsbewijs, Lentz,’ schreef historicus Loe de Jong. Lentz was hoofd van de Rijksinspectie voor de Bevolkingsregisters en de bedenker van het beruchte persoonsbewijs. Met zijn perfect geordende bevolkingsadministratie was hij de Duitse bezetter erg van dienst.
Lentz verdedigde zich na de oorlog, net als Eichmann, door te zeggen dat hij deed wat hem werd opgedragen, zonder veel eigen inbreng. Zijn kwaad zou daarmee in de terminologie van Hannah Arendt ‘banaal’ zijn. Dit boek, gebaseerd op nieuw en uitgebreid onderzoek in weinig geraadpleegde archieven, prikt de mythe van het banale kwaad definitief door. Lentz liet zijn dataverzameling bewust uitgroeien tot een instrument van het kwaad en verrijkte zich en passant.
Het verhaal van een Nederlandse Eichmann.
Jurriën Rood is filosoof en filmmaker. Zijn praktisch-filosofische boek Wat is er mis met gezag? haalde de shortlist van de Socratesprijs; zijn tweede boek De kwestie Pegida bereikte de longlist. Ook schreef hij Filosofie van de jamsessie.
Blijf verschillig
€ 16,90Slechts zelden worden we nog diep geraakt door rampen en andere calamiteiten in de wereld. Er heerst een plaag van onverschilligheid en gelijkheidsdenken. Rassen en godsdiensten zouden gelijk zijn. Mannen en vrouwen zouden gelijk zijn. Homo’s en hetero’s zouden gelijk zijn! Alle politieke meningen en zelfs alle grote verhalen en ideologieën zouden gelijk zijn. Alles lijkt wel om het even.
Tegenover een dergelijke onverschilligheid en het gemakkelijke gelijkheidsdenken dat er deel van uitmaakt, roept professor Alfons Vansteenwegen op tot een tegenbeweging. Hij dringt erop aan om aandacht te hebben voor het verschil, om opnieuw te leren discrimineren, in de positieve zin van dat woord! Hij gaat na hoe verschillig zijn het dagelijks leven kruidt en pleit voor een (nieuwe) kritische houding zodat men vanzelf overgaat tot actie, tot inzet, weg uit onverschillig egocentrisme.Alfons Vansteenwegen was professor psychotherapie en seksuologie aan de KU Leuven en auteur van bestsellers zoals Liefde is een werkwoord, in dertien talenvertaald en over de hele wereld verspreid.
Een filosofie voor het onderweg-zijn
€ 20,90Twee Rotterdamse filosofiestudenten besluiten tot iets nutteloos: liften naar Hong Kong. Waarom ook niet? Om er te komen, moeten ze dwars door Siberië en dan rechtsaf de eindeloze Gobiwoestijn in. Op de kaart ziet het er eenvoudig uit. Maar als ze door dronken Russen worden ondervraagd over MH17, spookrijden over de niet-belijnde snelwegen, in een achterbak Mongolië binnenkomen, en door een argwanende politieagent uit Wuhan worden aangezien voor drugssmokkelaars, blijkt de praktijk weerbarstig. Onderweg naar het Oosten filosoferen de twee over vriendschap, Lada’s, vooruitgaan, onderweg zijn en hun uiteindelijke bestemming. Natuurlijk moeten ze wel eerst een lift krijgen.
Dirk-Jan Laan is langeafstandsloper, programmeur en promovendus in de filosofie. Dennis Prooi werkt in Hong Kong aan een proefschrift over Japanse filosofie.
Verhandeling over de aanleg van vrouwen voor de wetenschap
€ 17,90De begaafde Anna Maria van Schurman kreeg als eerste vrouw in Nederland toestemming om colleges te volgen. De Universiteit van Utrecht bouwde voor de gelegenheid een hokje met een gordijntje voor haar. Van Schurman kon van daaruit de colleges van theoloog Voetius bijwonen, zonder daarbij de mannelijke studenten af te leiden.
In dit korte essay uit 1641 legt Van Schurman uit waarom het logisch is om meer vrouwen toegang tot de
universiteit te verlenen. Het argumentatieve geschrift inspireerde Margaret Cavendish en Mary Wollstonecraft en gaf de aanzet tot de eerste feministische beweging. Het zeer invloedrijke essay verschijnt in een geactualiseerde vertaling van Renée Ter Haar, met een voorwoord van Angela Roothaan. Jacob Bouwman zorgde voor de selectie van relevante brieven.“Wat een genot om zo’n erudiet pleidooi te lezen van een moedige vrouw. In zijn opdracht noemt tijdgenoot Johan van Beverwijck haar ‘onsterfelijk sieraad onder de vrouwen’. Met recht.” – Trouw
Grenzen van de gemeenschap
€ 27,50Standaardwerk over politiek filosofie
Wie radicaal is, heeft idealen die in steen zijn gebeiteld. Maar de mens zelf is niet van steen. We vallen nooit helemaal met onszelf samen, en dus ook niet met onze idealen. Neem geweldloosheid. Zeker iets om naar te streven, maar kun je echt altijd geweldloos zijn? Vanuit deze gedachte – streef idealen op een open manier na – ontwikkelde de Duits-Nederlandse denker Helmuth Plessner (1892-1985) een politieke filosofie.
Helmuth Plessner ontvluchtte Duitsland in 1933 en accepteerde een hoogleraarschap in Groningen. Tijdens de oorlog dook hij onder in Amsterdam om na de oorlog in Groningen terug te keren. Intussen steeg zijn roem – mede door zijn bekende boek Lachen en wenen. Na 1945 keerde hij terug naar Duitsland, waar hij als vooraanstaand denker zijn stempel op de Duitse cultuur drukte.
Jan Vorstenbosch verzorgde deze eerste vertaling van Grenzen van de gemeenschap.
Zelfvertrouwen
€ 19,90De Franse filosoof Charles Pépin laat in dit boek zien wat zelfvertrouwen in essentie is. Hij gaat hiervoor te rade bij antieke denkers als Marcus Aurelius, bij moderne filosofen, zoals Emerson en Nietzsche, en bij de denkers van nu. Hij vergelijkt de inzichten van de filosofen met die van de psychologen. Ook kijkt hij hoe topsporters, kunstenaars en anderen zelfvertrouwen interpreteren en bij zichzelf opwekken. Duidelijk wordt dat zelfvertrouwen nauw samenhangt met vertrouwen in de ander en … het blijkt leerbaar!
De filosoof van de liefde
€ 23,50De Zwitserse filosoof en psychiater Ludwig Binswanger (1881-1966) beschrijft liefde en vriendschap op een manier die zijn gelijke niet kent in het huidige filosofische landschap. Zo beschrijft hij de liefdesgroet als beginpunt van een nieuwe wijze van in de wereld zijn.
Binswanger ontwikkelt zijn ideeën in dialoog met de Duitse denker Martin Heidegger, maar heeft ook grote kritiek op diens fundamentele individualisme. Aan de hand van de twee Duitse denkers verheldert Joeri Schrijvers wat liefde is. Binswanger blijkt een voorloper van veel trends in de hedendaagse continentale filosofie. Hij loopt vooruit op het werk van mensen als Jean-Luc Nancy, Jacques Derrida en Emmanuel Levinas.
Het falen van de Hoge Raad
€ 24,50Over strategieën van de Hoge Raad om herzieningsverzoeken niet toe te wijzen
Als je onterecht wordt veroordeeld voor een moord of andere zwaar misdrijf, kun je altijd nog terecht bij de Hoge Raad. Althans, op papier. De praktijk is anders, constateert wetenschapsfilosoof Ton Derksen. De Hoge Raad herziet een oordeel zelden. De bereidheid daartoe is simpelweg afwezig. Om dit te rechtvaardigen verlaat de Raad zich op strategieën die regelrecht in strijd zijn met objectieve waarheidsvinding, met het recht en met rechtvaardigheid.
Derksen trekt deze verregaande conclusie na grondige bestudering van elf herzieningsaanvragen in vijf grote moordzaken – de Butlermoord, de zaak Baybasin, de zaak Olaf Hamers, de zaak Hagemann en de Arnhemse villamoord. In alle zaken blijkt sprake van willekeur, onbegrip en kennelijke onwil. Omdat de Hoge Raad geen eerlijk oordeel over herzieningsaanvragen lijkt te willen vellen, is het volgens Derksen beter om een onafhankelijke Herzieningsraad op te tuigen, die de taak van de Hoge Raad overneemt.
Een schokkend boek over het falen van ons hoogste rechtsorgaan.
Het Financieele Dagblad
Recensie‘Willekeur, onbegrip en kennelijke onwil.
Na bestudering van elf herzieningsaanvragen in vijf grote moordzaken stelt Ton Derksen in Het falen van de Hoge Raad vast dat een onafhankelijke Herzieningsraad de taak van het huidige hoogste rechtscollege moet overnemen.’