-
Exodus
De impact van een bijbelse migratie
Migraties en deportaties tekenen de geschiedenis van de mensheid. De bijbelse uittocht van het volk Israël uit de slavernij van Egypte naar het Beloofde Land is hiervan een iconisch voorbeeld.
Intrigerend is de vraag naar de historische kern van het Exodusverhaal. Waren er inderdaad Israëlieten aanwezig in Egypte tijdens de faraonische periode? Is er een wetenschappelijke verklaring voor de bijbelse plagen? Wanneer vond de Exodus precies plaats? En hoe zit het met de doortocht door de Rode Zee en de militaire verovering van Kanaän door de Israëlieten? De Exodus inspireerde door de eeuwen heen vele westerse kunstenaars. Hun werk bepaalde in grote mate onze beeldvorming van de diverse verhaalelementen.
Marleen Reynders maakt een duidelijk onderscheid tussen het historische bronnenmateriaal en de theologische betekenis ervan. Zij laat zien dat dit bijbels bevrijdingsepos is bedoeld om de grootsheid van Jahweh en de unieke alliantie tussen deze god en zijn volk te onderstrepen en dat het de kern van het Joodse geloof vormt.
Marleen Reynders is egyptoloog en musicoloog. Ze geeft lezingen en gastcolleges in binnen- en buitenland, begeleidt cultuurreizen en is auteur van verschillende boeken over het oude Egypte. -
Past het dier nog op ons bord?
Past het dier nog op ons bord? Deze vraag houdt de Wageningse wetenschapper Imke de Boer al lange tijd bezig. De huidige veehouderij draagt bij aan de klimaatcrisis en het verlies van biodiversiteit. Moeten we daarom allemaal veganist worden? Misschien niet. Het is mogelijk dieren alleen nog te voeren met biomassa die wijzelf toch niet kunnen eten, zoals reststromen en gras. Dan past een beetje dierlijk voedsel wel in een duurzaam dieet. Maar is zo’n dieet nog wel gezond voor ons? En willen we überhaupt nog wel dieren houden en doden voor de productie van ons voedsel?
Dit boek neemt je mee op een persoonlijke reis langs al deze vragen, en biedt de wetenschappelijke basis die nodig is voor het formuleren van antwoorden.Imke J.M. de Boer is hoogleraar Dieren & Duurzame Voedselsystemen aan Wageningen University & Research en heeft het bedrijf De Boer en Voedsel. Als systeemdenker wil zij bijdragen aan een duurzame voedseltoekomst. Voor haar visie daarop ontving ze, samen met haar team, de prestigieuze Rockefeller Food System Vision Prize.
-
De jonge filosoof
Stel jij weleens moeilijke vragen? En probeer je altijd te ontdekken hoe dingen in elkaar zitten? Dan ben je misschien wel een filosoof. Lang geleden leefde in Friesland een jongen die ook zulke vragen stelde. Zijn naam was David Gorlaeus. En weet je wat? Hij was een echte filosoof! Lees maar snel hoe dat precies zat.
-
Wat zouden dieren zeggen als we ze de juiste vragen stelden?
Een must voor iedereen die met dieren werkt en een genot voor iedereen die al grinnikend wil begrijpen hoe dieren denken.
Staan koeien de hele dag te niksen? Maken vogels kunst? Kunnen apen werkelijk na-apen? Zien dieren zichzelf zoals wij hen zien? Kunnen ze in opstand komen? En — misschien een vreemde vraag — is het wel gepast om in hun bijzijn te plassen?
In dit boek beantwoordt de Belgische filosofe Vinciane Despret zesentwintig verrassende vragen die vastgeroeste ideeën over dieren op de proef stellen. Ze laat onderzoekers, filosofen en dierverzorgers aan het woord en laat zien hoe we anders over dieren kunnen denken.
Met een voorwoord van Bruno Latour en een nawoord van Michel Vandenbosch
Vinciane Despret is filosoof aan de Universiteit van Luik. Ze schreef meerdere boeken over dieren, waaronder Bêtes et hommes (Gallimard, 2007) en Penser comme un rat (Quae, 2009). -
Mevrouw Sapiens
In de prehistorie hielden mannen zich bezig met jagen. Vrouwen verzamelden bessen, kookten en zorgden voor de kinderen. Zo staat het in de lesboekjes. Maar klopt dit beeld? Een internationaal team van meer dan dertig wetenschappers twijfelt er ernstig aan. Uit allerlei vondsten blijkt dat mevrouw sapiens, de prehistorische vrouw, veel machtiger en krachtiger was dan lang is gedacht.
Thomas Cirotteau is auteur en regisseur. Hij maakte de documentaire Lady Sapiens en de internationaal bekroonde film Qui a tué Néandertal?
Dr. Jennifer Kerner is docent prehistorie aan de Université Paris-Nanterre. Ze is tevens verbonden aan het CNRS (Centre National de la Recherche Scientifique) en aan verschillende musea.
Eric Pincas is historicus en journalist. Hij is hoofdredacteur van Historia. -
De Hemelbouwer
Aan het eind van de achttiende eeuw bouwt Eise Eisinga, inwoner van de kleine universiteitsstad Franeker, een schitterend model van het zonnestelsel. Als het af is, verspreidt het nieuws van dit Planetarium zich razendsnel over de wereld.
Met dit boek vertelt Arjen Dijkstra een prachtig nieuw verhaal over het leven van Eisinga en het ontstaan van het Franeker Planetarium. Via tientallen, voorheen onbekende, bronnen weet hij een verrassend beeld te construeren van de Hemelbouwer. Dijkstra plaatst Eisinga in de context van grote economische, politieke en wetenschappelijke veranderingen. De geschiedenis van Eisinga en het Planetarium zijn nauw verweven met het ontstaan van het moderne Nederland. -
Houtstromen
In Houtstromen ontrafelt Paul Borghaerts de herkomst van hout waarmee boerderijen gebouwd werden in Noord-Nederland in de periode van 1550 tot 1950. Hij stelt vast dat de herkomst van het hout in de loop van de jaren verschoof. Zo werd er aanvankelijk hout uit West-Duitsland en Zuid-Noorwegen geïmporteerd, maar later uit de Baltische staten en zelfs Wit-Rusland.
Om tot dit inzicht te komen heeft de auteur verschillende onderzoeksgebieden gecombineerd. Zo bestudeerde hij duizenden archiefstukken, heeft hij van meer dan 200 boerderijen de draagconstructie ingemeten, en heeft hij dendrochronologische dateringen gedaan. Dit laatste maakte het mogelijk om elke onderzochte boerderij tot op het jaar nauwkeurig te dateren. Daarmee heeft hij de ontwikkeling van de greidschuur of greidboerderij, die in het brandpunt van de economische ontwikkeling van het rurale gebied in Nederland stonden, tot in detail zichtbaar gemaakt. De nieuwe kennis geeft inzicht in de internationale netwerken van de (hout)handel, en is ook van belang voor onderzoek naar oude gebouwen in Nederland en naar schepen van bijvoorbeeld de VOC.
-
De paraplu-stelling
Wiskunde leert je anders naar de wereld te kijken
Wist je dat 34 april als datum best nuttig is en dat sommige rivieren omhoog stromen? Dat de maan om zijn eigen as draait, het omslag van dit boek rood is en de Mount Everest niet altijd de hoogste berg is op Aarde? Als je zaken vanuit een ander perspectief bekijkt – vanuit de ruimte, vanuit een andere cultuur of vanuit een wiskundig model bijvoorbeeld – stuit je contra-intuïtieve inzichten die gewoon waar zijn.
De Franse wiskundige en bestsellerauteur Mickaël Launay zet ons in dit boek op het spoor van meer contra-intuïtieve, maar toch juiste inzichten. Lees dit vrolijke boek en je ziet de wereld nooit meer op dezelfde manier!
Een vrolijke reis door de wiskunde en natuurkunde die begint bij een stelling in een supermarkt en eindigt bij de nieuwste stellingen over zwarte gaten.
‘Wiskundeliefhebbers houden hier gegarandeerd van. Misschien kan de rest van de mensheid worden gered via het vagevuur.’
– Le Monde
‘Fascinerende literatuur voor een breed publiek.’
– NBD-Biblion‘In zijn boek De paraplu-stelling laat Mickaël Launay je vol enthousiasme op een wiskundige manier naar de wereld kijken. (…) De auteur is enthousiast, vertelt anekdotes, spoort je aan om mee te denken en maakt leuke kwinkslagen. De tekst is bovendien verrijkt met fraaie afbeeldingen van Chloé Bouchaour. De paraplu-stelling is dus zeker een aanrader voor wie op een regenachtige dag eens door een wiskundige bril naar buiten wil kijken.’
– New Scientist over de beste wetenschapsboeken van 2021 -
Praktijkgids fossielen
De geheel hernieuwde Praktijkgids fossielen is een echte aanrader voor iedere liefhebber en fossielenverzamelaar die op serieus niveau in zijn vrije tijd of professioneel te maken krijgt met fossielen. Op toegankelijke en vakkundige wijze beschrijft Anne Schulp, een van de meest ervaren paleontologen van Nederland, hoe en waar je fossielen kunt zoeken, preparen en bewaren. Hij geeft een actueel overzicht van de nieuwste methodes en technieken die van pas komen bij het opzetten én beheren van een fossielenverzameling.
-
Waar zijn ze dan?
Hoeveel planeten zijn vergelijkbaar met de onze? Hoe herken je die planeten? Welk soort leven is er dan? Wij zoeken naar buitenaards leven, maar zoekt dat ons ook? Hoe bang moeten we zijn, en moeten we wel bang zijn? Hoe groot zal de schok zijn als we tekenen van leven ontdekken? Pieter Van Dooren geeft antwoord op al deze vragen, gebaseerd op de nieuwste wetenschappelijke inzichten. En de ultieme vraag ‘Waar zijn ze dan?, kan hij die ook beantwoorden? Voorlopig lijkt ons speurwerk in de ruimte niet ten einde.
Pieter Van Dooren was jarenlang journalist wetenschappen van De Standaard.
-
Verdwaald in de werkelijkheid
De mens stond eeuwenlang in het centrum van een behapbaar en geborgen universum, tot Copernicus de mens uit het centrum van de kosmos verjoeg, en we uiteindelijk zelfs verbannen werden naar een uithoek van de Melkweg, een onbeduidend stipje in een onpeilbaar groot universum. Hoe meer we weten, hoe raadselachtiger de wereld blijkt. Een kosmos geregeerd door toeval, zonder plan, zonder doel. Vandaag zijn we nog steeds op zoek naar het ultieme inzicht in de fundamenten van de werkelijkheid en onze verhouding tot de kosmos. Is onze eindbestemming wel bereikbaar? Zijn we niet stilaan hopeloos verdwaald?
Hans Plets is fysicus, sterrenkundige en filosoof. In dit boek combineert hij deze drie domeinen bij zijn zoektocht naar onze kennis over de werkelijkheid en komt tot unieke inzichten op het gebied van de wetenschap, filosofie en geschiedenis.
-
Sinagote
In dit boek vertellen we het levensverhaal van een lepelaar die we Sinagote hebben genoemd. Het gaat om een vrouwtje van Vlieland met in haar naam het woordje ‘Sina’, de Bretonse naam van het dorp waar ze ieder najaar heen trekt. Dit verhaal gaat over meer lepelaars dan alleen Sinagote. Het gaat zelfs over veel meer dan lepelaars. We vertellen over de connecties tussen lepelaars onderling, maar ook over de connecties tussen gebieden in Europa en Afrika en tussen mensen die in de gebieden wonen en werken. In een combinatie van love story en succesverhaal, vertelt Sinagote, het levensverhaal van een lepelaar over het belang om bij de bescherming van onze trekvogels verder te kijken, te denken en te doen dan onze landsgrenzen.