-
Fries vlas
€ 34,90Friesland is rond 1880 de grootste producent van vlas in Nederland. De teelt gaat in die jaren niet zozeer om het gewas zelf, maar is voornamelijk bedoeld als werkverschaffing. Het eindproduct linnen wordt veelal thuis en in spinhuizen gesponnen en door regionale wevers verwerkt. Voor veel burgerlijke- en kerkelijke gemeenten in de provincie is het dé manier om arbeiders en hun gezinnen de winter door te helpen. De arbeidsomstandigheden in de zogenoemde braakhokken zijn echter vaak ten hemel schreiend.
Vanaf het begin van de twintigste eeuw verschijnen er in Friesland zo’n twintig fabrieken waarin vlas gemechaniseerd wordt verwerkt. Een van de vele vlasproducten – het lijnzaad – gaat dan een grote rol spelen bij de opkomst van de veevoerindustrie en de intensivering van de landbouw.In deze rijk geïllustreerde uitgave beschrijven Henk Dijkstra en Gerrit Herrema de Friese vlasgeschiedenis. Hoe en waar werd in Friesland vlas verbouwd, hoe werd het verwerkt, welke producten leverde het op en hoe was de afzet geregeld. Dit boek bevat een overzicht van veel gebruikte vlasserstermen in zowel het Fries als in het Nederlands. De auteurs sluiten af met de recente ontwikkelingen binnen de vlasteelt en de toekomstmogelijkheden voor Fries vlas.
-
-
Jochem Hamstra
€ 27,50De schilderkunst van Jochem Hamstra (1962, Heerenveen) beweegt zich tussen figuratie en abstractie, maar is altijd gestoeld op de visuele waarneming. Hij schildert het liefst op de achterkant van linnen, omdat het materiaal zo de meeste weerstand biedt. Die weerbarstigheid is ook te vinden in zijn soms stugge vormentaal, terwijl de schilderijen vaak een melancholieke sfeer ademen. Dankzij een sterke persoonlijke stijl en een geraffineerd gevoel voor kleur is zijn werk altijd verrassend en toch herkenbaar. Zo heeft hij een coherent en kwalitatief hoogstaand oeuvre opgebouwd, dat nog nooit in de volle breedte is getoond. Reden genoeg voor Museum Belvédère om zijn eerste museale solotentoonstelling te organiseren, met bijbehorende publicatie.
-
Heg
€ 14,90Een eeuw geleden stond er meer dan 200.000 strekkende kilometer heg in ons land, waarvan tegenwoordig minder dan 30 procent over is. En nog steeds worden heggen opgeruimd. Is dat erg? Ja! Kenneth Rijsdijk neemt je mee in zijn onderzoek naar de rol van heggen in ons landschap. Ze bieden een woonplek, voedsel en verbinding aan talloze planten en dieren. Maar ze beschermen ons ook tegen muizenplagen, overstromingen en erosie en ze maken ons landschap lieflijk. Daarnaast spelen ze een rol in het verminderen van de verspreiding van ammonia, pesticiden en mens-dier overdrachtelijke ziekten (Q-koorts!).
De regionale verschillen tussen de meer dan twintig hegvormen, die diep verbonden zijn met het Nederlandse cultuurlandschap, zijn groot. De auteur voert levendige gesprekken met belanghebbenden als boeren, natuurbeschermers en mensen uit de gezondheidszorg en rekent ten slotte uit hoeveel profijt heggen ons per strekkende kilometer opleveren. Alle seinen staan op groen voor de grootschalige herinvoering van de heg in Nederland.
Kenneth Rijsdijk is auteur en landschapsonderzoeker.
-
Amerikaanse boerderijen in Fryslân
€ 22,90De meeste mensen denken bij Friese boerderijen aan de drie traditionele modellen: de kop-hals-romp-, de kop-romp- en de stelpboerderijen. Veel minder bekend zijn de nieuwe types boerderijen, zoals de Amerikaanse modellen, die in de eerste helft van de twintigste eeuw voor het eerst in Fryslân verschijnen.
De introductie van het Amerikaanse boerderijmodel past goed bij het vooruitstrevende karakter van boeren en landeigenaren die op zoek waren naar modernisering van hun agrarische bedrijven. Door de import van Amerikaanse bouwtechnieken en dito materialen via de Amerikaanse producent Louden worden de Amerikaanse modellen een groot succes. In Amerikaanse boerderijen in Fryslân worden deze opmerkelijke boerderijen voor het eerst in boekvorm onder de aandacht gebracht.
Hans de Haan en Jacob H.P. van der Vaart zijn verbonden aan de Boerderijenstichting Fryslân en deden samen de afgelopen vijf jaar onderzoek naar de modernisering van de landbouw in Fryslân in de eerste helft van de twintigste eeuw.
-
-
200 jaar Friese landbouwmechanisatie
€ 49,90In de afgelopen twee eeuwen veranderde de wijze waarop in Friesland landbouw bedreven werd ingrijpend. Rond 1800 werkte de boer nog voornamelijk met de hand, geholpen door zijn paard. Een eeuw later nam de trekker de rol van het paard over en volgde op mechanisatiegebied de ene revolutionaire ontwikkeling na de andere. In Friesland begonnen in de jaren net voor en na de Tweede Wereldoorlog innovatieve dorpssmeden en uitvinders met de import, verkoop en bouw van landbouwwerktuigen. Een aantal van hen groeide uit tot succesvolle fabrikanten en handelaren en werden internationale spelers met een iconische status. Voorbeelden zijn de rood-gele landbouwwagens van Miedema, de blauwe hooischudder van Eureka, de maaibalk van Schukken en de gierpomp van Hermes. Friesland leverde ook wereldprimeurs, zoals de melkrobot uit Oentsjerk en de snarenbedpootmachine en looftrekker van uitvinder Abe Gerlsma.
In dit rijk geïllustreerde standaardwerk beschrijft Henk Dijkstra de historie van de landbouwmechanisatie in Friesland, met uitstapjes naar nationale en internationale ontwikkelingen. Aan het eind van het boek wordt uitgebreid de geschiedenis van de 15 belangrijkste Friese fabrikanten van landbouwmachines beschreven.
Henk Dijkstra (Gytsjerk, 1959) is directeur van het Fries Landbouwmuseum in Leeuwarden.
