-
-
-
-
Covidwiksel
Covid kin in oar minske fan ien meitsje. It oerkomt Jan de Vries (06-06-1952, Dinnestrjitte 53b, Ljouwert) as er op deselde dei yn Medysk Sintrum Ljouwert opnommen wurdt as Jan de Vries (06-06-1952, Ingelskestrjitte 28, Ljouwert). Fiif wike letter, as de dokters him better ferklearje en mei in taksy nei hûs stjoere, stapt er in oar libben yn.
Men hearde wolris oer lytse poppen dy’t op de kreamôfdieling fan in sikehûs ferwiksele waarden en mei de ferkearde heit en mem nei hûs stjoerd waarden. Dat der soms ek âlde mantsjes – ûnder dy kategory foel er sa njonkelytsen – ferwiksele en nei in ferkeard hûs stjoerd waarden, wie nij foar him. -
Werelderfgoedgids Frederiksoord – Wilhelminaoord
Wie zonder voorkennis over de ontstaansgeschiedenis van de Koloniën van Weldadigheid door de Oranjelaan in Wilhelminaoord loopt, of de Hospitaallaan in Veenhuizen, krijgt gemakkelijk de indruk dat hij of zij zich bevindt op een landgoed of op het terrein van een grote zorginstelling. Onder de hoge beuken en eiken en rond de gebouwen heerst een bijzondere sfeer. Het groen werkt rustgevend. Tegelijkertijd geeft de strakke rechtlijnige structuur van de wegen en de ordelijkheid van de gebouwen in het gelid dwingend richting. Dit was onderdeel van de bewuste disciplinering van de armen en de sociaal kwetsbare groepen die hier leefden. Want dat was het doel van de Koloniën van Weldadigheid: uit het hele land werden hier in de 19e eeuw mensen en families in armoede – denk aan landlopers, bedelaars, maar ook wezen – naartoe gestuurd om het land te bewerken, naar school te gaan en discipline aan te leren. Er zijn zeven Koloniën, waarvan twee in het huidige België en vijf in het noorden van Nederland.
Veenhuizen en Frederiksoord-Wilhelminaoord in Nederland en Wortel in Vlaanderen zijn UNESCO Werelderfgoed. Jaarlijks bezoeken veel mensen de omgeving om daar te genieten van het unieke landschap of heel gericht kennis te maken met de historie van de Koloniën, en het landschap met bomenlanen en monumentale gebouwen.
Voor deze bezoekers zijn nu twee gidsen gemaakt die als bron van informatie dienen over zowel het landschap als de historie, en die ook een aantal wandel- en fietsroutes bevatten die men kan volgen om de hoogtepunten van het UNESCO werelderfgoed te zien. De gidsen zijn rijk geïllustreerd met kaarten, foto’s, verklarende illustraties, en historisch beeldmateriaal.
-
Aan de wandel
Het was via de pen van J.J. Voskuil dat Maarten en Nicolien begin jaren zestig de literatuur binnenwandelden. In het Amsterdamse universum van de schrijver was het op dat moment 1947. Tot in het jaar 1989 waren zij te volgen in de romans Bij nader inzien en Het Bureau. Drieëndertig jaar later wandelen Maarten en Nicolien steeds. Nu in de verlengde tijd die hen door Wim Huijser is gegeven. Waar Maarten en Nicolien precies wonen en hoe oud ze zijn is niet meer zo duidelijk. De vraag is of ze inmiddels niet Voskuils verbeelding zijn ontgroeid. Hoewel ze zich in veel zaken nog zeer principieel opstellen, dwingt ‘de vooruitgang’ steeds vaker tot water bij de wijn. Wel reizen ze nog uitsluitend per openbaar vervoer en zijn ze geabonneerd op De Groene Amsterdammer. Ook beschikken ze over een laptop en één smartphone. Maar die maken het leven er niet heel veel makkelijker op.
Wim Huijser (1960) schrijft op het snijvlak van geschiedenis, literatuur en landschap. Hij is auteur, samensteller en bloemlezer van ruim zestig titels en daarbij biograaf van schrijver-dichter C. Buddingh’. Wandelen is voor hem een vanzelfsprekende manier om zijn onderwerpen te verkennen. Met routemaker Rob Wolfs maakte hij een zestal wandelgidsen. In 2021 stelde hij uit het oeuvre van J.J. Voskuil de bloemlezing Had je nog willen wandelen? samen. Aan de wandel is zijn fictie-debuut.
-
Friese Lenen
Studiebeurzen zijn van alle tijden. Tegenwoordig worden deze vooral door de overheid verstrekt, maar in Friese lenen gaat de auteur in op de particuliere studiefondsen in Friesland. Het oudste nog bestaande is van 1452, het jongste van 2015. De studiebeurs die een student van deze lenen ontvangt, is bijna altijd een gift, geen lening — maar elk leen heeft zijn eigen voorwaarden en voorkeuren. Kuiken zet niet alleen relevante bronnen en feiten van zes eeuwen geschiedenis op een rij, maar geeft er ook betekenis aan door zowel de maatschappelijke als
de culturele context te verhelderen. Hij legt ook uit waarom er juist in Friesland nog zoveel actief zijn. In het tweede deel treft de lezer een overzicht aan met alle nog bestaande Friese lenen die nog studiebeurzen uitdelen — en voor wie die bestemd zijn.
Dr. Kees Kuiken is sinoloog en historicus
-
Het haperende brein
Over de ziekte dementie, over mensen met een haperend
brein, spreekt en publiceert men doorgaans in medische
en wetenschappelijke termen. Daarbij is er veel aandacht
voor de tragiek,
de angst en het verval. Een gemiste kans, want er is veel
meer dan zwaarte en pijn alleen.
Leontine Trijber laat zien dat met nieuwe vaardigheden,
positieve aandacht én een flinke dosis creativiteit het
leven met dementie voor alle betrokkenen aangenamer
kan zijn. Door telkens weer de juiste snaar te vinden én
te raken kan er gedurende vele jaren na de diagnose nog
heel veel wél.
Het boek staat vol met handige adviezen en eye-openers
waarmee mensen met een haperend brein en iedereen
om hen heen steun, levensgeluk, plezier en contact
kunnen blijven ervaren. -
Pelgrimeren in de polder
In de afgelopen jaren wandelde de auteur op met mensen die geraakt zijn door het fenomeen pelgrimage. Dicht bij huis, soms in een rechte lijn, maar vaak zijpaden bewandeld- onderzocht hij drijfveren en rijke ervaringen van pelgrims. De persoonlijke verhalen die hij optekent, wisselt hij af met praktisch tips voor mooie wandelingen in Nederland en de mogelijkheden om zelf een pelgrimage te starten. En die kan gewoon bij de voordeur beginnen, zo eenvoudig is het!
-
Hierbak
Sjerp Bak docht foar in regionale krante al tweintich jier ferslach fan de Ljouwerter gemeentepolityk. Gjin sjoernalistyk swiergewicht miskien, wol in betrouber ferslachjouwer. Privee liedt fyftiger Bak it wat grizige bestean fan in frijfeint op jierren. Nei’t syn libben yn ‘Bak’ op de kop set waard troch twa ûngelokkige stjergefallen, komt er yn ‘Hierbak’ foar in ûnmooglike kar te stean: sels dea of in pear lytse kriminelen út ‘e wei romje. Dêr’t Sjerp wekker leit fan it hiermoardnerskip, dreamt deputearre Kerst Sorgdrager fan de ferdûbeling fan de dyk Ljouwert-Boalsert. It is lykwols de fraach oft de baten tsjin de lêsten opweage, en dat net allinne foar de mienskip.
Mei ‘Hierbak’ bewiist Sietse de Vries opnij dat er net allinne in spannend boek skriuwe kin, mar ek in skerp each hat foar de tragykomyske kant fan it libben fan gewoane minsken dy’t har bêst dogge om der wat fan te meitsjen.
[Quote]
‘Bak is in moaie miks fan in psychologyske misdiedroman, wêrby’t de motiven socht wurde moatte yn it persoanlike flak, en in sosjale misdiedroman, dy’t mear preökkupearre is mei maatskiplike korrupsje en organisearre misdied.’ (Sjoerd Bottema yn de Moanne oer Bak)