-
De leugens en de schaterlach
Toen de Russische componist Dmitri Sjostakovitsj in 1975 overleed, werd hij wereldwijd gezien als een trouwe, zij het wat weerbarstige vazal van het Sovjetregime. Maar klopte dat wel? Was hij niet eerder een geheime dissident? Een enorme controverse kwam op gang. Dit essay reconstrueert de pittigste debatten uit die Sjostakovitsj-strijd: een spetterend gevecht van leugens en (halve) waarheden, dat de muziekwetenschap meer kwaad dan goed heeft gedaan. Daarna komt de componist zelf aan het woord. Tussen alle meesterwerken door schreef hij namelijk ook een snoeiharde Stalin-satire: de Antiformalistische Rajok of De Peepshow. Vol humor rekent hij daarin genadeloos af met de cultuurpolitiek van de sovjets.
-
Koos van der Sloot
Koos van der Sloot (1953-2018) heeft een leven als stedenbouwkundige in Friesland achter de rug als hij zichzelf opnieuw uitvindt als kunstenaar. Van 2007 tot 2013 maakt hij ruimtelijk werk waarvoor het ei en het landschap van zijn jeugd de inspiratie leveren. Zijn creaties zijn sterk symbolisch en vaak verhalend. Hij speelt veel met de begrippen tijd, leven en dood. Gaandeweg wordt zijn werk abstracter, de ordening wordt leidend. In een volgende fase, van 2014 tot 2018, maken de assemblages met eieren plaats voor bouwkundige constructies. Deze werken vangen op eenvoudige en tegelijk ingenieuze wijze het verglijdende daglicht, met eivormige schaduwgaten als resultaat.
Een breed palet aan auteurs duidt dit werk vanuit kunsthistorisch of persoonlijk perspectief. De toon is afwisselend essayistisch, verhalend of poëtisch. Ook de stem van de kunstenaar zelf klinkt in een aantal van zijn verzen. Dit rijk geïllustreerde boek laat zich hierdoor lezen als een gelaagde documentaire en bevat alle highlights van het eigenzinnige werk en leven van Koos van der Sloot. -
De vogel en de componist
Beethoven en zijn vriend Schindler stopten tijdens een wandeling bij een kabbelend beekje en Beethoven zei: ‘Hoor je de zang van de merel en de koekoek? … Hier heb ik twintig jaar geleden mijn Pastorale ontworpen. De vogels speelden en zongen in de takken. Ze hebben samen met mij gecomponeerd.’ Componisten uit alle eeuwen en streken lieten zich door
vogelzang inspireren. Sommigen waren echte vogelaars of natuurliefhebbers, anderen hoorden dan weer een puttertje of een zanglijster in een volière zingen. Ze observeerden, luisterden en lieten daarna het gefluit van de vogels in de muziek weerklinken. De vogel en de componist introduceert de lezer eerst in de vogelzang: Waarom zingt een vogel? Waar kan je de vogel het best waarnemen? 40 verschillende vogels klinken in 160 composities van meer dan 60 componisten. Van Händel tot Vivaldi en Prokovjef, van Ravel tot André Rieu en Alban Berg. Elke zang van de vogel en elk muziekstuk waarin de vogel figureert, kan worden afgespeeld via een QR-code. -
-
-
Het Lam Gods
Het Lam Gods van Jan en Hubrecht van Eyck is een uitzonderlijk meesterwerk, een van de invloedrijkste schilderijen ooit gemaakt. Peter Schmidt schetst de historische achtergrond, het ontstaan en de lotgevallen van het altaarretabel. Hij leidt de lezer binnen in de complexe verhouding tussen beeld en interpretatie. De iconografische rijkdom van Het Lam Gods is niet gemakkelijk te doorgronden. De auteur gidst ons langs de vierentwintig panelen van het veelluik, waarbij de bijbel en de geschriften van de kerkvaders gebruikt worden als sleutels.
Peter Schmidt is titulair-kanunnik van de Sint-Baafskathedraal, doctor in de theologie en vermaard exegeet. Hij is lid van de European Academy of Sciences and Arts in Wenen.
-
‘Wel aardig, nou?’
Kunsthistoricus Peter Karstkarel (1945) is groot kenner van de Friese kunstwereld die metzijn recensies reputaties van beeldende en uitvoerende kunstenaars kon maken en breken. In 26 persoonlijke schetsen doet hij verslag van zijn avonturen in de culturele kringen van de geschiedenis, beeldende kunst en architectuur uit Friesland en de wereld eromheen.
‘Wel aardig, nou?’ is een gevleugelde uitdrukking van Peter Karstkarel bij het beleven van iets moois. Een quote, geleend van de kunstenaar Gerrit Benner. -
Hendrik Werkman
Museum Belvédère stelt een coherente reeks kunstwerken van Hendrik Werkman (1882-1945) centraal, één van de belangrijkste modernisten uit Noord-Nederland. Een belangrijk onderdeel van de presentatie zijn de vroege druksels Schoorstenen, Compositie met letter a, Compositie met gewichten en Compositie, een volledige reeks uitgaven The Next Call en één van Werkmans belangrijkste schilderijen Voerman uit 1923.
Met de tentoonstelling en de uitgave Hendrik Werkman – van Voerman tot Baalschem wil Museum Belvédère de aandacht vestigen op een bijzondere Werkman-collectie, maar ook op de betekenis die gepassioneerd particulier collectioneren kan hebben voor musea. Tevens vormt ze een eerbetoon aan de kunstenaar die zijn persoonlijke vrijheid vond in zijn werk en uiteindelijk vlak voor het einde van de Tweede Wereldoorlog bij Bakkeveen werd gefusilleerd.
-
Dekema State Jelsum
De rijke geschiedenis van het slot Dekema State, dat in het oude Friese terpdorp Jelsum staat, gaat terug tot de late middeleeuwen. Geruime tijd bestaat er een band tussen de state en het Stadhouderlijk Hof in Leeuwarden. In het begin van de negentiende eeuw krijgt het huis de functie van buitenplaats. Vervolgens revitaliseren twee generaties van opvolgende landheren het complex weer tot landgoed. In deze ‘geschiedenis van de lange duur’ weerspiegelt zich de voor Friesland kenmerkende band tussen voornaam buitenleven en grootgrondbezit. Al meer dan honderd jaar ontneemt een hoge muur het zicht vanuit het dorp op tuin en huis. In dit boek kijken de auteurs op verschillende manieren achter die muur: ze brengen de geportretteerden tot leven, verhalen de band tussen state en dorp en belichten de waarde van dit bijzondere landgoed als Fries historisch erfgoed.
-
De Kleine Gids voor de niet-bestaande vogels van Europa
Kunstenaar en amateurornitholoog O.C. Hooymeijer begeeft zich met het uitgeven van deze ‘Kleine Gids voor de niet-bestaande vogels van Europa’ op een voor hem nieuw terrein. Jarenlang veldwerk en onderzoek gingen vooraf aan het uiteindelijke resultaat: de beschrijving èn gedetailleerde illustraties van zo’n kleine vijftig gevederde vrienden. De auteur heeft een en ander zo getrouw als mogelijk weergegeven, doch er kunnen verschillen met de werkelijkheid optreden.
Momenteel is Hooymeijer bezig met het organiseren van geheel verzorgde reizen door Europa naar de leefgebieden van de in deze gids beschreven niet-bestaande vogels.Recensies:
Vlaardings Dagblad: ‘Een absolute must voor elke vogel- en kunstliefhebber’
De Oosterkerker Bode: ‘Beschrijvingen raak,illustraties zeer goed getroffen’
Natuur, Vis en Vogel: ‘Hooymeijer weet de lezer èn de kijker voor zich te winnen’ -
Kijk verder dan vandaag en weet…
Deze bundel bevat gedichten en korte verhalen over oorlog, vervolging, dood, vrijheid. Deze thema’s komen veelvuldig terug in de literatuur in Drenthe. De meeste bijdragen zijn van schrijvers met ‘oorlogservaringen’ uit de tweede hand. Een enkeling weet uit eigen ondervinding verschrikkingen te beschrijven. Ieder laat zien dat we, of we willen of niet, het collectieve geheugen van oorlog, bevrijding en leven in vrijheid met ons meedragen.
‘Kijk verder dan vandaag en weet…’ is één van de vele stenen als het gaat om 75 jaar vrijheid. Deze meertalige bundel bouwt mee aan de herinnering en roept tegelijkertijd op om de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien.
Meer dan twintig dichters en schrijvers uit Drenthe blikken naar het verleden om vooruit te kunnen kijken. Ze laten ervaringen en gevoelens zien over onderdrukking, bevrijding en vrijheid.
In deze bundel staan bijdragen van Aagje Blink, Jannie Boerema, Rob Boudestein, Annije Maria Brans, Delia Bremer, Cécile Evers, Gijsje Gramsma, Willem Haandrikman, Ben Hoogland, Mischa van Huijstee, Jelte van der Kooi, Marga Kool, Klaas Koops, Sacha Landkroon, Nicolette Leenstra, Gerard Nijenhuis, Gezienus Omvlee, Ton Peters, Ruth Post, Suze Sanders, Tonko Ufkes, Peter Veen, Jan Veenstra, John Vorenkamp, Atze van der Wijk en Ria Westerhuis.