Het excellente kookboek van doctor Carolus Battus uit 1593
€ 35,00Het Excellente Kookboek van doctor Carolus Battus verscheen in 1593 te Dordrecht als afsluiting van een medisch werk. Het is het eerste gedrukte kookboek in de Republiek. Deze verzameling van zo’n driehonderd recepten laat op unieke wijze de veranderende keuken zien van de late middeleeuwen naar de moderne tijd. Neerlandici Christianne Muusers en Marleen Willebrands hebben dit historische kookboek hertaald in modern Nederlands, met uitgebreide achtergrondinformatie over Battus, zijn gezondheidsleer, de keukeninrichting en Battus’ kookkunst. Ruim dertig bewerkte recepten brengen de smaak van het verleden op uw bord. Kunsthistorica Alexandra van Dongen beschrijft de gedekte tafel en de tafelmanieren uit die tijd. De tafel illustreert zij met zestiende-eeuws tafelgerei uit de collectie van Museum Boijmans van Beuningen.
Winnaar Joop Witteveenprijs 2022!
De Joop Witteveenprijs wordt uitgereikt aan een publicatie van de afgelopen twee jaar, waarin de geschiedenis van voeding in Nederland en België in de breedste zin van het woord is beschreven, aan de hand van gedegen historisch onderzoek. De ‘breedste zin van het woord’ slaat op onderzoeken over de geschiedenis van kookboeken, culinaire gebruiken, ingrediënten, huishoudkunde, etiquette, restaurants en voedingsleer, en nog veel meer. Dit jaar gaat de prijs naar Het excellente kookboek van doctor Carolus Battus uit 1593 van Marleen Willebrands, Christianne Muusers en Alexandra van Dongen.
De Openbaringen van Jacobus
€ 14,90Het woord Gods in poëtische straattaal
Jacobus vond de tale Kanaäns niet langer leesbaar. Zijn roeping werd het Oude en Nieuwe Testament te vertalen in begrijpelijke taal, zodat iedereen kennis kon nemen van de Bijbelse boodschap. In 81 sonnetten dicht ‘Jacobus’ met veel vaart en groot plezier over de wereldgeschiedenis, van de schepping tot aan het einde der tijden. ‘Jacobus’ is een taalvirtuoos met een toegankelijke en geheel eigen kijk op de bijbel.
Jacobus is evangelist en leeft van de wind. Hij gunt ieder een behouden hemelvaart.
Appelscha
€ 25,00Appelscha door de eeuwen heen
Appelscha. Een plaats met een lang en rijk verleden. Hoewel we de naam Appelscha voor het eerst halverwege de dertiende eeuw tegenkomen, was het gebied al lange tijd daarvoor, ver voor het begin van onze jaartelling, bewoond. Eeuwenlang vormden akkerbouw en veeteelt de belangrijkste bronnen van bestaan en bestond het dorp uit boeren en landarbeiders. Dit veranderde met de grootschalige afgraving van het noordoostelijk van de plaats gelegen hoogveengebied. Veenbazen en veenarbeiders van buiten vestigden zich aan de rand van het hoogveen. Naast het oorspronkelijke boerendorp vormde zich een veenkolonie. Tegelijkertijd verplaatste het centrum zich van het ‘oude’ naar het ‘nieuwe’ Appelscha.
Het hoogveen verdween en de betekenis van de landbouw nam in de loop van de tijd af. Nieuwe middelen van bestaan werden gevonden in het toerisme, de industrie en dienstverlening.
Deze sociaaleconomische ontwikkelingen worden in het boek beschreven. Daarnaast is er aandacht voor demografische en landschappelijke veranderingen, voor verenigingen (toneel, zang, muziek en sport), de gezondheidszorg, het kerkelijk leven, het lager onderwijs, de wegverbindingen, vaart en tramlijn.Rinze Lenstra (Appelscha 1945) studeerde economische en sociale geschiedenis. Hij werkte in het middelbaar beroepsonderwijs. Was medeauteur van Geschiedenis van Emmen en Zuidoost-Drenthe (1989) en schreef onder meer Anarchisme en syndicalisme in Spanje (2007).
Feest in het oude Rome
€ 17,50Het jaarlijkse feest van de Saturnalia was een echt Romeins winterfeest, dat zich aat vergelijken met het Nederlandse Sinterklaas en Kerstmis. Zoals de naam al aanduidt, is het verbonden met de god Saturnus, de vader van Jupiter. Een belangrijk onderdeel van dit feest zijn cadeautjes die men elkaar geeft en dat is het onderwerp van deze dubbelbundel gedichten van Martialis (1e eeuw n.Chr.). Het is als het ware een tableau-vivant van de Romeinse wereld in feeststemming. In honderden epigrammen krijgt de lezer beelden van etenswaren en drankjes, gebruiksvoorwerpen en kleding, ijzerwaren en slaven. Het kan niet gewoon genoeg, lijkt het soms, met verzen over een pennendoos of een waslichtje. En het kan ook weer niet gek genoeg, denk je op andere momenten, bijvoorbeeld bij gedichten over peperduur meubilair of een complete set jonge komedieacteurs.
Deze fraai vormgegeven en geïllustreerde bundel is een perfect cadeau voor de liefhebber van de klassieke wereld.
Vincent Hunink is verbonden als latinist aan de Radboud Universiteit Nijmegen (Radboud Institute for Cultural and Historical Studies en Departement Geschiedenis, Kunstgeschiedenis en Oudheid). Sinds 1990 heeft hij een groot aantal vertalingen verzorgd van vooral Latijnse teksten uit de Oudheid.
Jona Lendering is historicus, blogger (MainzerBeobachter.com), reisleider, journalist, docent webmaster (Livius.org) en auteur van diverse boeken over de Oudheid.
Het woud van de goden
€ 27,50Samen met 47 andere Litouwse intellectuelen werd professor Balys Sruoga, dichter, toneelschrijver, criticus en literair theoreticus, op 16 maart 1943 door de nazi’s gegijzeld en naar concentratiekamp Stutthof bij Gdanssk getransporteerd. Een vergeldingsactie, omdat de Litouwse jeugd weigerde dienst te nemen bij de Duitse SS. In tegenstelling tot andere getuigenissen probeert Sruoga de afschuwelijke alledaagse werkelijkheid van het kampleven te zien door de bril van ironie en galgenhumor. Hij gooit een voile over de gruwel, omdat het niet mogelijk is die met woorden te beschrijven. De folteraars worden gekarakteriseerd als menselijke wezens, hoe imperfect en verdorven ook. Toen het Rode Leger op 9 mei 1945 Stutthof als laatste van de concentratiekampen bevrijdde, troffen de Russen slechts een honderdtal overlevenden aan. Sruoga werd door het Rode Leger opgepakt, met harde hand ondervraagd en uiteindelijk op voorspraak van zijn vrienden teruggestuurd naar Litouwen. Die zomer werkte hij zijn ervaringen en aantekeningen uit tot dit literaire werk.
Balys Sruoga overleed in 1947. In 1957 verscheen een zwaar door de Sovjets gecensureerde versie, pas in 1995 kon voor het eerst de volledige tekst worden gepubliceerd. Het werk is inmiddels opgenomen in de literaire canon van Litouwen en is verplichte lectuur voor Litouwse middelbare scholieren. De uitgave is in samenwerking met het Lithuanian Culture Institute en het Nederlands Letterenfonds.
A Belgian Passage to China (1870-1920)
€ 45,00Van 1870 tot 1914 financierden, bouwden en exploiteerde België – in die tijd een van de voornaamste financiële en industriële mogendheden – honderden kilometer treinen tramlijnen over de vijf continenten. Koning Leopold II was de motor achter deze ondernemingen. Zo werden in China een spoorlijn tussen Beijing en Hankou en een tramnet in Tianjin aangelegd. A Belgian passage to China (1870-1930) brengt deze twee projecten voor het voetlicht.
François Nuyens vertrok in 1905 vanuit Gent naar Tianjin waar hij een elektriciteitscentrale bouwde en een tramnet aanlegde. In een goed gedocumenteerd dagboek schrijft Nuyens zijn indrukken neer over zijn verblijf in China tussen 1905 en 1908. De broers Philippe en Adolphe Spruyt, beiden arts, reisden naar China om de medische dienst te te verzorgen op de werven van de spoorlijn tussen Beijing en Hankou. Ze kwamen terug met koffers vol Chinese antiquiteiten. Hun levendige correspondentie en meer dan 1200 fotografische glasplaten bieden een unieke blik op het dagelijkse leven van China in het begin van de twintigste eeuw.Dr. Johan J. Mattelaer is uroloog. Bij uitgeverij Sterck & De Vreese publiceerde hij ‘Roma intima. Liefde, lijf en lust’. Mathieu Torck is docent aan de Universiteit Gent (Vakgroep Talen en Culturen) en postdoctoraal medewerker aan de KU Leuven (Onderzoekseenheid Geschiedenis).
24 uur in het oude Athene
€ 21,90Welkom in het Athene van 416 v. Chr. De stad heeft op dat moment ongeveer 30.000 inwoners, met meer genieën per vierkante meter dan ooit in de geschiedenis van de mensheid. Terwijl de stad op de rand van de rampzalige oorlog zweeft die het einde van haar gouden tijdperk zal betekenen, brengen wij vierentwintig uur met gewone Atheners door. Aan het woord komen
onder andere een tempelbewaker, een slavin, een dokter en een priesteres. Hun verhalen scheppen een levendig beeld van hoe het was om in die tijd te leven. De kaderteksten met citaten uit de klassieke literatuur en aanvullende informatie schetsen een beeld van een tijd die nog altijd enorm tot de verbeelding spreekt.Philip Matsyzak studeerde geschiedenis en is docent aan het Madingley Hall, Cambridge. Hij heeft een groot aantal boeken
op zijn naam, waaronder het vorig jaar verschenen 24 uur in het oude Rome.
Simon Stevin (1548-1620)
€ 22,50Volgens Stevin is een natuurverschijnsel een wonder zolang het niet wordt doorgrond. Zodra men het natuurverschijnsel door theoretische beschouwingen of uitgevoerde of bedachte experimenten kan verklaren, is het geen wonder. Deze aanpak is de start voor een nieuwe manier om wetenschap te bedrijven. Stevin leefde in een eeuw van omwentelingen: de boekdrukkunst, de scheiding van de Nederlanden, de humanistische inzichten van Vesalius, Mercator, Dodoens … In die context ontpopte Stevin zich als een multidisciplinaire wetenschapper die bewust publiceerde in de volkstaal, het Nederduyts, om vooral de middenklasse van zijn tijd te bereiken. Hij boog zich over wiskundige problemen, maar dacht ook na over logica, legerorganisatie, omgangsvormen … Stevin publiceerde rentetabellen en verdedigde de theorie van Copernicus. Hij introduceerde in onze taal woorden zoals onder meer evenaar, omtrek, middellijn, scheikunde, evenwijdige
lijnen …
Bastions zonder grenzen
€ 29,90In Bastions zonder grenzen reconstrueren de auteurs de geschiedenis van het militaire erfgoed van Damme, Sluis en IJzendijke. Al tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) bleek dat de oude middeleeuwse burchtmuren niet langer volstonden om zich te beschermen tegen buskruit en vuurwapens. Steden werden versterkt met veelhoekige bastions, forten, schansen, batterijen en linies.
Bastions zonder grenzen richt de schijnwerpers op dit militair erfgoed. Hoe bouwde men zo’n versterking? Welke nieuwe militaire ontwikkelingen en gewijzigde inzichten in strategie en tactiek ontwikkelden zich? De vele plannen, tekeningen, gravures en schilderijen tonen het meesterschap van de militaire bouwheren. Maar vandaag staan we voor de vraag: hoe gaan we om met militair erfgoed? Want de forten hebben hun militaire functie allang verloren en zijn ondertussen belangrijke natuurgebieden of cultuurpodia geworden.Onder leiding van Jan Hutsebaut en Piet Lombaerde (red.) reconstrueren de auteurs Bruno Comer, Eric Huys, Robrecht Pillen, Johan Termote, Caroline Terryn, Harold Van Damme en Arco Willeboordse de geschiedenis van de verdedigingswerken in deze regio.
Dekema State Jelsum
€ 49,90De rijke geschiedenis van het slot Dekema State, dat in het oude Friese terpdorp Jelsum staat, gaat terug tot de late middeleeuwen. Geruime tijd bestaat er een band tussen de state en het Stadhouderlijk Hof in Leeuwarden. In het begin van de negentiende eeuw krijgt het huis de functie van buitenplaats. Vervolgens revitaliseren twee generaties van opvolgende landheren het complex weer tot landgoed. In deze ‘geschiedenis van de lange duur’ weerspiegelt zich de voor Friesland kenmerkende band tussen voornaam buitenleven en grootgrondbezit. Al meer dan honderd jaar ontneemt een hoge muur het zicht vanuit het dorp op tuin en huis. In dit boek kijken de auteurs op verschillende manieren achter die muur: ze brengen de geportretteerden tot leven, verhalen de band tussen state en dorp en belichten de waarde van dit bijzondere landgoed als Fries historisch erfgoed.
Zwarte trots, witte schaamte?
€ 17,90Neen, de koloniale monumenten mogen niet verdwijnen uit het Belgische straatbeeld, wel integendeel.
Neen, de Belgische politici moeten zich niét verontschuldigen voor het kolonialisme en de Belgische koning Filip evenmin voor de misdaden in Kongo-Vrijstaat van zijn voorvader Leopold II.
Het zijn maar enkele van de glasheldere stellingnamen van Peter Verlinden in zijn jongste boek waarin hij de band onderzoekt tussen het koloniale verleden en de hedendaagse relatie met het vroegere ‘Belgisch-Afrika’ en het racisme in eigen land.De auteur stelt de zaken op scherp.
Tegelijk zoekt hij een uitweg uit de gepolariseerde discussies over ‘verontschuldigingen’, ‘de standbeelden van Leopold II’, ‘Zwarte Piet’ en de hele polemiek over de koloniale en pre-koloniale erfenis, 60 jaar na de onafhankelijkheid van Congo. Hij stelt oplossingen voor die passen in de nieuwe veelkleurige wereld van de toekomst.Soortgelijke polemieken over de raciale verhoudingen en het koloniale verleden woeden ook in Nederland en elders in West-Europa, zelfs in de Verenigde Staten. De jonge Afrikaanse diaspora neemt daarbij het voortouw en voert een soms bitse strijd ‘tegen de witte man’.
Witte man Peter VERLINDEN, auteur, docent en voormalig VRT-journalist volgt deze discussies al dertig jaar. In zijn eerdere boeken over de koloniale tijd in Congo liet hij vooral anderen aan het woord. In dit polemisch essay trekt hij nu zijn eigen conclusies over de koloniale erfenis en het samenleven vandaag, over de witte schaamte en de zwarte trots.
Jouw hart sta ik nooit meer af
€ 24,90Het waargebeurde, hartverscheurende verhaal van Jans Zwinderman en Martha Hoven uit het Drentse Gieten. Twee jonge mensen die een mooie liefde beleven in een moeilijke tijd: de jaren voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. De bewaard gebleven briefwisseling tussen Martha en Jans geeft een ontroerend en boeiend beeld van het leven van soldaten en thuisblijvers in de periode waarin Nederland mobiliseerde. Ook de manier waarop Jans in het verzet terechtkomt, zijn arrestatie en de daaropvolgende, onzekere periode die de zwangere Martha tegemoet gaat, zijn indringend beschreven. Nooit eerder gepubliceerde documenten geven een extra dimensie aan deze aangrijpende liefdesgeschiedenis.
Wil Legemaat (1949) werd bekroond met de Dickens Award voor haar hele oeuvre en in het bijzonder voor haar projecten rond de oorlogsslachtoffers in Haren. Uit het juryrapport blijkt dat haar werk historische onderwerpen weergeeft met zowel feitelijke onderbouwing als de menselijke maat, waardoor het toegankelijk is voor een groot lezerspubliek.